ظریف: با آمادگی کامل برای توافق آمده ایم

 
اعضای تیم پر و پیمان آمریکا در مذاکرات هسته‌ای چه کسانی هستند؟نخستین روز از دور ششم مذاکرات ایران و شش کشور جهان به میزبانی وین بر سر برنامه هسته‌ای کشورمان، در حالی با دیدار سه جانبه ایران، آمریکا و اتحادیه اروپا آغاز می‌شود که این دور از مذاکرات حکم طولانی ترین و نفس‌گیرترین دور از تاریخ مذاکرات هسته‌ای را خواهد داشت؛ مذاکراتی که برای دو هفته پیش بینی شده است.

به گزارش «تابناک»، روند تازه مذاکرات ایران با آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان از مهرماه سال 1392 با حضور محمدجواد ظریف در ژنو آغاز شد؛ روندی که در نهایت در دور سوم مذاکرات ژنو به توافقی کوتاه مدت به عنوان گامی مقدماتی برای توافق اصلی، میان ایران و ۱+ ۵ تحت عنوان «برنامه اقدام مشترک» منجر شد؛ توافقی که از 30 دی ماه وارد مرحله اجرا شد و 29 تیرماه زمان پایان شش ماهه گام اول توافقنامه ژنو است.

این توافق‌نامه‌ تعهداتی متقابل و گام به گام در محدوده زمانی شش ماه برای طرفین ایجاد کرد که آزادسازی امکان انتقال بخشی از دارایی تحت تحریم ایران در سیستم بانکی بین المللی بخشی از همین توافق در مقابل فراهم سازی زمینه بازدید و نظارت وسیع تر آژانس بین المللی انرژی اتمی به مراکزی بود که حساسیت‌های کاذب در قبالشان ایجاد شده بود.

همچنین در راستای توافق ژنو مقرر شد در این دوره شش ماهه، طرفین برای رسیدن به راهکاری جامع برای برداشتن «گام نهایی» و حل همیشگی چالش‌های پیش روی برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران مذاکراتی داشته باشند.

در همین راستا دور تازه مذاکرات، از اسفندماه سال ۹۲ در وین از سر گرفته شد تا مفاد توافق‌نامه راه حل جامع تهیه شود و در دور پنجم که از 26 تا پایان روز 30 خرداد ادامه داد و گفت وگوهای پرچالش و سنگینی را در پی داشت، نگارش پیش نویس متن نهایی توافق آغاز شد؛ متنی که به گفته محمدجوادظریف وزیر امورخارجه کشورمان در کنفرانس خبری پس از پایان پنجمین دور مذاکرات، بیش از جمله، پرانتز یا همان موارد اختلاف دارد.

در دور ششم مذاکرات وین که از امروز برای دو هفته برنامه ریزی شده، فرصت بازگشت و گفت و گو برای توافق بر یک به یک موارد اختلاف که در پرانتز قرار گرفته وجود دارد و محمدجواد ظریف به همراه تیمی از ایران در مقابل تیمی از شش کشور جهان به مذاکره خواهد پرداخت که با تمام توان به این دور خواهند آمد؛ دوری از مذاکرات که از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است و بالاخره سرنوشت این گفت و گوی طولانی را مشخص خواهد ساخت.

در این دور از مذاکرات علاوه بر وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا، قرار است ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز حضور داشته باشد. «سایمون گس» مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران عهده‌دار ریاست نمایندگی این کشور در گروه 1+5 است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه که اخیراً در پی عزیمت «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهده‌دار ریاست تیم فرانسه در گروه 1+5 شده است.

هانس دیتر لوکاس نماینده آلمان در گروه 1+ 5 نیز  از سال 2010 تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه نمایندگی کشورش را در گروه 1+5 بر عهده دارد و وانگ چون مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه 1+5 را عهده‌دار است.

علاوه بر محمدجواد ظریف وزیر امورخاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی، مجید تخت‌روانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه، داوود محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمان‌های سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران را تشکیل می‌دهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانی‌نیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی می‌کنند.


