داعش؛ دسیسه غربی- عربی- عبری به سود رژیم صهیونیستی

گروه تروریستی- بعثی «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) پس از اینکه در سوریه جنایات بسیاری را به بار آورد، اکنون به عملیات وسیعی در استان های سنی نشین عراق دست زده و جنایات بسیاری را مرتکب شده است.

یورش غافلگیرانه داعش به استان های نینوا و صلاح الدین و تصرف شهرهای موصل و تکریت پرسش های بسیاری را در ارتباط با چرایی این رخداد و دلایل موفقیت داعش به ذهن متبادر می سازد؛ اینکه آیا با شکل تازه ای از گروه های تروریستی روبروییم که می تواند جایگزین القاعده شود؟ توانایی این گروه در تشکیل یک شبه دولت در مرزهای سوریه و عراق تا چه اندازه است؟ کشورهای منطقه چه نقشی در قدرت گیری داعش دارند؟ تا چه اندازه اقدام های داعش را می توان با هدف ایجاد تفرقه شیعی-سنی قلمداد کرد؟

برای پاسخگویی به چنین پرسش هایی با «علیرضا آیتی» کارشناس مسائل عراق، به گفت و گو نشسته ایم.

وی بر این باور است که محور آمریکایی- صهیونیستی با پشتیبانی برخی کشورهای منطقه که بقای تاج و تخت خود را می جویند، می کوشند با تضعیف محور مقاومت، بحران های راهبردی رژیم اشغالگر قدس را بپوشانند.

از دید آیتی، آمریکا پس از پاسخ منفی عراق به پیمان امنیتی مطلوب خود، تروریست های تکفیری رها شده از زندان ها را به جان بغداد انداخت و حتی در صورت گسیل نیروی نظامی برای مبارزه با داعش برنامه های جاسوسی و دستیابی به اطلاعات بیشتر را در دستور کار خواهد داشت.

به گفته او، آمریکا و رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای منطقه درگیری شیعه و سنی در عراق را برای تضعیف هر 2 طرف دنبال می کنند و منتظرند نوع واکنش مردمی به فتوای مرجعیت را ببینند.

وی راهکار مبارزه با داعش را همبستگی دولت، ملت و عشایر عراق در کنار پشتیبانی سازمان ملل متحد به عنوان نماینده جامعه جهانی معرفی می کند.

در ادامه مشروح گفت و گو را می خوانید:

*** ایرنا: با توجه به رخدادهای سوریه و عراق، به نظر می رسد شکل تازه ای از تهدید تروریستی در خاورمیانه ایجاد شده که بسیار جدی تر و تاثیرگذارتر از تهدید گروه هایی مثل القاعده (از لحاظ محیط عملیاتی، قدرت عمل و تاثیرات بر روندهای سیاسی منطقه) است. نظر شما در این زمینه چیست؟

**آیتی: تهدید القاعده از زمانی که آمریکا از آن برای ضربه زدن به اتحاد جماهیر شوروی در افغانستان بهره برد، آغاز شد. آمریکا برای پیشبرد اهداف سیاسی و راهبردی خاورمیانه ای خود تمایل داشت القاعده در چارچوب اسلام سیاسی، یک تهدید جدی برای غرب باشد تا کاخ سفید پس از فروپاشی تهدید شوروی، توجیهی برای اقدام های خود به ویژه در منطقه داشته باشد.

القاعده یک تهدید است ولی جبهه آمریکایی- صهیونیستی آن را به یک فرصت برای خود تبدیل کرد و به واسطه چندین دهه ارتباطات و درگیری ها با این گروه و همچنین از کانال های گوناگون عربی، سلفی و وهابی توانست به نوعی معامله دست زده و قواعد بازی را میان خود و القاعده تعریف کند.

به نظرم اکنون آمریکا و پشتیبانان منطقه ای رژیم صهیونیستی به یک درک متقابل و نوعی همکاری با تروریست ها رسیده اند که این، یک خطر بزرگی برای محور مقاومت و جمهوری اسلامی ایران است.

