آمریکا، دشمن دیروز و دوست امروز نخست وزیر جدید هند

به گزارش ایرنا، همزمان با سفر ˈجان کریˈ وزیر امور خارجه آمریکا به هند برای شرکت در پنجمین گفت وگوی راهبردی بین دو کشور که درآخرین روزهای هفته ای که گذشت انجام شد، در خبرها آمد دولت اوباما برای نشان دادن حسن نیت برای نخستین بار از سال 2007 همه اتهامات به ˈنارندار مودی ˈ نخست وزیر کنونی هند درباره نقش او در شورش های سال 2002 ایالت گجرات را پاک کرده است.

جان کری گزارش نقض آزادی مذهبی سال 2013 را روز دوشنبه گذشته (دو روز قبل از سفر به هند) در واشنگتن دی.سی منتشر کرد.

با این حال تاکنون شخص مودی برنامه اش را برای کار با واشنگتن تشریح نکرده است.

آمریکا از جمله معدود دولت هایی است که سابقه برقراری ارتباطاتی با دولت های ایالتی هند، فارغ از ارتباط با دولت مرکزی را دارد.

ˈهیلاری کلینتون ˈ وزیر امور خارجه وقت آمریکا در سال 2012 به ایالت بنگال غربی سفر کرد و خانم ˈماماتا بانرجی ˈ سروزیر این ایالت بطور رسمی از اوباما دعوت نمود تا در مراسم یکصد و پنجاهمین سالگرد تولد سوامی ویوکاندا یک شخصیت بزرگ هندی که ژانویه 2013 برپا می شد شرکت کند. این دعوت با مخالفت هایی در هند از جمله از سوی احزاب چپگرا مواجه شد.



** دوستی اجباری آمریکا با مودی

رد روادیدی که سال 2005 مودی به عنوان سر وزیر ایالت گجرات برای سفر به آمریکا درخواست داده بود، اکنون به یک اختلاف ریشه ای دولت راستگرای بهارتیا جاناتا (بی جی پی ) که در انتخابات اخیر هندوستان با اکثریت آرا به قدرت رسیده، تبدیل شده است .

با این حال دولت اوباما با پیش بینی جابجایی قدرت از حزب کنگره به حزب بهارتیا جاناتا، ˈنانسی پاول ˈ سفیر خود در هند را حدود دو ماه قبل برکنار کرد زیرا پاول رابطه خوبی با مودی نداشت.

پس از به قدرت رسیدن مودی نیز دولت آمریکا اعلام کرد که درهای کشورش به روی او باز است و اوباما خیلی سریع مودی را به واشنگتن دعوت کرد.

حالا سران دو کشور و پس از رایزنی های متعدد قرار است در ماه سپتامبر امسال و در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل دیدار کنند.

گفته می شود که پنجمین نشست راهبردی هند و آمریکا که هفته گذشته در دهلی نو برگزار شده مقدمه ای برای فراهم آوردن دیدار روسای دولت های دو کشور در نیویورک محسوب می شود.



** مسایل مطرح در گفت وگوهای راهبردی هند و آمریکا

کری چهارشنبه شب گذشته و یک روز پیش از آغاز گفت وگوهای دو روزه به دهلی نو وارد شد. وی در نخستین روز سفر با ˈآرون جیتلیˈ وزیر دفاع و دارایی هند به گفت وگو نشست . ˈپنی پریتزکرˈ وزیربازرگانی آمریکا نیز جان کری را در این سفر همراهی کرد.

حضور وی حاکی از آن بود که محور گفت وگوهای راهبردی امسال بین هند و آمریکا علاوه بر گرفتن تایید رضایت مودی برای دیدار با اوباما، اقتصاد و تجارت است .

مسایل منطقه ای و بین المللی، افزایش امنیت انرژی برای هند، همکاری در زمینه انرژی پاک و گسترش روابط مردم دو کشور از جمله دیگر مسایل مطرح در گفت وگوها اعلام شد.

این گفت وگوها به ریاست ˈسوشما سوراجˈ وزیر امور خارجه هند و جان کری همتای آمریکایی وی طی دو روز در دهلی نو برپا شد.

