انتخاب رییس جمهور لبنان و تسویه حساب های بزرگ

به گزارش ایرنا، درسال 1988هنگامی که دوره ریاست جمهوری « امین الجمیل » به پایان رسید، تا پس از توافق طائف که به جنگ داخلی 15 ساله لبنان پایان دهد و به انتخاب « رینیه معوض» به عنوان به رییس جمهوری جدید منجر شد، کرسی «بعبدا» خالی ماند.

درسال 2007 میلادی نیز تا زمان انتخاب «میشل سلیمان» به عنوان جایگزین « امیل لحود»، دوره لبنان رییس جمهوری لبنان هشت ماه به طول انجامید و درهای بعبدا( کاخ ریاست جمهوری) بسته ماند.

علی رغم تفاوت شرایط و زمان این مرحله با مراحل گذشته، اما دلایل این وضعیت نادر بسیار شبیه به هم است مانند چند دستگی داخلی ناشی از چند دستگی های منطقه ای و شاید به همین دلیل است که هربار لبنانی ها منتظر یک توافق منطقه ای برای گشایش گره های کور انتخاب رییس جمهوری هستند.

نخستین بار با نزدیک شدن منافع آمریکا، عربستان و سوریه و درنتیجه امضای توافقنامه طائف زمینه برای انتخاب معوض فراهم شد و دومین بار نیز با میانجیگری قطر و همراهی آمریکا، دیدگاه های عربستان و سوریه به هم نزدیک شد و ریاست جمهوری میشل سلیمان یکی از نتایج توافق دوحه بود.

اما امروز شرایط حل و فصل این مشکل هنوز فراهم نیست و قرارهای سیاسی ناپخته است و روابط میان سوری ها و سعودی ها که در لبنان به (سین – سین ) معروف است، دربدترین حالت ممکن قراردارد.

یخ روابط ایران وعربستان نیز تاکنون بطور کامل آب نشده هر چند با سفر اخیر « حسین امیرعبداللهیان» معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به عربستان و ملاقات او با « سعود الفیصل » وزیر خارجه این کشور، امیدها افزایش یافته است بویژه اینکه دو طرف این سفر و ملاقات را سازنده ، مهم و مفید ارزیابی کردند.

منطقه با گسترش تروریسم تکفیری به جوش آمده است، بحران درسوریه ، عراق، یمن، بحرین، مصر و لیبی ادامه دارد و افق حل وفصل این بحران ها همچنان مبهم است.

« پل خلیفه» سردبیرمجله لبنانی «مگزین فرانکوفونی» ( فرانسه زبان ها) براهمیت شاخص ها و داده های خارجی درانتخاب رییس جمهوری لبنان تاکید می کند.

وی درگفت وگو با ایرنا گفت که به توافق نرسیدن ایران و عربستان دو طرف با نفوذ و موثر در منطقه بر سریک نامزد یکی از مهمترین عوامل خالی ماندن کرسی ریاست جمهوری لبنان است.

خلیفه برای توضیح این نظر خود تصریح کرد:رفتار این دو کشور در موضوع ریاست جمهوری لبنان باهم تفاوت دارد، جمهوری اسلامی ایران هیچ نامزدی را به طرف های همپیمان خود درلبنان تحمیل نمی کند زیرا رابطه اش با آنها برمبنای مشورت است درحالی که رابطه عربستان سعودی با دوستان خود در لبنان دراین حد نمانده است و تجربه ها نشان می دهد که کاندیدای مورد نظر خود را به همپیمانان لبنانی تحمیل کند.

تاثیرعوامل داخلی در انتخاب رییس جمهوری لبنان به معنای بی اثر بودن مسوولیت های طرف های داخلی نیست.

درست است که لبنانی ها هربار که در امری شکست می خورند آن را به گردن خارجی ها می اندازند و این به یکی از آداب و رسوم سیاست در لبنان تبدیل شده است ولی تحلیلگران سیاسی همواره به بسیاری از نقص ها، خلاء ها و روزنه های داخلی اشاره می کنند که به خارجی ها اجازه دخالت در سهمیه های حکومتی آنها را می دهد که به موجب قانون اساسی از آن برخوردار شده اند.

پل خلیفه مهمترین عامل داخلی ناکامی لبنانی ها در انتخاب رییس جمهوری را یک دلیل اجرایی می داند و آن حضور نیافتن دو سوم نمایندگان درجلسات پارلمان است که معیار و حد نصاب قانونی برای تشکیل جلسه به منظور انتخاب رییس جمهوری است.

تاکنون حد نصاب برای تشکیل جلسه های پارلمان به دلایل سیاسی تامین نشده است زیرا فراکسیون های مجلس بریک نامزد مورد قبول همه، به توافق نرسیده اند.

نامزد شدن « سمیرجعجع » رییس حزب نیروهای لبنانی و حمایت گروه 14 مارس از او امور را پیچیده تر کرد.