*** در این میان، آیا القاعده و جبهه آمریکایی- صهیونیستی راهبرد روشنی دارند؟

** آیتی: راهبرد القاعده این است که از جبهه آمریکایی- صهیونیستی برای ضربه زدن به محور مقاومت بهره ببرد و خود را تقویت کند. همچنین القاعده نمی خواهد به جنگ مستقیم با پشتیبانان خود وارد شود تا بتواند به باور خود، یک امارت اسلامی در منطقه عراق و سوریه و حتی مصر برپا سازد.

در برابر، راهبرد جبهه آمریکایی- صهیونیستی این است که میان القاعده و محور مقاومت یک جنگ فرسایشی، بلندمدت و خسته کننده ایجاد کرده و به تماشا بنشیند و بهره راهبردی آن به رژیم صهیونیستی برسد؛ به ویژه اینکه در مقطع بیداری اسلامی و سرنگونی دیکتاتورهایی مانند مبارک که ذخیره راهبردی اسراییل به شمار می رفتند، صهیونیست ها به شدت در بحران راهبردی قرار گرفته اند.

مقام های آمریکایی حتی معتقدند اگر القاعده بر محور مقاومت پیروز شود و پرچم امارات اسلامی خود را برافراشته سازد، آنگاه می توانند بلایی را که در افغانستان بر سر «اسامه بن لادن» و امارتش آوردند، سر نسل بعدی القاعده هم آورند و با پیشرفته ترین سلاح ها و فناوری ها آن را نابود کنند؛ امری که البته هنوز در افغانستان به آن دست نیافته اند.داعش اهداف و اصول خود را دارد و تمام تلاش خود را برای ایجاد حکومت مورد نظر خود به کار می برد.

*** ایرنا: با این همه، اختلاف «ابوبکر البغدادی» رهبر داعش، با «ایمن الظواهری» رهبر کنونی القاعده، نشان داد به نظر شما با توجه به اختلاف البغدادی و الظواهری، یک گروه تروریستی به موازات القاعده شکل گرفته است که توان تاثیرگذاری بالاتری از آن را دارد؟

** آیتی: به یقین داعش از سال 2003 تاکنون در عراق سختی های زیادی کشیده است و اهداف ویژه ای را برای خود تعریف کرده که برای دستیابی به آنها کشته ها و هزینه های بسیاری را داده است.

مجموعه ای از طرح ها و اندیشه ها باعث شد داعش به تدریج در عراق قدرت بگیرد و به درجه ای برسد که القاعده اصیل را نیز کنار بگذارد؛ به طوری که حتی چندی پیش سخنگوی آن بدترین الفاظ را برای ایمن الظواهری به کار برد.

*** ایرنا: دلیل این تغییر چه بود؟

نخستین و مهمترین عامل، آمریکا است. نظامیان آمریکایی عناصر تروریستی را که در سال 2003 میلادی زیر نظر «ابومصعب زرقاوی» اردنی بودند، در عراق زندانی کردند. آنان تا سال ها در کنار بعثی ها و فرماندهان ارشد صدام بازداشت بودند.

سال 2009 میلادی سربازان آمریکایی به تدریج از شهرهای عراق بیرون رفته و در پادگان های حاشیه ای مستقر شدند و این عناصر را هم آزاد کردند. سال 2011 میلادی هم آمریکا از عراق خارج شد و چون به یک توافق امنیتی مطلوب با عراق دست نیافت، از بغداد ناراضی شد. آمریکا هم این عناصر آزاد شده تروریستی را به جان عراق انداخت.

هدف آمریکا، مشغول ساختن دولت عراق با تروریست ها بود.

*** ایرنا: چرا؟

** آیتی: چون دولت عراق دولتی شیعی بود که با توجه به مرجعیت حرکت می کرد نه کاخ سفید. کاخ سفید می دانست تروریست ها به قدری دولت عراق را آزار می دهند تا بغداد مجبور شود از آمریکا کمک بگیرد. چون آمریکا فناوری بالایی برای ضربه زدن به تروریست ها دارد و آن خدمات را به هر کسی نمی دهد.

