روحیه ایرانی؛"مدینه الزهرا"ی امام موسی صدر سرپناه دختران یتیم لبنان

پنجاه سال از شکل گیری موسسات امام موسی صدر در لبنان می‌گذرد، رهبر شیعیان لبنان هم‌زمان با آغاز فعالیت‌های گسترده دینی و فرهنگی خود در مناطق شیعه نشین لبنان، مطالعات عمیقی را به منظور ریشه‌یابی عوامل عقب ماندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شیعیان لبنان به اجرا گذارد.

حاصل این مطالعات، برنامه‌های کوتاه مدت، میان مدت و درازمدتی شد که از سال 1339 و در راستای سیاست محرومیت‌زدایی، طراحی و اجرا شد. سید موسی صدر پس از تجدید سازمان جمعیت خیریه "البر و الاحسان"، با تنظیم برنامه‌ای ضربتی برای تامین نیازهای مالی خانواده‌های بی‌بضاعت، ناهنجاری تکدی‌گری را به کلی از سطح شهر صور و اطراف آن برانداخت.

وی در فاصله سال‌های 1340 تا 1348 و در چارچوب برنامه‌ای میان مدت، با طی کردن سالانه هزاران کیلومتر در میان شهرها و روستاهای سراسر لبنان و به ویژه جنوب این کشور، ده‌ها جمعیت خیریه و مؤسسات فرهنگی و آموزش حرفه ای را راه‌اندازی کرد.

در سالگرد ربوده شدن امام موسی صدر، نَجاد شرف الدین، فرزند رباب صدر (خواهد امام موسی صدر) که هم‌اکنون مدیرعامل مؤسسات امام موسی صدر در لبنان است در این باره گفت‌وگویی با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) انجام داد.

شرف الدین که هم اکنون چهل ساله است، 14 سال است که در موسسات امام موسی صدر فعالیت می‌کند و سه سال است که مدیرت این موسسات را تجربه می‌کند. او می‌گوید من واقعا با این موسسات زندگی کرده‌ام. موسسات چهار بار فعالیت خود را در محیط جدیدی از نو آغاز کرد و من هر بار این آغاز دوباره را تجربه کرده‌ام. هر روز به خود تاکید می‌کنیم برای انسانیت کار می کنیم و به سوی آن می‌رویم. اگر از این تلاش برای رسیدن به انسانیت از مسیر آموزش فراهم می‌شود آن را با اشتیاق دنبال می‌کنیم.

گفت‌وگو با او در موسسه فرهنگی و تحقیقاتی امام موسی صدر انجام شد. شرف‌الدین که به زبان فارسی تا اندازه‌ای آشناست برای بیان موضوعاتش از عربی و انگلیسی کمک می‌گرفت. حورا صدر، دختر امام موسی صدر نیز در این مصاحبه حضور داشت و او را در یافتن کلمات فارسی برای بیان دقیق‌تر آن‌ها همراهی می‌کرد.

شرف الدین می‌گوید در حال حاضر 404 نفر در این موسسات خدمت می‌کنند که از عاشقان به عمل خیر و دوام این موسسات هستند. ما همیشه فکر و بررسی می‌کنیم که چگونه می‌توان به این موسسه دوام داد. موسساتی که سعی می‌کند و بیش‌تر و بیش‌تر سعی می‌کند که بر اساس نیاز جامعه کار کند. ما این را از امام موسی صدر آموختیم که کسی که می‌خواهد خدمت کند باید بداند احتیاج جامعه چیست.

او با بیان این که از آن‌جا که موسسه برای پنجاه سال در جنوب لبنان فعالیت می‌کرده است ما نیازهای مردم این منطقه را به خوبی بررسی کرده‌ایم، افزود: در آن دوران جنگ‌های زیادی رخ داد که البته امروز هم ادامه دارد. از سال 78 میلادی حملات گسترده اسراییل علیه لبنان آغاز شد. امام موسی صدر به ما یاد داد که باید به انسان‌ها خدمت کنیم و در آن زمان مردم جنوب لبنان زندگی سختی داشتند.

شرف‌الدین اضافه کرد: جنوب لبنان جبهه اول روبه‌رویی با اسراییل است. امام موسی صدر در جایی می‌گفتند "جنگ ما با اسراییل است. اسراییلی که شر مطلق است و به هیچ وجه از آن خوبی نمی‌آید زیرا نژادپرست است". جنگ ما هم جنگ زندگی مردم است. این که ما تا چه اندازه بتوانیم از علم،‌ کمک‌های انسان دوستانه به مردمان بدهیم در این صورت مردمی که در جنوب هستند در این منطقه ثابت می‌شود اگر ما کمک نکنیم و آن‌ها ثابت نشوند به بیروت و مناطق مرکزی می‌روند، این مناطق خالی می‌شود و اسراییل می‌تواند به راحتی آن‌جا را تخریب کند. همه حملاتی که اسراییل در لبنان داشته به جنوب بوده است. این یک استراتژی است.

