دشت بورالان در محاصره شن های روان/ بهشت بیابان شده ایران در نقطه صفر مرزی

به گزارش خبرنگار مهر، بورالان به واسطه چشمه پرآب "چشم ثریا" و مجاورت با کوه های پوشیده از برف آرارات در خاک ترکیه و حضور عشایر و روستاهای متعدد با فرهنگها و آداب و رسوم مختلف و بالاخره همسایگی با سه کشور، یکی از قطب های گردشگری ایران بویژه توریسم طبیعی محسوب مي شود.

دشت بورالان منطقه ای واقع در نقطه صفر مرزی ایران و ترکیه، دشتی با 68 هزار هکتار وسعت است که علاوه بر ترکیه با جمهوری نخجوان و ارمنستان مرز مشترک دارد، این دشت به واسطه زیبایی طبیعی در ایام گذشته به بهشت ایران معروف بوده است اما متاسفانه به دلیل پدیده شن های روان زیبایی های آن زیر شن ها مدفون شده است.

امروز به جای گیاهان سبز، آلاله های وحشی و شقایق های سرخ، شن های روان دشت بورالان را به تصرف خود در آورده، امروز به جای نسیم ملایم صبحگاهی که عطر گلهای وحشی را در بورالان پراکنده می کرد، گردبادها و توفان های شن ، خار و خاشاک و گرد و غبار را در دشت و صحرا پراکنده می کند.

گرچه پدیده خشکسالی و تغییر اقلیم و کاهش نزولات آسمانی از عوامل مهم شن زایی در بورالان به شمار می رود و پدیده ای است که خارج از حیطه قدرت انسانی است، ولی تعادل بین دام و مراتع و اجرای طرح های اصلاح و احیاء از اقداماتی است که اگر به اجرا در می آمد شاید بورالان وضعیت اسفبار فعلی را نداشت.

حضور دام سه تا چهار برابر ظرفیت در مراتع و چراگاه ها، چرای زودرس و خروج دیر هنگام از مراتع ییلاقی، تعلل در اجرای طرح های مرتعدادی و نبود نظارت کافی و مستمر بر اجرای طرح های مرتعداری، روی هم عواملی است که تخریب شدید مراتع را رقم زده است.

کشور ايران هم ‌اکنون در زمره يکي از 10 کشور بيابان ‌زاي جهان است که به واسطه شرايط اقليمي، خشکسالي و از همه مهمتر سوء مديريت در منابع آب و خاک، بيش از پيش در مواجهه با اين بحران بزرگ قرار گرفته ‌است.

امروز 30 درصد خاک ايران را بيابان فراگرفته و تقريبا 80 درصد خاک کشور را مناطق خشک با اکوسيستم‌هاي حساس و شکننده تشکيل مي ‌دهد به نحوي که خطر بياباني شدن برخلاف تصور عامه تنها مختص استان‌هاي مرکزي کشور نيست.

همه این آمار واقعیت های انکارناپذیری است که ضرورت توجه وبرنامه ریزی اصولی مسئولان برای صیانت از منابع خدادادی را طلب می کند توجهی که باید با برنامه ریزی های عملی منتج به نتیجه مثمرثمر باشد.

به مناسبت سالروز مقابله با بیابانزایی نشست مشترکی با مسئولان استانی و اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی ظهر روز سه شنبه با موضوعیت بورآلان برگزار شد و در این نشست مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان یکی از راهکارهای حل مشکلات بورالان را مشارکت تمامی دستگاه های متولی دانست.

68 هزار هکتار از منطقه بورالان درگیر پدیده شن های روان است

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی در این نشست که امروز ظهر برگزار شد با گزارشی از وضعیت فعلی منطقه بورالان گفت: در منطقه بورالان ماکو مساحت منطقه ای که با پدیده شن زایی هم اینک گریبانگر است 68 هزار هکتار بوده که اداره کل منابع طبیعی استان توانسته با اجرای طرحهای مختلفی تا حدود زیادی مانع پیشروی پدیده شن زایی در منطقه شود.