به همین دلیل، ایران معتقد است آمریکا در برخورد با تروریست ها دوگانه عمل می کند.

اکنون آمریکا به جای پشتیبانی عملی از دولت عراق، به طور مرتب از تشکیل دولت وفاق ملی و حل اختلاف سیاسی در این کشور دم می زند. یعنی اینکه تروریسم برگه ای شده است برای آمریکا با هدف متوازن کردن قدرت گروه های عراقی. عربستان، قطر و ترکیه نیز همین را می خواهند.

از سوی دیگر، روند دموکراتیک (مردمسالارانه) عراق که بیشتر طوایف عراقی و اهل تسنن به آن آری گفته اند، هم اینک از سوی آمریکا به سخره گرفته شده است.

آمریکا با چند درصد بعثی و القاعده به دنبال تغییر معادلات مردمسالارانه عراق است. چون بعثی ها بیشتر به آمریکا خدمت می کنند تا دولت عراق. بعثی ها اگر در عراق حاکم بودند به دلیل شعارهایشان برای گسترش حاکمیت خود به سوریه و مصر، پروژه براندازی حکومت «بشار اسد» رییس جمهوری سوریه، را آسان می کردند اما دولت کنونی عراق با آگاهی به اینکه سرنگونی بشار یعنی تقویت القاعده، به این پروژه صهیونیستی وارد نشد.

بنابراین اکنون دولت عراق از سوی آمریکا تنبیه می شود. مرجعیت هم با درک این قضیه، مردم را علیه طرح های صهیونیستی و داعش، بسیج کرد. اکنون بیش از 2 میلیون شیعه، سنی و کرد برای جنگ با داعش آماده هستند در حالی که آمریکا فکر نمی کرد مرجعیت این گونه وارد شود.

*** ایرنا: به نظر شما با توجه به عملیات داعش در عراق، آیا این گروه می تواند یک بازیگر تازه منطقه ای قلمداد شود یا فقط حرکتی است که در فضای بی ثبات کنونی خاورمیانه ایجاد شده و قدرت آن به تدریج در حال افول است؟

** آیتی: داعش و القاعده هیچ گاه ظرفیت تبدیل شدن به یک بازیگر منطقه ای را ندارند و هرگز نمی توانند نقش سازنده «حزب الله» در لبنان یا «حماس» (جنبش مقاومت اسلامی) در فلسطین را بازی کنند. داعش و القاعده فقط برگه ای موقت با تاریخ مشخص برای ویرانگری بوده و سرنوشت آنان جنگ است نه تشکیل امارت اسلامی و بازیگری. سرنوشتی که صدام هم دچار آن شد و عمرش را به جنگ گذراند.

مگر می شود گروهی تروریستی که نه تحلیل دارد و نه فکر و فقط می کشد و ذبح می کند، بتواند بر جامعه مدرن کنونی و مسلمانانی که بیدار شده اند و از سطحی از دانش و آگاهی برخوردارند، حکومت کرده و امارت اسلامی تشکیل بدهد؟ یک روز پس از ورود داعش به موصل، اعضای آن زنان شهر را به زور به ازدواج وادار کردند و صدها جوان عراقی را به طور دسته جمعی کشتند. مگر جامعه اسلامی و اهل تسنن این ها را می پذیرند؟ حتی اگر داعش با پول های سعودی و قطری و دزدی از بانک های عراقی بتواند به طور موقت خود را نشان دهد ولی سرانجام جامعه سنی عراق و سوریه آن را طرد می کنند.

*** ایرنا: به هر حال نمی توان قدرتی را که به داعش داده شد تا بتواند تا این اندازه نیرو بگیرد، نادیده گرفت!

** آیتی: قدرت داعش، به دلیل پشتیبانی های معنوی و تدارکاتی جبهه آمریکایی- عربی- عبری است. بخش اندکی از جامعه سنی هم به داعش پناه داده اند که البته من معتقدم آنان از داعش ترسیده اند و دلشان با داعش نیست.