وی با بیان این که امام موسی صدر معتقد بود از نظر تشکیلات قوی‌تر و بهتراست که به عمق این منطقه برویم نه این که در سطح بمانیم، گفت: این از حکمت امام موسی صدر بود که احساس می‌کرد که آن منطقه به کمک‌های زیادی نیاز دارد.

مدیرعامل موسسات امام موسی صدر ادامه داد: زیر سایه امام موسی صدر این موسسات شکل گرفت. در آن مقطع امام موسی صدر دیدند که باید به بچه‌های دختر توجه ویژه‌ای شود. و امروز هم استراتژی ما کار با بچه‌های دختر است. امام موسی صدر ساختمان کوچکی را در نزدیکی بیروت اجاره و با نام "مدینه الزهرا" برای سرپناهی دختران یتیم درست کرد. خدمت به این یتیمان را از آن‌جا شروع کردند. زیرا آن‌ها هیچ پدر و مادری نداشتند. با مرور زمان آن‌ها نه فقط سرپرستی می‌خواستند بلکه به آموزش نیز نیاز داشتند. ما به آن‌ها تنها خوراک و لباس نمی‌دهیم بلکه به آن‌ها آموزش هم می‌دهیم تا به کرامت آن‌ها نیز توجه شود تا این یتیمان احساس نکنند چون یتیم هستند باید در شرایط بدی زندگی کنند. روحیه و سلامت روان برای موسسه امام موسی صدر بسیار مهم است.

او یادآورشد: دولت در جنوب لبنان امکان خدمت به مردم آن منطقه را ندارد. برای یافتن راه‌حل مشکلات آن‌ها تلاش می‌کنیم و با مددکاران اجتماعی توجه ویژه‌ای به این موضوعات داریم.

شرف الدین توضیح داد: در موسسات امام موسی صدر مدرسه‌ای تشکیل شده که غیر از ایتام، بچه‌هایی که شرایط خاص خانوادگی دارند، فقیر، مریض و بدسرپرست هستند نیز نگهداری می‌شوند و در سنین حدود چهارده سالگی در رشته‌های مختلف زمینه کار حرفه‌یی برای آن‌ها فراهم می‌کند. در واقع توانمندسازی زنان، هدف موسسه در این مسیر بوده است. برای دختران که کم کم می‌خواهند مادر شوند و وارد جامعه شوند این موضوع بسیار اهمیت دارد که مهارت عملی را به دست آورند و وارد زندگی اجتماعی و اقتصادی شوند.

وی با اشاره به زمینه‌های آموزش در موسسات امام موسی صدر از جمله مهارت‌های کامپیوتری، کار در مهدکودک، منشی‌گری و ... اضافه کرد: دخترانی که می‌خواهند تحصیلات دانشگاهی داشته باشند تحت سرپرستی و با کمک موسسات به دانشگاه‌های صور، صیدا و بیروت می‌روند. سالانه حدود 1600 دختر از سنین مهدکودک تا سنین آموزش در مدرسه پرستاری، هتل داری و آموزش فنی حرفه‌یی در سطوح بالا آموزش می‌بینند، تا جایی که بیمارستان‌های جنوب لبنان همیشه می‌خواهند که پرستارهایی که از موسسات فارغ التحصیل شده‌اند را به کار بگیرند.

مدیرعامل موسسات امام موسی صدر گفت: خدمت دیگری که موسسات امام موسی صدر به جامعه می‌دهد آموزش استثنایی است. در جنوب لبنان توجه کم‌تری به لحاظ رسیدگی به امور خانواده‌ها از سوی دولت می‌شود. این خانواده‌ها بیش‌تر مشکل پیدا می‌کنند. وقتی کودکی مشکل شنوایی دارد او را رها می‌کنند، نه فقط رها شده می‌شود بلکه در خانه می‌ماند زیرا باعث سرشکستگی خانواده می‌شود. وقتی او بزرگ‌تر می‌شود به این باور می‌رسد که واقعا مشکلی دارد. البته در این رشته پسران را نیز قبول می‌کنیم زیرا به هر حال آن‌ها شرایط استثنایی دارند.

