قرآن علاوه بر فرهنگ مردم در کلام افراد نیز جایگاه ویژه‌ای دارد

نخستین نشست از سلسله نشست‌های تحلیل و بررسی «شناخت قرآن در فرهنگ عامه» روز جمعه در محل برگزاری بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، با سخنرانی محسن معینی، عضو هیئت علمی بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، در این نشست مباحثی در رابطه با فرهنگ عامه مردم و جایگاه قرآن در این فرهنگ و نیز در کلام انسان‌ها توسط عضو هیئت علمی بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی مطرح شد.

معینی با اشاره به فرهنگ عامه اظهار کرد: امروزه مطالعه فرهنگ عامه از علوم رایج و جذاب بسیاری از دانشگاه‌هاست و درباره فرهنگ عامه کشورها کار تحقیقی مفصلی انجام شده است. فرهنگ عامه مجموعه‌ای از رفتارها، آداب و رسوم، دانش عوام، معتقدات، باورها، ترانه‌ها، افسانه‌ها، مثل‌ها و دیگر دانش‌های متعلق به عامه مردم است.

این عضو هیئت علمی بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی تصریح کرد: مجموعه‌ای از کارهایی که انسان‌ها در طول روز انجام می‌دهند هم در تعریف فرهنگ عامه قرار می‌گیرد. قلمرو فرهنگ عامه در سه حوزه قابل بررسی است که می‌توان به رابطه انسان با انسان در چارچوب رفتارهای اجتماعی آداب و رسوم، بازی‌ها و سرگرمی‌ها، رابطه انسان با محیط زیست و رابطه انسان با جهان اطراف و ماوراءالطبیعه اشاره کرد.

وی افزود: در قدیم‌الایام رسم بر این بود که تعدادی اسم در صفحات قرآن گذاشته می‌شد و بزرگ خاندان به رسم تبرک یکی از اسامی را از صفحات قرآن برداشته و در نهایت نام فرزند گذاشته می‌شد که البته به نحوی این سنت در جامعه امروزی هم حاکم است، به این معنی که خانواده‌ها یکی از صفحات قرآن را باز می‌کنند و اسم فرزند را از آن استخراج می‌کنند.

این عضو هیئت علمی بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی تصریح کرد: زمانی که نوزاد بزرگتر می‌شود و دوران کودکی را سپری می‌کند، همچنان با قرآن مأنوس است. برای مثال در قرآن رواج بود که جزوه‌هایی به نام «عم جزء» تهیه می‌شد که این امر همان جزء 30 قرآن بود که با سوره عم یتساعلون آغاز می‌شود و از این طریق به حفظ قرآن می‌پرداختند.

وی بیان کرد: در بحث ازدواج هم خانواده‌ها به واسطه قرآن، استخاره می‌گیرند تا ازدواج‌شان را هم به نوعی قرآن تأیید کنند و یا همه ایرانیان مسلمان بر سر سفره عقد قرآن می‌گذارند. در برخی از شهرهای جنوب خراسان، در مراسم عروسی، سوره الرحمن قرائت می‌شود در حالی که در دیگر شهرها، این سوره مقدس در مراسم‌های عزاداری قرائت می‌شود.

وی افزود: قرآن علاوه بر فرهنگ مردم در کلام انسان‌ها هم جایگاه دارد. برای مثال انسان‌ها زمانی که می‌خواهند قسم یاد کنند، به قرآن قسم می‌خورند و یا زمانی که تعجب می‌کنند سبحان الله می‌گویند و یا در احوالپرسی‌ها و صرف غذا به پاس شکر از خداوند، الحمدالله می‌گویند.

این عضو هیئت علمی بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی تصریح کرد: در فرهنگ عامیانه مردم ایرانی، برخی تکه کلام‌هایی وجود دارد که ریشه در قرآن دارد. برای مثال «کن فیکون» در قرآن به معنای آن است که خداوند در عالم خلق هر آنچه را که اراده کند، انجام می‌دهد در حالی که این واژه در معنای نادرست در فرهنگ عامه به کار می‌رود.

انتهای پیام