14:35: اندیشکده مرکز بلفر، در گزارشی به مذاکرات هسته‌ای و بررسی ابعاد گوناگون آن پرداخته و مدعی شده است که ایران با بیان اینکه باید ظرفیت غنی‌سازی کافی برای سوخت رسانی به راکتور بوشهر را داشته باشد، کار را دشوار کرده است.

14:00: سخنگوی کاترین اشتون در پاسخ به اینکه آیا وجود اختلافات داخلی میان کشورهای 1+5 موجب نشست هفته گذشته این کشورها در بروکسل بوده؟ گفت: این 6کشور هیچ اختلافی در مورد برنامه هسته ای ایران ندارند.

این در حالی است که رویترز در گزارشی اعلام کرده بود نشست هفته گذشته در بروکسل با هدف رسیدن به اتفاق نظر میان کشورهای 1+5 برگزار شده بود.

13:35: وزیر امور استراتژیک رژیم صهیونیستی با ادعای اختلافات گسترده بین ایران و ۱+۵ مذاکرات هسته ای یا به شکست می انجامد و یا تمدید می شود.

یووال اشتاینیتر در پایان سفر به آمریکا برای رایزنی درباره مذاکره هسته‌ ای ایران با مقامات کاخ سفید به روزنامه هاآرتص گفت: ما به مقامات آمریکایی اعلام کردیم هرگونه توافق باید در بوته آزمایش زمان قرار گیرد. اصل باید«آری» به برنامه صلح آمیز هسته ای باشد و «نه» به سانتریفیوژها و غنی سازی. تاکید باید بر برچیده شدن زیرساخت باشد و نه بر نظارت. هرچند در همه موارد (با آمریکا) توافق نداریم، اما احساس می کنیم که ما را جدی گرفتند. مواضع ما مورد توجه قرار می گیرد. من به آنها گفتم همه مشکلاتی که هم اکنون با آنها مواجه هستیم- سوریه، اردن، عراق و اوکراین- را می توان طی چند سال حل و فصل کرد. اما یک ایران هسته ای و یا در آستانه هسته ای شدن مشکلی برای دهه ها خواهد بود و من فکر می کنم آنها دقت موضوع را درک کردم.

13:32: سید عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده‌ هسته‌ای ایران با 1+5 در گفت و گویی تاکید کرد: نحوه‌ی ادامه گفت‌وگوها در این 20 روز در طول مسیر مشخص می‌شود، ممکن است تصمیم بگیریم مذاکرات دو جانبه با همه‌ هیات‌ها داشته باشیم یا گفت‌وگوهای سه جانبه یا دسته جمعی انجام شود. ممکن است بعد از چند روز آقای ظریف تشخیص دهند که لازم است برای مشورت به تهران برگردند و دوباره به وین بیایند و معاونان گفت‌وگوها را ادامه دهند. هر چیزی ممکن است. ممکن است وزیران خارجه 6 کشور در مقطعی برای بعضی از تصمیم‌گیری‌هایی که احتیاج به اراده سیاسی در سطح بالا دارند بیایند. می‌خواهیم از این 20 روز استفاده لازم را برای رسیدن به نتیجه داشته باشیم، شکل این گفت‌وگوها در حین مسیر مشخص خواهد شد.

وی درباره‌ متن توافق نهایی نیز گفت: توافق نهایی یک دوره‌ زمانی خواهد داشت و این چیزی است که در توافق ژنو به آن اشاره شده است. هر تصمیمی که گرفته شود برای یک دوره‌ی زمانی مشخص خواهد بود و البته این دوره زمانی نیز یکی از موضوعات مورد مذاکره است که باید درباره‌ آن تصمیم‌گیری شود، اگر به خاطر اعتماد‌سازی محدودیت‌هایی را قبول کنیم برای یک دوره‌ زمانی مشخص و موقتی خواهد بود.