این اقدام جعجع یک گام تحریک آمیز برای طیف های گسترده ای از لبنانی ها بود.

گذشته جعجع در جنگ داخلی، محکومیت او در برخی جنایت ها از جمله ترورها به اعدام و تبرئه نشدن در جنایت هایی دیگر، ارتباط با رژیم اسراییل در زمان جنگ داخلی ازعواملی است که گروه 8 مارس را به دوراندیشی بیشتری واداشت.

جعجع در یک زدوبند سیاسی و با زمینه سازی گروه 14 مارس از زندان و مرگ دور شد و رفته رفته به دنیای سیاست در لبنان نزدیک شد و همچنان سیاست هایش علیه محورمقاومت ضد صهیونیستی و در جهت تامین منافع این رژیم است.

فراکسیون های نمایندگان گروه 8 مارس در مجلس از شرکت درجلسات ویژه انتخاب رییس جمهوری امتناع کردند تا راه را بر روی یک توطئه ببندند.

آنها نگران این هستند که انتخاب جعجع که از سوی گروه 14 مارس معرفی و حمایت شده است با معیار نصف + یک صورت گیرد و قانون اساسی نیزاین سازو کار را پس از نخستین جلسه پارلمان که باید انتخاب ریاست جمهوری درآن با رای دو سوم نمایندگان صورت گیرد، مجاز شمرده است.

عامل دیگری که پل خلیفه آن را یک عنصر اساسی و تعیین کننده می داند، عدم وحدت و هماهنگی میان مسیحیان لبنان است.

سردبیر روزنامه مگزین فرانکوفونی تاکید کرد: درصورتی که مسیحیان باهم به توافق برسند، انتخاب رییس جمهوری آسان تر خواهد بود، رییس جمهوری نماینده واقعی همه ملت است و مسیحیان هم خواستار یک رییس جمهوری قوی، قانونی و مردمی هستند که بتواند نشاط و تاثیرگذاری را به بالاترین منصب و جایگاه مسیحی (ریاست جمهوری) بازگرداند.

این تفرقه و اختلافات علی رغم همه معایب، محاسنی نیز دارد.

این اوضاع مسیحیان نشان می دهد که انشقاق موجود در لبنان سیاسی و نه مذهبی و طایفه ای است.

به اعتقاد پل خلیفه، اختلاف موجود ناشی از طرح های سیاسی مربوط به نوع نگاه به جامعه، نقش حکومت و چگونگی رابطه با کشورهای غربی، تعیین دشمن و دوست و درگیری های عربی - اسراییلی است.

پرونده های پیچیده ای که سابقه ای به درازای تاریخ لبنان دارند، ولی بارها ثابت شده که این مشکلات نتوانسته است از دستیابی لبنانی ها به راه حلی در پیچ های تاریخی جلوگیری کند.

« ولید جنبلاط » رییس حزب دروزی سوسیالیست ترقیخواه به این موضوع اعتقاد کامل دارد و به همین دلیل تلاش می کند راه حلی را بیابد که همه گروه ها آن را بپذیرند و نخستین موافق این اقدام، «نبیه بری » رییس پارلمان و جنبش امل لبنان است.

جنبلاط برای نزدیک کردن دیدگاه گروه های اصلی با آنها درحال دیدار است. این دیدارها از ملاقات با « سید حسن نصرالله» دبیرکل حزب الله آغازشد و در مرحله بعد با « میشل عون » رییس فراکسیون تغییر و اصلاح در مجلس و سپس با « سلیمان فرنجیه » رییس جریان «المرده» دیدارکرد.

وی گفته است که قصد دارد تلاشش را با دیدار با همه گروه ها و جریان های لبنانی به سرانجام برساند.

از جنبلاط نقل شده است که درحال آماده سازی طرحی است که پرونده انتخاب رییس جمهوری لبنان را از بن بست خارج می کند.

محافل سیاسی لبنان براین باورند که جلسه آینده پارلمان لبنان برای انتخاب رییس جمهوری سیزدهم در تاریخ 2 سبتامبر( فردا سه شنبه یازدهم مردادماه) ممکن است نتایج مفیدی را در بر داشته باشد اما به نظر می رسد که پایان بخش خلاء سیاسی و پایان دوره خالی ماندن کرسی بعبدا نخواهد بود.

در این محافل از راه حل های منطقه ای سخن گفته می شود که طلیعه آن تشکیل دولت « حیدر العبادی» در عراق و سپس دیدار حسین امیرعبداللهیان معاون وزیرامور خارجه جمهوری اسلایم ایران با وزیر خارجه عربستان سعودی است.

برخی نیز به تشکیل جبهه بین المللی برای مبارزه با گروه تروریستی تکفیری داعش اشاره می کنند که می تواند معادلات را در منطقه برهم بزند.

به هرحال لبنان نیز از این اوضاع سهمی خواهد داشت وآن شاید حل و فصل پرونده انتخاب رییس جمهوری باشد.

