در مذاکرات هسته ای باید با سنگ اندازی ها مقابله شود/ ایران متحد بهتری نسبت به عربستان است

به گزارش خبرگزاری مهر، "جیمز تراب" ستون نویس روزنامه فارین پالیسی طی مقاله ای با اشاره به پایان مهلت مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 در روز بیستم جولای می نویسد: در تاریخ بیستم ژانویه 2014 دیپلمات ها برای این که با ایران بر سر پذیرش مفاد پیمان منع گسترش سلاح اتمی یا ان پی تی، به توافق برسند مهلت شش ماهه دادند. اما با وجود نزدیک شدن به پایان این مهلت، به نظر می رسد اگر معجزه ای در آخرین لحظه روی ندهد، توافقی در وین نهایی نخواهد شد و مذاکره کنندگان باید در مورد تمدید مذاکرات و تعیین تاریخی جدید، شاید برای شش ماه دیگر، توافق کنند.

تراب معتقد است هرچه این ضرب الاجل نزدیک تر می شود باراک اوباما بیشتر با اظهارات خشمگینانه کنگره، لابی صهیونیستی، تل آویو و عربستان سعودی روبرو می شود؛ اینها همه ایالات متحده را به جنگ با ایران فرا می خوانند. تراب با طرح این پیشنهاد که اوباما نباید به این اظهارات توجه کند می افزاید: پس از سال ها بی عملی و درگیری های لفظی، سال گذشته شاهد مذاکرات حرفه ای و تخصصی بودیم. با وجود این، میان دو طرف همچنان فاصله زیادی وجود دارد. ایران همچنان تاکید دارد که برای تولید سوخت لازم در جهت مصارف صلح آمیز به تعداد بسیار بیشتری از سانتریفوژهایی که در اختیار دارد، نیاز هست، اما غرب این را رد می کند.

در ادامه این نوشته آمده است: بااین حال ایرانیان در مواردی از مذاکرات چاره جویی هایی عملی از خود نشان داده اند. به عنوان نمونه یک مقام ارشد ایرانی پیشنهاد کرده است که اراک پلوتونیوم کمتری تولید کند. ایرانی ها همچنین از روندی دو مرحله ای سخن گفته اند که ابتدا برای مدتی مثلا 10 سال، زیر بار ممنوعیت های غرب بروند و پس از آن مدت بتوانند آزادانه مانند دیگر اعضای ان پی تی عمل کنند.

اوایل امسال اوباما برای جلوگیری از تحمیل تحریم های جدید کنگره به ایران که می تواند پس از شش ماه تجدید شود، مجبور شد شخصا دخالت کند. در صورتی که مذاکرات به نتیجه مطلوب نرسد مخالفانی مانند "رابرت منندز" رئیس کمیسیون روابط خارجی سنا به دنبال دور تازه ای از مجازات ها خواهند بود. از آنسو هم حسن روحانی رئیس جمهوری ایران و محمدجواد ظریف وزیر خارجه تحت فشارهای مشابه تندروهای داخلی که می خواهند نشان دهند فریب غرب دغل کار را نمی خورند، قرار خواهند گرفت.

هر دو طرف شکنندگی موضع دیگری را درک می کنند. در همین رابطه یک مقام مذاکره کننده در ۵+۱ می گوید: ما درباره فشارهای سیاسی داخلی بحث های بسیار صریحی داشته ایم. ایرانیان می دانند که درمورد ایالات متحد نیز همین امر صادق است. جان کری وزیر خارجه امریکا آخر این هفته به وین می رود تا ببیند پیشرفت مذاکرات آن قدر بوده که تمدید آن را توجیه کند یا خیر.

تراب مدعی است: جریان رویدادها در ماه های اخیر به اهمیت مذاکراتی که برای آمریکا و غرب به خودی خود بسیار مهم بود، در ابعادی بسیار وسیع تر افزوده است. افراط گرایان مرزهای دولتی عراق و سوریه را درهم می نوردند و فهرست دولت های ساقط شده یا بشدت در خطر منطقه مدام بلندتر می شود. لیبی، یمن، لبنان، و شاید هم افغانستان. تهران نیز خود در خطر پس لرزه ای است که از سوی هم دستان متزلزل و لرزان شیعی اش به آن سرایت خواهد کرد. ایران، دولتی انقلابی است که خواه و ناخواه در نظم منطقه نقش بازی می کند و از این رو منافعش با منافع غرب در عراق و افغانستان به هم می رسد. ایران برای برخی از این بحران ها به راه حلی احتمالی تبدیل شده است.

ستون نویس فارین پالیسی می نویسد: دولت اوباما مدت هاست امید بسته است که رسیدن به توافقی اتمی با ایران شاید بتواند نیروهای معتدل را در داخل تقویت کند و در طول زمان، رفتار ایران در منطقه تغییر کند. از سوی دیگر متحد اصلی آمریکا در منطقه، به جز اسرائیل، عربستان سعودی است. این کشور نیز با آن که مانند ایران حکومتی دین سالار است، برخلاف ایران که دولتی انقلابی است، قدرتی متکی بر حفظ وضع موجود است. در ذهن متحدان آمریکا در خلیج فارس، عربستان بزرگ ترین دوست آمریکا و ایران دشمن قسم خورده آمریکاست. با این حال سعودی ها با صدور وهابی گری افراطی خود، منطقه را به آتش کشانده اند. آن ها در خونریزی های فرقه گرایانه ای که اکنون خاورمیانه را زیر و زبر می کند، سهم و مسئولیت دارند.

با رشد سریع جمعیت، سقوط قیمت نفت، و تحجر و خشکی بی نهایتِ اجتماعی و سیاسی، این کشور می تواند به خوبی نسخه ای فقیرتر، لرزان تر، و شاید بسیار خطرناک تر از موقعیت کنونی اش باشد و دست کم می توان سناریوی مشابهی را برای ایران تصور کرد که درآن ایران بسیار بهتر از وضعیت کنونی اش رفتار می کند و در نتیجه متحدی بسیار مناسب تر از سعودی ها خواهد بود.