علی پیرمرادی با بیان اینکه اعلام اینکه طرح ترسيب كربن در منطقه بورآلان ماكو اجرا می شود اظهارداشت: در یک سال اخیر با جذب و اجرای  طرح ترسیب کربن که یک طرح بین المللی است توانسته ایم گامهای مهمی برای پویایی عرصه های ملی و مرتعی منطقه برداریم.

وی ادامه داد: متاسفانه پدیده شنهای روان از سالهای دهه 70 به دلیل عوامل انسانی، چرای بی رویه دام و شرایط خاص جغرافیایی منطقه در اثر وجود سنگهای بازالتی و وجود تندبادهای شدید به همراه بارش بارانهای فصلی در منطقه اتفاق افتاده و اثرات این پدیده هنوز هم در منطقه قابل مشاهده است.

پیرمردادی با اشاره به اینکه فرسایش بادی و حرکت شن های روان مشکلات زیادی را برای روستائیان و تاسیسات زیربنایی و راه های مواصلاتی منطقه ایجاد کرده است افزود: پوشش گیاهی فقیر منطقه و عدم توجه جدی به احیای این منطقه از سوی دستگاه های ذیربط باعث مدفون شدن خانه های روستاییان در میان تل های شن و حمله مارها و عقرب ها به خانه مردم در زمان وزش گردبادها و باران های شدید شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی با بیان اینکه همکاری کشورهای همسایه نقش مهمی در مهار این پدیده دارد گفت: شرایط اقلیمی منطقه به گونه ای است که هر دو کشور ایران و ترکیه و حتی کشور ارمنستان که در منتهی الیه مرز ایران و ترکیه واقع شده است باید طرح های مشترکی برای مقابله با فرسایش خاک و پدیده شن زایی در این منطقه اجرا کند.

پیرمرادی همچنین بر مشارکت و توجه بیش از پیش مسئولان استانی تاکید و عنوان کرد: امیدواریم با تزریق اعتبارات لازم در ماههای آتی گامهای تاثیر گذار تری برای مهار این پدیده در منطقه برداریم.

اختصاص یک میلیارد اعتبار استانی رای طرح ترسیب کربن

وی اضافه کرد: در حال حاضر برای اجرای طرح ترسیب کربن مبلغ یک میلیارد ریال اعتبارات استانی اختصاص یافته و کارهای مشاوره ای و ترویجی این طرح نیز آغاز شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیز داری آذربایجان غربی گفت: با توجه به پیگیریهای انجام شده امیدواریم اعتبارات ملی آن نیز از طریق سازمان جنگل که بالغ بر سه میلیارد ریال است اخذ شده و فاز های بعدی طرح ترسیب کربن ادامه یابد.

پیرمرادی با توجه به ضرورت مشارکت سایر دستگاههای استان در اجرای این طرح ادامه داد: بر اساس مطالعات انجام شده در منطقه بورآلان ماکو و اهمیت موضوع مشارکت مردمی، باید سایر دستگاهها از جمله استانداری، فرمانداری منطقه، تعاون روستایی ؛ سازمان عشایری استان،ستاد حوادث غیر مترقبه استان، جهاد کشاورزی استان، مرکز تحقیقات و مراکز علمی و دانشگاهی به این موضوع  ورود پیدا کرده و با همکاری و تعامل متقابل مشکلات منطقه را به صورت علمی و عملی مرتفع کنیم.

وی ابراز امیدواری کرد با جلسات مستمر و ارائه راهکارهای لازم از سوی ارگانهای مرتبط طرح ترسیب کربن را با موفقیت به سرانجام رسیده و مسئولان ارشد استان نیز در این طرح حمایتهای لازم را همچنان داشته باشند.

تالاب بورالان منطقه‌اي است واقع در نقطه صفر مرزي ايران و ترکيه با 68 هزار هکتار وسعت که علاوه بر ترکيه با جمهوري نخجوان و ارمنستان هم مرز مشترک دارد و براي جلوگيري از بيابان‌زايي و بروز پديده شن‌هاي روان نيازمند برنامه‌ريزي اصولي و توجه جدي مسئولان است.