عراقچی در بخش دیگری از گفت و گو درباره‌ راکتور آب سنگین اراک نیز تاکید کرد: موضوعاتی که در ارتباط با راکتور اراک مطرح شده بحث پوشیده‌ای نیست. احتمال سوء‌استفاده از یک راکتور آب سنگین برای رسیدن به بمب وجود دارد. بعضی از کشورها نیز این موضوع را لحاظ کرده‌اند. پیشنهادی که ما مطرح کرده‌ایم و هنوز هم این پیشنهاد برقرار است این بوده که ماهیت آب سنگین اراک حفظ خواهد شد. اما با ایجاد برخی از تغییرات فنی به کمک فناوری‌های روز این نگرانی در رابطه با دسترسی به ساخت بمب از این راکتور را از بین می‌بریم و یا به شدت پایین می‌آوریم. به این ترتیب نگرانی‌ها مرتفع می‌شود. این موضوع در پیشنهاد سازمان انرژی اتمی ما بوده است و روی این موضوع کارکرده‌اند.

معاون وزیر خارجه در خصوص طرح برخی از موضوعات مبنی بر این که به دلیل اشاره‌ قطعنامه‌های شورای امنیت به فعالیت موشکی ایران این موضوع نیز در مذاکرات با 1+5 مطرح می‌شود، خاطر نشان کرد: در قطعنامه 1929 به این موضوع اشاره شده است، البته از نگاه ما این موضوع در قالب درخواست از ایران نیست، بلکه به عنوان بخشی از تحریم‌ها آورده شده است. در این باره البته بین طرفین اختلاف نظر وجود دارد از نظر ما سیستم دفاعی و تجهیزات دفاعی ما به هیچ وجه قابل مذاکره نیست و توافق ژنو نیز نمی‌گوید که قطعنامه های شورای امنیت باید اجرا شود بلکه در این توافق آمده است که باید به آنها پرداخته شود. و پرداختن به معنای اجرای آن نیست. این موضوعی است که باید شکل آن در مذاکرات مشخص شود اما ما به وضوح و روشنی گفته‌ایم و از خطوط قرمز تغییر ناپذیر ما است که توان موشکی ایران و توان دفاعی ما به هیچ وجه قابل مذاکره نیست و ما هیچ مذاکره‌ای دراین باره انجام نخواهیم داد.

مجید تخت روانچی  معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه نیز درباره طرح موضوع فعالیت‌های موشکی در این گفت‌وگوها گفت: به هیچ‌وجه اجازه نمی‌دهیم مباحثی که به مسایل دفاعی کشور ما مربوط می‌شود در مذاکرات مطرح شود، تاکنون مطرح نشده و از این به بعد هم اجازه نخواهیم داد در مذاکرات مطرح شود.

13:30: یو‌اس‌ای‌تودی در گزارشی به بررسی برنامه غنی‌سازی ایران و مخالفت آمریکا با آن نوشت که برای دستیابی به هدف مطرح شده از سوی جان کری وزیر خارجه آمریکا برای افزایش بازه زمانی گریز هسته‌ای ایران به 6 تا 12 ماه، سانتریفیوژهای ایران باید به 5 هزار عدد از نوع ابتدایی (نسل اول) آن محدود شود. در حالی که یک برنامه‌ غنی‌سازی که بتواند به‌میزان کافی سوخت مورد نیاز نیروگاه اتمی بوشهر را تأمین کند نیازمند حدود 100 هزار سانتریفیوژ نسل اول است.

به‌نوشته یو‌اس‌ای‌تودی، اکثر سانتریفیوژهای ایران از نسل‌های ابتدایی آن است اما این کشور توانسته است سانتریفیوژهایی با توانی سه تا چهار برابر آن‌ها را توسعه دهد و در حال کار روی یک مدل پیشرفته‌تر است که می‌تواند تا 15 برابر بهبود در کارایی خود داشته باشد.

