تیر دیوید کامرون به سنگ خورد

دکتر سعید خالوزاده

یکماه بعد از برگزاری انتخابات سراسری پارلمان اروپایی، یان کلود یونکر نخست وزیر پیشین لوگزامبورگ و رهبر ائتلاف دمکرات مسیحیان و حزب مردم اروپا بالاخره از سوی روسای 26 کشور عضو اتحادیه اروپایی به عنوان رئیس کمیسیون اروپا منصوب شد. یونکر با بیست و شش رای موافق سران اروپا در برابر تنها دو رأی مخالف که یکی از انگلیس و دیگری از مجارستان بود به عنوان رئیس کمیسیون اروپا انتخاب شد. این انتخاب با تائید اکثریت قاطع سران اروپایی بیانگر اتفاق نظر حداکثری کشورهای عضو اتحادیه اروپایی نسبت به ژان کلود یونکر برای پست بالاترین مقام اجرایی اتحادیه اروپایی است. پارلمان اروپا نیز در دومین نشست عمومی خود از 14 تا 17 ژوئیه (23 تا 26 تیر) در مورد نامزدی ایشان بعنوان رییس جدید کمیسیون اروپا تصمیم خواهد گرفت.
یونکر در حالی از طرف رهبران اروپا به عنوان کمیسیون اروپا انتخاب شد که مقامات دولت انگلیس و به ویژه دیوید کامرون نخست وزیر این کشور به شدت با انتصاب یونکر در این سمت مخالفت می کردند و وی را فردی نامناسب برای اداره نهاد اجرایی اتحادیه اروپا می دانستند. این انتخاب نشان می دهد که اعتراض و مخالفت انگلیس و مجارستان چندان از سوی رهبران 26 کشور دیگر اروپایی جدی گرفته نشده و احیانا به منزله چانه زنی های سیاسی نخست وزیر انگلیس تلقی شده است. بهرحال باید در نظر داشت که انتخاب شخصیتی در حد رییس کمیسیون اروپا موضوعی فوق العاده مهم و جدی در روند کاری اتحادیه اروپایی است و جنبه های متعدد سیاسی، حزبی، پارلمانی، بر آن حاکم است و مخالفت یک یا دو کشور عضو نمی تواند با گرایشات حداکثری اروپایی مقابله نماید.
کمیسیون اروپا به مثابه یک دولت بزرگ، قدرتمند و فدرال عمل می کند و حوزه عملکردی آن فراملی، اروپایی و بین المللی است. کمیسیونرهای متشکله در این کمیسیون از سوی 28 کشور عضو اتحادیه اروپایی رسما به شورای سران اتحادیه معرفی میشوند بوده و بعد از تایید آنها از سوی پارلمان اروپایی به عنوان کمیسیونر اروپایی انجام وظیفه می کنند. انتصاب یونکر به عنوان رئیس کمیسیون اروپا باید اواسط ماه ژوییه در پارلمان اروپا به رای گذاشته شود. در شرایط کنونی و بویژه بعد از توافق و معرفی ایشان از سوی سران 26 کشور فوق، انتظار می رود که یونکر بتواند حداقل سیصد و هفتاد و شش رای از مجموع هفتصد و پنجاه و یک رای پارلمان اروپا (یعنی نیمی از آراد نمایندگان بعلاوه 1 رای) را به دست آورد و رسما بعنوان رییس جدید کمیسوین اروپا و به جایگزینی خوزه مانوئل باروسو رییس کنونی و پرتقالی کمیسیون اروپا مشغول بکار شود.
بدنبال برگزاری انتخابات پارلمان اروپایی در تاریخ (25-22 ماه مه 2014)، (اول تا چهارم خرداد 1393) و پیروزی دو گروه سیاسی قدیمی و قدرتمند اروپا یعنی حزب مردم اروپا و سوسیال دمکراتها (اگرچه بطور نسبی کمی از کرسی هایشان را نسبت به انتخابات قبل از دست دادند)، موضوع انتخاب رییس کمیسیون اروپا برای مدت پنج سال از اهمیت ویژه ای برخوردار شد. در این رابطه گمانه زنی ها و تلاش های پشت پرده زیادی در اتحادیه و پارلمان اروپایی و کشورهای عضو آن صورت گرفت. با توجه به آراء حزب مردم اروپا که بیشترین کرسیها (221) را در این انتخابات بدست آورده است، ژان کلود یانکر رهبر این گروه و نخست وزیر سابق لوگزامبورگ و رییس حوزه یورو از بیشترین شانس و احتمال نامزدی ریاست کمیسیون اروپا مطرح شد. اکثریت جناح راست میانه و جناح چپ میانه اروپا از جمله سوسیالیستها و سوسیال دمکراتها از انتخاب یانکر بعنوان یک کاندیدای دست راستی و محافظه کار حمایت کردند و نهایتا ایشان را انتخاب کردند.
انتخاب آقای یونکر نشان می دهد با توجه به کاهش آراء نسبی این دو گروه قدرتمند در انتخابات اخیر (علیرغم اینکه همچنان بزرگترین گروه های سیاسی پارلمان اروپایی هستند) و قدرت یابی طیف های راست و چپ افراطی و گرایشات ضد اروپایی، این دو گروه برای حفظ جایگاه و تاثیرگذاری در روند امور و تصمیم گیری های پارلمان و حتی اتحادیه اروپایی ناگزیر از نزدیکی و انسجام بیشتر از هر زمانی با یکدیگر هستند و در انتخاب بعدی رییس و نواب رییس پارلمان اروپایی ما شاهد این نزدیکی و هماهنگی خواهیم بود.