وی توضیح داد: یکی از دانش‌آموختگان موسسات فردی بود که امروز تا جایی در زندگی‌اش به استقلال رسیده و به مشکلاتش غلبه کرده است که به ترکیه می‌رود، لباس می‌خرد و در بیروت می‌فروشد. او از چهارسالگی به کودکستان آمد. مشخص بود که مشکل خاصی دارد. در فهم موضوعات دچار مشکل بود. وقتی متوجه شدیم که مشکل دارد مسیر آموزشی دیگری برای او طراحی کردیم. او بسیار باهوش است. از موسسه فارغ التحصیل شد؛ دو سال در آفریقا دفاتر حسابداری را تنظیم می‌کرد. بعد مغازه‌ای در روستای خود تاسیس کرد که فقط لباس مردانه می‌فروشد. او کم کم تشکیل خانواده داد و امروز زندگی خوبی دارد.

او ادامه داد: در جاهایی که دولت توان رسیدگی ندارد مردم با مشکلاتی روبه‌رو هستند. خانواده‌ها در وهله اول تنها می‌توانند نیازهای معیشتی خود را تامین کنند و نمی‌توانند به حل مشکلاتی مانند شنوایی یا ضعف‌های روانی و جسمی کودکان خود بپردازند.

خواهرزاده امام موسی صدر با بیان این که امام موسی صدر اصولی به ما آموختند و خانم رباب صدر تاکنون آن را دنبال می‌کند، گفت: 404 نفر در موسسات امام موسی صدر فعال هستند که به این دخترها کمک می‌کنیم.

وی اضافه کرد: موسسات 9 درمانگاه ثابت و دو درمانگاه سیار دارد. که تا مرز فلسطین هم کمک‌ها و خدمات خود را ارائه می‌کند. دولت در این مناطق نمی‌تواند این خدمات را ارائه کند. بیش‌تر بیماری‌های مزمن را بررسی می‌کنیم؛ به خانواده‌های روستاییان ماهانه مراجه می‌کنیم؛ داروهایشان را تامین می کنیم و دو درمانگاه سیار داریم.

او خدمات مربوط به توجه به محیط زیست، کاشت درخت و گل‌ها را از دیگر خدمات این موسسات عنوان کرد و گفت: تفاهم‌نامه‌ای با اتحادیه اروپا داشته‌ایم که به ساکنان شهر صور این آموزش را بدهیم که لامپ‌های ال. ای. دی چه کمکی به کاهش مصرف انرژی برق می‌کند. ما در تلاش هستیم که خط مونتاژ لامپ‌ها را به دختران‌مان در موسسه بدهیم و دختران یتیم ما آن را شروع کنند. ارتقا آگاهی و آگاه‌سازی جامعه را از این طریق انجام می‌دهیم. دختران ما می‌توانند در این صنایع وارد شوند.

شرف‌الدین ادامه داد: دختران باید توانمند باشند. باید با توانمندسازی دختران خانواده‌ها را ارتقا داد. این آرزو نیست و ما آثار آن را دیده‌ایم. ما توانستیم به خانوده‌های جنوب لبنان این روحیه را بدهیم. اگر همه در این باره کار کنند می‌توانیم جامعه متعالی داشته باشیم.

وی تاکید کرد: موسسات امام موسی صدر در تمام لبنان جایگاه و نام ویژه‌ای دارد و با تمام خیریه‌های این کشور همکاری می‌کند و نمایندگان ما در کارگروه‌های مختلف حضور می‌یابند، اما تمرکز این موسسات بر امور زنان و دختران نیازمند و بی‌سرپرست است.

مدیرعامل موسسات امام موسی صدر گفت: امام موسی صدر در شانزده سال نخست فعالیت این موسسه حضور داشتند و امور را پیش می‌بردند. از نظر ما امام صدر هنوز حضور دارد، هنوز در وجدان و امور روزمره ما هست. این موضوع نظر شخص من که عضو خانواده امام صدر هستم، نیست، باید به لبنان بیایید تا ببینید که همکاران ما در این موسسه با چه عشقی کار می‌کنند. کاری به امور سیاسی و تحقیقاتی ندارم، امام موسی صدر نه تنها در قلب من حضور دارد، بلکه بی‌شک زنده است.

او اضافه کرد: مردم جنوب لبنان اعم از شیعه و سنی و مسیحی امام موسی صدر را دوست دارند، رییس‌جمهور پیشین لبنان می‌گفت امام موسی صدر روحیه حضرت مسیح را دارد. کشیش‌ها به او بسیار علاقه داشته و دارند.

شرف‌الدین گفت: امروز روابط افراد در موسسه مانند خویشاوندان است. انگار آن‌جا همه با هم خویشاوندند و پر از محبت کار می‌کنند. اگر ما روحیه ایرانی نداشتیم این گونه نبودیم. این روحیه مانند ایران در لبنان وجود ندارد و بخشی از فرهنگ ما ایرانی است. دایی و مادر من در ایران متولد شده و زندگی کرده‌اند. دوستان نزدیک ما می‌گویند کاملا مشخص است که شما روحیه ایرانی دارید.

انتهای پیام