در این زمینه، "جورج پرکوویچ" تحلیلگر ارشد مؤسسه صلح بین‌المللی کارنگی که به‌تازگی از یک سفر پنج‌روزه از ایران بازگشته است و در این سفر با تعدادی از افراد مطلع از مذاکرات دیدار داشته است طرحی را ارائه کرده است که براساس آن ایران در وضعیت کنونی ظرفیت غنی‌سازی خود را کاهش دهد. با این حال، وی اظهار داشت که قدرت‌های جهانی باید اجازه دهند که ایران همزمان با ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای بیشتر، ظرفیت برنامه غنی‌سازی خود را افزایش دهد.

وی مدعی شد: "در حال حاضر، براساس اقدامات جاری بین‌المللی، هیچ توجیه قابل پذیرشی برای مقیاس کنونی غنی‌سازی آن‌ها وجود ندارد".

این در حالی است که تعدادی از محققان دانشگاه پرینستون آمریکا که شامل حسین موسویان، سخنگوی سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان است، طرحی را پیشنهاد کردند که به ایران اجازه می‌دهد تا سانتریفیوژهای خود را با انواع بهینه‌تر آن به‌روز کند (ارتقا دهد) و غنی‌سازی خود را در سطح کنونی و تا زمانی که برای تأمین سوخت رآکتورهای خود نیاز دارد، ادامه دهد. این طرح شامل نظارت سفت و سخت بین‌المللی به‌منظور مطمئن کردن جهان بابت پایبندی ایران به تعهدات خود در زمینه برخورداری از یک برنامه (صرفاً) صلح‌آمیز است.


13:25: محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در مقاله ای که در روزنامه فرانسوی لوموند انتشار یافت، نوشته است: ایران به ˈدستیابی به راه حل جامع بلند مدت مورد توافق طرفینˈ اراده سیاسی کرده است. اما گفتگوها تنها به شرط مصمم بودن طرف ها به یافتن راه حلی مورد قبول شرکت کنندگان و در چارچوب اهداف مندرج در توافق موقت شامل ˈتضمین ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته ای ایرانˈ و ˈبرداشته شدن کامل تحریم های شورای امنیت سازمان ملل و تحریم های چند جانبه و ملی مرتبط به برنامه هسته ای ایرانˈ، به نتیجه مثبت خواهد رسید. اگر ژرف اندیشی و تحلیل متفکرانه می تواند موفقیت را تضمین کند، درعوض توهم و محاسبات نادرست نیز می تواند به از دست رفتن فرصت های جدید منجر شود.

ˈبرنامه اقدام مشترکˈ طی یکصد روز پس از قبول مسئولیت ما برای گفت وگو با شش قدرت بزرگ جهانی، منعقد شد. این توافق تاریخی- نخستین مورد پس از 10 سال- بر دو پایه اساسی استوار است. نخست آن که غرب مشروعیت ما را در دفاع از حقوق، عزت و احترامی که سزاوار آن هستیم به رسمیت بشناسد. دوم نیز اراده ما برای اثبات این که فعالیت های هسته ای ما منحصرا صلح آمیز است.

وی در بخشی دیگر از این یادداشت می‌نویسد: در حالی که به سال 2015 میلادی نزدیک می شویم، نتیجه زیاده خواهی و وسوسه های بسیار آشکار است. ایران تعداد سانتریفیوژهای خود را از 200 به حدود 20 هزار رسانده است. توان غنی سازی ما از 5/3 درصد به 20 درصد افزایش یافته و راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک نیز یک سال تا راه اندازی فاصله دارد.

بیشتر ناظران غربی آشکارا در مورد فرصت های از دست رفته مربوط به پیشنهاد سال 2005 من، اظهار تاسف کرده اند. در واقع، اشتباه محاسباتی غرب در آن زمان تا حدود زیادی مسئول آن چیزی است که ما امروز با آن رو به رو هستیم. امروز، رییس جمهوری روحانی و من دوباره به میز مذاکرات بازگشته ایم و رویکرد ما تغییر نکرده است. متاسفانه، هنوز خیال بافی در برخی از طرف های مقابل وجود دارد. ما برای تضمین ماهیت برنامه هسته ای انحصارا صلح آمیز خود آمادگی داریم؛ اما از پیشرفت های فنی دانشمندان خود نخواهیم گذشت. البته چنین انتظاری از ما نه عاقلانه است و نه به نفع نظام عدم تکثیر. هیچ کس نمی تواند به عقب بازگردد. جانفشانی ها صورت گرفته است. توانمندی ها به طور وسیعی متفاوت است. دانش و تخصصی به دست آمده است که نمی شود ناگهانی آن را نابود کرد. فشار و تحریم ها نیز ناکارآمد بوده اند.