داعش به راحتی مردم را ذبح می کند و هر کسی را که بیعت نکند، می کشد. این بلا را بر سر امام جماعت مسجد موصل آوردند؛ همچنین «جبهه النصره» و «ارتش آزاد سوریه». به تازگی هم با بعثی ها درگیر شدند و شماری از 2 طرف جان خود را از دست دادند.

بخشی از ضعف کنونی عراق جامعه سنی کوچکی در شمال و شمال غربی بغداد برمی گردد که داعش توانسته است در آن نفوذ کند. البته بعثی ها نیز که سال ها بر عراق حکومت کردند در ایجاد این شرایط تاثیرگذارند و جامعه سنی را جهت می دهند.

*** ایرنا: شما به نقش برخی کشورهای منطقه در پشتیبانی از گسترش گروه های تروریستی مانند داعش اشاره کردید. آنها از این اقدام چه سودی می برند؛ در حالی که این گروه ها در آینده ممکن است برای آن کشورها نیز دردسرآفرین باشند؟

** آیتی: اگر القاعده و داعش در عراق و سوریه مشغول نباشند از دیگر کشورهای عربی سر در می آورند. متاسفانه برخی مقام های کشورهای منطقه همسو با جبهه آمریکایی- صهیونیستی حرکت می کنند و به نظرم بقای تخت و تاج خود را در این می بینند.

آنان دوست ندارند حزب الله در برابر رژیم صهیونیستی به پیروزی دست یابد؛ چون آبروی حاکمان عرب نزد اعراب می رود. آنان دوست ندارند حماس در غزه تقویت شود و از این رو، در غزه نیز القاعده را نفوذ دادند تا به محور مقاومت فلسطینی ضربه بزنند.

به یقین هدف از تقویت القاعده، ضربه زدن به فلسطین و قدس و آرمان های حضرت امام (ره) است. اکنون در آستانه روز جهانی قدس قرار داریم اما القاعده تلاش می کند قدس و فلسطین را به حاشیه ببرد و ایران هراسی و شیعه هراسی را تقویت کند تا رژیم صهیونیستی بهره ببرد. این همان نکته ای است که مقام معظم رهبری هم فرمودند که دشمنان ما این عناصر فریب خورده نیستند بلکه پشتیبانان آنان دشمن اصلی ما هستند.

*** ایرنا: چگونه است در حالی که صحبت از گسیل نیروی نظامی آمریکا برای کمک به دولت مالکی و حتی همکاری این کشور با ایران برای دفع داعش است، عربستان و ترکیه با هرگونه حرکت نظامی مخالفت می کنند؟

** آیتی: میان آنها نوعی بازی سیاسی و تبلیغاتی در جریان است و نقش ها را توزیع کرده اند. مواضع آنها با هم همسو است و با خرید زمان و فرصت دادن به تروریست ها، در عراق اهداف خود را دنبال می کنند.

این کشورها نشسته اند ببینند فتوای مرجعیت و حرکت مردمی به کجا می رسد، آنگاه تصمیم بگیرند. آنها دوست دارند 2 طرف همدیگر را بکشند و ضعیف شوند و یک عراق ضعیف در کنار یک سوریه درگیر به جا بماند.

همه دیدند اقتدار «نوری مالکی» نخست وزیر عراق، به حکومت، ارتش و مردم سوریه در مبارزه با تروریسم کمک کرد و چهره ای قوی از عراق نشان داد. اگر عراق ضعیف شود، تروریست های منطقه بهره می برند.

حتی اگر آمریکا نیروی خبره و مستشاران اطلاعاتی و نظامی به عراق بفرستد برای کمک به دولت و مجلس عراق نیست، بلکه برای جاسوسی و دستیابی به اطلاعات بیشتر برای برنامه های آینده خواهد بود.

آمریکا در سوریه به تروریست ها کمک می کند تا بشار مشغول باشد. همین سیاست را در عراق دنبال می کند. شرط آمریکا برای کمک به دولت عراق و کم کردن شر تروریست ها این است که در قدرت حتی برخی بعثی ها شریک شوند. این موضوع خلاف قانون اساسی عراق و نظر مردم است ولی آمریکا این را می خواهد.