سناریوی دیگری که از آن سخن گفته می شود، افزایش مشکلات امنیتی در مرزهای شرقی لبنان با سوریه بویژه منطقه عرسال است.

به نظرمعتقدان به این سناریو، بعید نیست که مشکلات امنیتی به دیگر مناطق لبنان مانند طرابلس و عکار نیز گسترش یابد همانطور که درماه می سال 2008 و میلادی و قبل از توافق دوحه صورت گرفت.

این بحران امنیتی می تواند مقدمه ای برای تلاش های داخلی و منطقه ای به منظورکنترل اوضاع و عدم اجازه به هرج و مرج و بی ثباتی امنیتی باشد تا سرانجام رییس جمهوری انتخاب شود.

پل خلیفه این سناریوها را بعید می داند زیرا توافق های منطقه ای هنوز ناپخته وخام است و زمان توافق ها و معامله های بزرگ و فرگیر هنوز فرانرسیده است.

وی با بیان اینکه نباید در ارزیابی شاخص ها و نشانه ها بزرگنمایی کرد، گفت که معتقد است تنها راه حل خروج از این بن بست، پذیرش ژنرال «میشل عون» نامزد معرفی شده گروه 8 مارس توسط گروه14 مارس است.

« این راه حل درآینده ای نزدیک غیرقابل دسترسی و لبنان را از تونل تاریک سیاسی و امنیتی کنونی خارج می کند».

این روزنامه نویس خاطرنشان کرد: زنرال عون شخصیتی ملی و فرا طایفه ای و مورد احترام همه گروه های لبنانی است، او می تواند کشتی سیاست لبنان را در طوفان ها هدایت کند و به ساحل نجات برساند ولی حزب جریان المستقبل و دیگر اعضای گروه 14 مارس حاضر به پذیرش این واقعیت نیستند و بر کاندیدای خود که آن را نامزد توافقی می دانند ، اصرارمی ورزند.



قیل ان عودة الحریری الاخیرة کان من احد اهدافها التسویق لواحد من مرشحین : قائد الجیش جان قهوجی او وزیر الخارجیة الاسبق.اذن الهوة الداخلیة لاتزال کبیرة بین الاطراف ویبدوان اللبنانیین سینتظرون مزیدا من الوقت قبل انتخاب رئیس لهم.

گفته می شود که یکی از اهداف بازگشت ناگهانی « سعد الحریری» به لبنان تبلیغات و بازاریابی برای نامزد ریاست جمهوری مورد نظر خود یعنی ژنرال « جان قهوجی» فرمانده ارتش و یا « جان عبید» وزیر اسبق امورخارجه لبنان بوده است.

الحریری بعداز 3 سال و4 ماه ترک وطن و به بهانه توزیع یک میلیارد دلار کمک عربستان سعودی بین دستگاه های نظامی و امنیتی اخیرا به لبنان بازگشت وبداز چند روز اقامت دوباره راهی ریاض شد.

وی گفته بود که به لبنان باز نمی گردد مگر بعداز سقوط نظام سوریه و از طریق فرودگاه دمشق اما به لنبان از طریق فرودگاه « رفیق الحریری» بازگشت و نظام سوریه همچنان استوار است.

براساس این گزارش، شکاف داخلی میان طرف های سیاسی لبنانی همچنان گسترده است و آنگونه که به نظر می رسد لبنانی ها باید زمان بیشتری را برای مشخص شدن رییس جمهوری انتظار بکشند.

بسیاری نیز براین عقیده اند که لبنانی ها در یافتن راه حل برای مشکلات پیش روی خود استاد هستند و بارها مشکلاتی بزرگتر و خطرناک تر از خالی ماندن کرسی ریاست جمهوری را حل و فصل کرده اند.

از 25 ماه مه 2014 ( 80 روز قبل) که مصادف با پایان دوره ریاست جمهوری ژنرال « میشل سلیمان» است تا امروز کرسی ریاست جمهوری لبنان خالی است و 20 ماه نوامبر آینده (آبان ماه) دوره کنونی مجلس نمایندگان لبنان پایان می یابد و انتخابات مجلس باید بین 20 سپتامبر تا 20 نوامبر برگزار شده باشد.

فردا سه شنبه قرار است یازدهمین جلسه پارلمان لبنان برای انتخاب رییس جمهوری سزددهم تشکیل شود و پیش بینی ها حاکی است که این جلسه هم به حد نصاب نخواهد رسید و انتخاب رییس جمهوری به زمانی دیگر موکول خواهد شد.

تنها جلسه اول پارلمان لبنان برای انتخاب رییس جمهوری سیزدهم با اکثریت قاطع و بی سابقه تشکیل شد و در این جلسه سمیر جعجع نامزد گروه 14 مارس شکست سختی را از « برگه های سفید» متحمل و پرونده ترورهای او در لبنان بار دیگر گشوده شد.

9 جلسه بعدی به علت به حد نصاب نرسیدن تشکیل نشده است.

خاورم *(1)* 388*632* 1324