نویسنده ای منتقد و درد آشنا

جلال الدین سادات آل احمد مشهور به جلال آل احمد در 1302 هجری خورشیدی در تهران دیده به جهان گشود. وی پس از پایان دوره ی ابتدایی وارد بازار کار شد و در کنار آن در کلاس های شبانه ی مدرسه ی دارالفنون به تحصیل پرداخت و با پایان دوره ی دبیرستان، نزد برادرش به نجف رفت و چندین ماه بعد به ایران بازگشت.

جلال آل احمد در ۱۳۲۲ هجری خورشیدی به دانشسرای عالی زبان و ادبیات رفت و سه سال بعد از رشته ی ادبیات فارغ التحصیل شد.

او در 1324 هجری خورشیدی با چاپ داستان «زیارت» در مجله ی سخن به دنیای نویسندگی قدم گذاشت. همچنین او نخستین مجموعه ی داستانی خود به نام «دید و بازدید» را در این سال منتشر کرد.

این نویسنده بنام در 1326هجری خورشیدی به عنوان آموزگار در وزارت فرهنگ مشغول به کار شد و تحصیلات خویش را نیز در رشته ی ادبیات فارسی ادامه داد. جلال آل احمد در کنار داستان نویسی به نگارش مقاله های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، سفرنامه و ترجمه چندین کتاب نیز مشغول بود.

او در 1330 هجری خورشیدی پیش از آنکه از رساله ی دکترای خود با عنوان «قصه هزار و یک شب» دفاع کند، تحصیلات دانشگاهی خویش را رها کرد.

مهم ترین ویژگی ادبی این نویسنده، نثر او به شمار می رود که فشرده، موجز، کوتاه و تاثیر گذار است و در اثرهایی همچون «خسی در میقات» و «سنگی بر گوری» مشاهده می شود.

جلال آل احمد در شکستن برخی از سنت های ادبی و قواعد دستور زبان فارسی بسیار شجاعت داشت که این ویژگی در نامه های او به اوج می رسد.

بیشتر اثرهای او به گونه ای است که مخاطب می پندارد، نویسنده در برابرش است و با او سخن می گوید.

جلال آل احمد بر بسیاری از نویسندگان و روشنفکران تاثیر گذاشت و افراد بی شماری ادامه دهنده ی راه او شدند که این امر سبب گسترش هر چه بیشتر نوع نگارش ادبی وی در ادبیات شد.

او را یکی از کاشفان نیما یوشیج نیز عنوان می کنند زیرا وی در معرفی و شناخت نیما یوشیج سهم اساسی و مهمی را ایفا کرده است.

جلال آل احمد در عرصه ی مطبوعات نیز حضور فعالانه ای داشت و در مجله ها و روزنامه ها فعالیت می کرد.

اثرهای این نویسنده را می توان در پنج موضوع قصه و داستان، مشاهده ها و سفرنامه ها، مقاله ها و کتاب های تحقیقی، ترجمه، خاطره ها و نامه ها دسته بندی کرد.

وی در کنار آشنایی با «موسسه ی مطالعات و تحقیقات علوم اجتماعی» دانشگاه تهران به بررسی و تحقیق های اجتماعی می پرداخت و در این زمینه اثرهای «تات نشین های بلوک زهرا» و «اورازان» را از خویش به یادگار گذاشت.

او خالق سفرنامه های گرانقدری همچون «سفر به شهر بادگیرها» و «مهرگان در مشهد اردهال» است که این کتاب ها سفر وی به شهرهای یزد و کاشان را شرح می دهد و آداب و سنت های مردم آن دیار را توصیف می کند.

جلال آل احمد از خویش آثاری همچون مدیر مدرسه، ارزیابی شتابزده، خسی در میقات، زن زیادی، لاک صورتی، سمنوپزون، بچه مردم، سرگذشت کندوها، خانم نزهت الدوله، از رنجی که می بریم، سه تار، نون و القلم و... را به یادگار گذاشته است.

این ادیب بزرگ در سال های پایانی، دلزده از تفکرهای مادی به پردازش در خویشتن خویش پرداخت تا آنجا که در نهایت، میان او و پروردگار بی همتا ارتباطی معنوی برقرار می شود.

سرانجام جلال آل احمد نویسنده و مترجم ایران زمین در 18 شهریور 1348 هجری خورشیدی چشم از جهان فروبست.



با الهام از: زندگی و آثار جلال آل احمد

گروه اطلاع رسانی

پژوهشم**م.ش**2002**9131