*** ایرنا: تا چه اندازه می توان اقدام های تازه داعش در عراق را به منظور پیشبرد طرح تفرقه افکنی میان شیعه و سنی و جنگ مذهبی در منطقه تعبیر کرد؛ طرحی که برخی معتقدند آمریکا آن را دنبال می کند؟

** آیتی: همین طرح دنبال می شود. ایران هراسی، شیعه هراسی و سنی هراسی همه طرح های آمریکایی- صهیونیستی است و داعش نیز پول می گیرد و اهداف گوناگون خود را دنبال می کند.

به یقین داعش وقتی موفق می شود که سنی و شیعه درگیر باشد در غیر این صورت، همه انرژی خود را روی نابودی رژیم صهیونیستی و مبارزه با طرح های استعمار می گذارند که به روشنی، دلخواه آمریکا و انگلیس و نظام سرمایه داری نیست.

اگر مسلمانان همیشه با هم درگیر باشند نظام سلطه می تواند از آن سود برد. جمهوری اسلامی ایران و فریاد حضرت امام (ره) همین بود که باید وحدت میان امت اسلامی حفظ شود.

*** ایرنا: با وضعی که توصیف کردید چگونه می توان روند گسترش این گروه را متوقف کرد؟

** آیتی: معتقدم داعش و القاعده برای همه بازیگران منطقه ای و فرامنطقه تهدید هستند. برخی کشورها فکر می کنند اگر داعش را با محور مقاومت مشغول سازند می توانند تهدید آن را برطرف کنند ولی این یک خطای راهبردی است.

داعش همینک سلاح به دست گرفته است و به تدریج به فناوری (تکنولوژی) هم دست می یابد و آن گاه منطقه و نظام بین الملل را دچار مشکل می سازد. ویرانگری و بمبگذاری و عملیات انتحاری آسان است؛ به ویژه اینکه فتوای مفتی های وهابی نیز به فراوانی یافت می شود.

باید حکومت سوریه و عراق بدون تکیه بر کمک دیگران به کمک مرجعیت و مردم با استفاده از ظرفیت های داخلی، داعش را بیرون برانند.

بطور قطعی داعش قربانی می گیرد همچنان که از سوری ها و لبنانی ها گرفت ولی خون شهدای سوریه و لبنان بود که به ثمر نشست و جهان در برابر مقاومت سوریه و بقای بشار اسد تسلیم شد.

نخست وزیر عراق و مجلس و مردم این کشور نیز قاطعانه وارد مبارزه با داعش شده اند و این وحدت و انسجام داخلی، داعش را دچار مشکلات جدی در عراق می کند. عشایر هم باید همکاری کنند تا جامعه سنی متحد علیه تروریسم تشکیل شود زیرا داعش زندگی اهل تسنن را به بازی گرفته است؛ در سوریه میلیون ها نفر را کشت و آواره کرد.

دور از ذهن است اهل تسنن عراق اجازه دهند این اتفاق برای آنان هم رخ دهد. پس نتیجه می گیریم پایگاه مردمی برای داعش سرنوشت ساز است و عشایر سنی و شیعه و کرد نباید اجازه دهند این گروه جایگاهی پیدا کند.

شما می دانید استان سنی نشین صلاح الدین در انتخابات شوراهای استانی پارسال بیشترین مشارکت را داشت. این نشان می دهد دموکراسی در مناطق سنی نشین هم نهادینه شده است. بر همین پایه جایی برای داعش نمی ماند.

سازمان ملل متحد هم باید در این راه به عراق کمک کند. جامعه بین المللی مسوول است و نباید اجازه دهد آمریکا و برخی طرف های منطقه ای و رژیم صهیونیستی با جان و مال مردم منطقه بازی کنند. تاریخ قضاوت خواهد کرد چه کسانی در روند مبارزه با تروریسم خیانت کردند.

*گروه تحقیق و تفسیر خبر

پژوهشم**م.ج**1961**1358