13:21: جان کری، وزیر خارجه آمریکا، در یادداشتی که در وب‌سایت واشنگتن‌پست منتشر شد مدعی شد که ایران هنوز باید اثبات کند که برنامه هسته‌ای این کشور به‌صورت کامل صلح‌آمیز است. وزیر خارجه آمریکا در بخشی از این یادداشت با اشاره به مواضع تیم مذاکره کننده کشورمان در مذاکرات هسته‌ای با گروه 1+5 مدعی می‌شود: ما می‌دانیم که خوشبینی عمومی در ایران درباره نتیجه احتمالی این مذاکرات تاکنون با مواضعی که پشت درهای بسته اعلام می‌کنند همخواهی نداشته‌اند. ما با اعتقاد به اینکه فرصتی واقعی برای دستیابی به موفقیت وجود دارد وارد این مذاکرات شدیم. هنوز هم این فرصت وجود دارد، اما زمان رو به پایان است.

13:20: بیزینس استاندارد گزارش داد، بن رودز معاون مشاور امنیت ملی آمریکا گفت جامعه بین الملل و  گروه 1+5 اعلام کرده به حق ایران در داشتن برنامه صلح آمیز هسته ای احترام خواهد گذاشت مشروط به اینکه  آنها به تعهدات بین المللی خود عمل کنند؛  اجازه شفاف سازی لازم را بدهند و محدودیت های لازم بر برنامه هسته ای خود را برای این تضمین بپذیرند.

ودز مدعی شد که ایران قدم های لازم را در جریان مذاکرات برای مطمئن کردن جامعه جهانی برنداشته است و تاکید کرد: طرف ایرانی باید گام های اضافی بردارد و نشان دهد برنامه هسته ای آنها واقعا صلح آمیز است.  این مقام ارشد آمریکا  با اذعان به تعهد ایران در اجرایی کردن توافق ژنو افزود ما نیز بر اساس برنامه اقدام مشترک تحریم ها را به صورت محدود رفع کردیم.

13:16: محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران و و کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ساعت 15 و 30 دقیقه بعد از ظهر امروز به وقت وین با یکدیگر دیدار و گفت و گو خواهند کرد. به دلیل ماه مبارک رمضان و زمان دیرهنگام غروب آفتاب و افطار در وین، در این دور از مذاکرات ناهار و یا شام کاری بین ظریف و اشتون نخواهد بود.

13:11: رییس هیات مذاکره کننده هسته ای ایران روز چهارشنبه در بدو ورود به وین گفت. اگر در طرف مقابل اراده سیاسی برای توافق وجود داشته باشد، ما با آمادگی کامل برای توافق آمده ایم. این دور از مذاکرات، آخرین مرحله تا 20 جولای (29 تیر) خواهد بود و تلاش می کنیم در این مرحله به توافق دست یابیم.

رییس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه در مرحله قبلی کار نگارش متن (برنامه اقدام مشترک جامع) آغاز شد، هرچند موارد توافق زیاد نبود، اظهار داشت: در این دوره هم باید دوستان یک دور دیگر درباره مفاهیم صحبت کنند تا وارد نگارش شویم.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه دیدار با خانم اشتون، بعد از ظهر امروز به وقت وین انجام می شود، گفت: همکاران بنده نیز دیدارهای دو جانبه و چند جانبه خواهند داشت و بحث ها را ادامه می دهیم تا به جلسات رسمی برسیم.

13:11: هیات ایران وارد وین شد تا دور ششم مذاکرات هسته‌ای را از امروز آغاز نماید.