خاطرنشان می شود روسای دولتهای چپ میانه هشت کشور عضو اتحادیه اروپا روز شنبه (31/3/1393) به منظور دستیابی به زمینه های مشترک در خصوص ریاست کمیسیون اروپا با یکدیگر در پاریس دیدار کردند. فرانسوا اولاند رئیس جمهور فرانسه نشستی مشترک با حضور روسای دولتهای چپگرای هفت کشور عضو اتحادیه اروپا برگزار کرد. هدف از این گفتگوها، توافق سران دولتهای دست چپی، سوسیالیست و سوسیال دموکرات در خصوص حمایت از یک نامزد برای انتخاب بالاترین مقام اجرایی اتحادیه اروپا یعنی ریاست کمسیون اروپا بود.
تلاش هایی که تا کنون برای دادن این سمت عالی به «ژان کلود یونکر» نخست وزیر لوگزامبورگ صورت گرفته، باعث به وجود آمدن برخی اختلافات میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا شد که این امر در نشست سران اتحادیه در پایان هفته در بروکسل عیان گردید. بیشترین مخالفت با انتخاب یانکر از سوی دیوید کامرون نخست وزیر محافظه کار انگلیس اعلام شد و ایشان عمدتا نگران است که انتخاب یانکر اروپا را بیشتر بسمت فدرالیسم و دوری از اصلاحات موردنظر دولت انگلیس رهنمون کند. انگلیس با اروپای همگرا و فدرال میانه خوبی ندارد و اتحادیه اروپایی را بیشتر از منظر یک بازار بزرگ تجاری اروپایی می بیند که میتواند فرصتهای خوب تجاری برای آن فراهم کند.
توافق رهبران سوسیال دموکرات اروپا در نشست پاریس که با هماهنگی و میزبانی فرانسوا اولاند رییس جمهور سوسیالیست فرانسه صورت گرفت به میزان زیادی جهت گیری سران اروپایی برای معرفی رییس جدید کمیسیون اروپا را نشان داد. ژان کلود یونکر نخست وزیر سابق لوکزامبورگ بعنوان شخصیتی که به آرمانهای اروپایی معتقد است شهرت دارد و در شرایط کنونی واگرایی و موج انتقادات فزاینده ای که در اتحادیه اروپایی حاکم است بعنوان یک مقام ارشد مناسب برای فائق آمده بر موج انتقادات و مشکلات شناخته می شود.
با توجه به حمایت رهبران 8 کشور اروپایی چپگرا از انتصاب یانکر به ریاست کمیسیون اروپا بنظر می رسد این انتخاب به میزان زیادی موجب نزدیکی بین دست راستی های محافظه کار در قالب حزب مردم اروپا و دست چپی های سوسیالیست شده است. در واقع، نتایج انتخابات اخیر پارلمان اروپا و صعود احزاب ضداروپایی و ضد یورو و طیف های افراطی راست و چپ هشدار لازم به احزاب و جریانهای سنتی اروپاگرا داده و هماهنگی و انسجام بیشتر آنها را برانگیخته است.
در نشست پاریس ورنر فیمن صدر اعظم اتریش، الیو دی روپو نخست وزیر بلژیک، هله تورنینگ اشمیت نخست وزیر دانمارک، متئو رنتسی نخست وزیر ایتالیا، ویکتور ویورِل پونتا نخست وزیر رومانی، رابرت فیکو نخست وزیر اسلواکی و بوهوسلاو سوبوتکا نخست وزیر جمهوری چک شرکت داشتند. سیگمار گابریل معاون صدر اعظم و وزیر اقتصاد آلمان و رهبر حزب سوسیال دموکرات این کشور و همچنین مارتین شولز رئیس سابق پارلمان اروپا که یکی از نامزدهای اصلی و مطرح ریاست کمیسون اروپاست و اگر انتخاب نشود حداقل ریاست گروه سوسیالیست پارلمان اروپا را بر عهده خواهد داشت، در این نشست شرکت داشتند. اگرچه این روسای دول اروپایی در مورد معرفی ژان کلود یونکر به ریاست کمیسیون اروپا به توافق دست یافتند اما ایشان باید رای بیست و هشت عضو اتحادیه اروپا و حداقل سیصد و هفتاد و شش رای نماینده پارلمان اروپا یعنی آراء نیمی از نمایندگان بعلاوه یک رای را کسب کند. (تعداد نمایندگان این دوره پارلمان اروپایی 751 نماینده می باشد).
انتخابات پارلمان اروپایی از تاریخ 22 لغایت 25 ماه مه در 28 کشور عضو اتحادیه اروپایی برگزار شد. در این انتخابات وسیع 751 نماینده از 28 کشور عضو اتحادیه اروپایی برای مدت 5 سال برگزیده شدند. حزب مردمی اروپا برهبری ژان کلود یانکر که دربرگیرنده احزاب محافظه کار و دمکرات مسیحی است با کسب 221 کرسی (298.43 درصد کل آراء) بعنوان اولین گروه پارلمان اروپا، سوسیالیست ها برهبری مارتین شولتز از آلمان با بدست آوردن 191 کرسی (25.43 درصد آراء) در جایگاه دوم قرار گرفت. احزاب مخالف همگرایی اروپا حدود 30 درصد کرسی های را بدست آوردند.

استاد دانشگاه و پژوهشگر ارشد مطالعات اروپا

5249