به گفته ˈاکبرالدین ˈ سخنگوی وزارت امور خارجه هند، امنیت در حوزه های مختلف از جمله امنیت سایبری از دیگر مسایل مورد بحث در گفت وگوهای دو طرف بود.

مناقشه برسر حقوق مالکیت معنوی از مسایلی است که فضای تجاری میان دو کشور را تیره کرده است. هند در گفت وگوهای اخیر بدنبال شفاف سازی موضع آمریکا دراین خصوص نیز بود.

جان کری هنگام سفر به هند گفت: ما به دهلی نو می رویم تا این پیام را بدهیم که حاضریم بطور کامل شریک آن کشور باشیم و دست در دست نخست وزیر مودی و دولتش برای ارتقای سرمایه گذاری آزاد، آموزش های شغلی و روابط نزدیکتر راهبردی کار کنیم.



** هند به معاهده سازمان تجارت جهانی راضی نشد

همزمان با سفر جان کری به دهلی نو، در ژنو نیز گفت وگوهای فشرده ای در جریان بود تا هند راضی به پذیرش معاهده سازمان تجارت جهانی شود.

اما ˈنیرمالا سیتهارامانˈ وزیر تجارت و صنعت هند چند ساعت مانده به پایان مهلت امضا معاهده گفت که موضع کشورش هیچ تغییری نکرده است.

مهلت این معاهده که گفته می شود به صرفه جویی یک تریلیون دلاری و ایجاد 21 میلیون شغل در کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی منجر می شود تا روز پنجشنبه گذشته بود.

قوانین کنونی سازمان تجارت جهانی، غذاهای یارانه ای را به 10درصد ازکل تولیدات دانه های غذایی محدود می کند. این درحالیست که هند می گوید محاسبات مذکور بر اساس قیمت های بیش از دو دهه پیش صورت گرفته و تورم محاسبه نشده است.

هند در جلسه ژنو، اصلاحات قوانین تجارت بین المللی را با تاکید بر اینکه کشورهای در حال توسعه باید آزادی بیشتری در بحث یارانه ها و انبار مواد غذایی داشته باشند، متوقف کرد و اظهار داشت که تا زمانی که مساله امنیت غذا حل نشود، این معاهده را تایید نمی کند.

این در حالیست که وزیر امور خارجه آمریکا پیش از سفر به هند، در گفت وگو با روزنامه اکونومیک تایمز از دهلی نو خواسته بود که از مخالفت با اصلاحات در سازمان تجارت جهانی دست بردارد.

کری گفته بود که هند باید بجای مانع تراشی، حوزه فعالیت را گسترش دهد. اکنون با رسیدن پایان مهلت معاهده سازمان تجارت جهانی، آمریکا از اینکه هند از توافقی که دسامبر گذشته صورت گرفته عقب کشیده ابراز ناراحتی کرده است.

همانطور که کارشناسان پیش بینی کرده بودند موضع هند در سازمان تجارت جهانی بر مذاکرات و موضع آمریکا در گفت وگوهای راهبردی جاری و حتی دیدار جان کری با نارندرا مودی تاثیر گذاشت و این مساله به هشداری از سوی واشنگتن به دهلی نو کشیده شد.

اما به گفته کارشناسان هند چنان با اطمینان پیش می رود که گویا قدرتمندتر از آن است که آمریکا بتواند با این نوع مسایل در روابط تاثیر گذار باشد.



** چشم انداز 500 میلیارد دلاری

برخی کارشناسان معتقدند روابط اقتصادی هند و آمریکا مستحکم تر از آن است که به آسانی خدشه دار شود. تجربه نیز نشان داده که هر دو طرف از ایجاد تیرگی بلند مدت در سایر بخش های روابط پرهیز می کنند.

همواره در رابطه راهبردی دهلی نو و واشنگتن این موضوع مطرح است که آمریکا برای اینکه پایگاهی برای مقابله با قدرت رو به افزایش چین داشته باشد، از هند حمایت می کند و همین موضع تاکنون باعث شده که چالش های سیاسی و اختلافات تجاری در عمق روابط وارد نشوند.

حتی موضوع دستگیری ˈدویانی خبراگادˈ دیپلمات هندی در نیویورک که سال گذشته میلادی برای مدتی روابط دو کشور را تیره ساخت، از سوی برخی تحلیلگران سیاسی به نمایشی از سوی حزب کنگره قبل از انتخابات، برای خلاصی از اتهام سرسپردگی به آمریکا تفسیر شد.

به گفته جان کری، هند و آمریکا قصد دارند به هدف بلندپروازانه ای که جو بایدن معاون رییس جمهور آمریکا در تابستان گذشته اعلام کرد، یعنی افزایش تجارت سالانه از یکصد میلیارد دلار به 500 میلیارد دلار برسند.

روابط اقتصادی دو کشور که در دوره دولت نارندرا مودی در هند بیشتر بر آن تاکید می شود، اکنون نیز چشمگیر است. بطوری که سرمایه گذاری های هند در آمریکا به ایجاد یکصد هزار فرصت شغلی منجر شده است.

جان کری در سخنرانی که در اتاق فکری بنام ˈمرکز توسعه آمریکاˈ داشت، از کمپانی هندی خودروسازی ˈتاتاˈ برای ایجاد هزاران شغل در کشورش تشکر کرد.



** آنچه هند از آمریکا می خواهد

گفته می شود که دهلی نو در سال های گذشته اندکی گسترش در روابط تجاری خود با آمریکا داده اما تغییر اولویت های دولت اوباما، دهلی نو را ناامید کرده بود.

هند بدنبال همکاری های نزدیکی در منطقه ناآرام غرب آسیا است چون نیازهای انرژی خود را از این منطقه تامین می کند و بیش از هفت میلیون نفر از شهروندانش در کشورهای این منطقه بسر می برند.

به گفته برخی ناظران دهلی نو از تصمیم آمریکا مبنی بر خروج نیروهایش از افغانستان ناخرسند است. دولت کنونی (ائتلاف دمکراتیک) همچون دولت مترقی متحد که پیش از این در هند قدرت را در دست داشت به دولت اوباما هشدار داده که افغانستان به منبعی برای فعالیت های تروریستی در هند تبدیل می شود.

علاوه بر این، با توجه به اینکه اشتغال زایی یکی از مهمترین اولویت های دولت مودی است، هند بدنبال فرصت های شغلی جوانان تحصیل کرده هندی در آمریکاست.

بنظر می رسد که آمریکا نیز مایل به جذب جوانان هندی باشد. چون وزیر امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه گذشته زمانی خارج از برنامه خود یافت تا از دو آزمایشگاه مشهور دانشگاه فناوری هند (IIT) دیدار کند.

او با دانشجویان گفت وگو کرد و درباره شرایط تحصیلی، شهریه و آینده شغلی پرسش هایی را مطرح کرد. جان کری از دانشجویان پرسید که آیا قصد دارند به خارج از کشور بروند یا در هند بمانند؟



** آنچه آمریکا از هند می خواهد

همکاری راهبردی با دولت مودی فرصت مهمی را فراهم می کند تا درهای اقتصاد هند به روی آمریکا باز شود و سرمایه های آمریکایی به هند بروند. هند در نظر دارد تا سال 2020 مبلغی حدود 7/1تریلیون دلار برای توسعه تشکیلات زیربنایی هزینه کند و آمریکا تمایل دارد در این پروژه ها شریک باشد.

علاوه بر این، آمریکا بدنبال مشارکت بیشتر هند در تحولات شرق و جنوب آسیا است، این همان منطقه ای است که چین در آن قدرت نمایی می کند.

همچنین، هند برای آمریکا مشتری بزرگی در بخش کالاهای نظامی محسوب می شود. به همین دلیل چاک هیگل وزیر دفاع آمریکا بزودی به هند سفر می کند تا درباره معاملات نظامی گفت وگو کند.

به این ترتیب، گام های نخست روابط دو جانبه واشنگتن و دهلی نو پس از روی کار آمدن دولت راستگری بی جی پی در هند برداشته می شود، اما در عین حال بنظر می رسد که نارندرا مودی نخست وزیر جدید هند پیش از اعتماد به دولت آمریکا که امروز دست دوستی بسویش دراز کرده، هشیارانه دشمن دیروز خود را زیر نظر دارد.

آساق ** 2165 ** 275 **