چگونه یک دانشجوی دکترای دانشگاه بغداد رهبر داعش شد؟

هشت صبح: با پیش‌روی‌ گروه داعش در عراق اینک بیش از پیش بحث در باره رهبر این گروه بالا گرفته است. بغدادی با کشتارهایی که در یک سال اخیر داشته، به لحاظ معروفیت و نفوذ در میان گروه‌های افراطی از رهبر القاعده هم پیشی گرفته است.
به گزارش هشت صبح به نقل از دویچه وله، القاعده هم شاید از "پیروزی‌های" اخیر گروه موسوم به "دولت اسلامی عراق و شام" (داعش) به حسرت دچار شود.
پیشروی‌های داعش را رهبر آن، ابوبکر بغدادی فرماندهی می‌کند؛ مردی پر رمز و راز که نام اصلی‌اش را ابودعا ذکر می‌کنند.
از بغدادی تنها دو عکس موجود است، یکی مردی جوان را نشان می‌دهد با ابروهایی پرپشت و چهره‌ای گرد. در عکس دوم بغدادی پیرتر است، اما همچنان نگاهی سرد و خشک به دوربین دارد.
بغدادی در خفا زندگی می‌کند تا مرگ و زندگی خود را به خطر نیاندازد. سلف او، ابومصعب زرقاوی، سال ۲۰۰۶ هدف حمله هوایی نیروهای آمریکایی قرار گرفت و کشته شد. همین امر باعث شده که بغدادی محتاط‌تر عمل کند و حتی هنگام سخنرانی برای اطرافیانش نقاب بزند.
البته از سخنرانی‌های او هیچ نوار و سندی در دست نیست و برخلاف رهبر القاعده ایمن‌الظواهری، هیچ‌گاه هم مواضع خود را در نوارهای ویدئویی منشتر نکرده است.
بغدادی قدرت و اقتدار خود را در عرصه ترور به دست آورده است. روزنامه "واشنگتن پست" او را "استراتژیستی زیرک، قاتلی بی‌رحم و تامین‌کننده منابع مالی گروه" معرفی می‌کند که "در عین حال دست و دل باز هم هست".
هم منابع مالی قدرتمند در کشورهای عرب خلیج فارس از داعش پشتیبانی می‌کنند، هم وضع عوارض گمرکی در مرز عراق و سوریه این گروه را به مال و منالی رسانده است، و هم فروش سیاه نفت شرق سوریه و نیز باج‌گیرها در شهرهای مختلف عراق برای آن منبع درآمدی فراهم کرده است.
واشنگتن‌پست در تحلیل خود نوشته است که بغدادی ظرف یک سال با کشت و کشتارهای بی‌رحمانه خود نفوذ و تاثیری بین‌المللی‌‌ در میان دسته‌جات افراطی به هم زده که از کسی مثل الظواهری، رهبر القاعده هم فراتر می‌رود.
بنا بر برخی منابع، بغدادی سال ۱۹۷۱ در سامرا متولد شده و نام اصلی‌اش ابراهیم عواد ابراهیم علی بدری سامرایی ذکر می‌شود. او از خانواده‌ای باسواد و در عین حال مذهبی افراطی برخاسته و به نوشته‌ واشنگتن پست، او فارغ‌التحصیل دوره دکترای علوم اسلامی دانشگاه اسلامی بغداد است.
تا سال ۲۰۰۳، یعنی تا زمان حمله آمریکا به عراق، بغدادی به کار وعظ و موعظه مشغول بود. بعد از حمله اما در شرق بغداد گروهی مسلح تشکیل داد و از همان هنگام هم در خفا ماند.
به نوشته واشنگتن پست، بغدادی سال ۲۰۰۵ توسط نیروهای آمریکایی در عراق دستگیر شد و ۴ سال را در اردوگاه بوکا در جنوب عراق در بازداشت بود. بنا بر برخی منابع عربی او در همین محل به تمرینات مشترک با نیروهای القاعده پرداخت.
سال ۲۰۱۰ که او رهبری القاعده عراق (دولت اسلامی عراق) را به عهده گرفت نفوذ و وجهه افراطی‌های سلفی که با دولت و نیروهای آمریکایی می‌جنگیدند در پایین‌ترین سطح خود بود.
اما جنگ داخلی عراق نقطه عطفی در اوج‌گیری نفوذ و قدرت عمل بغدادی و گروه تحت رهبری او شد.
در نتیجه این جنگ خلاء قدرتی در شرق سوریه به‌وجود آمد که بغدادی توانست به راحتی آن را پر کند و این منطقه را تا حدود زیادی به زیر سلطه گروهش که حالا به "دولت اسلامی عراق و شام" تغییر نام داده بود بکشد.
به زودی نزدیک به ۱۲ هزار پیکارجوی افراطی دیگر نیز از اقصی نقاط به داعش پیوستند. این گروه با رشته بمب‌گذاری‌های پرخون و خشونت عملا توانست اراضی دیگری را به تصرف خود درآورد.
ایمن الظواهری پیوسته از بغدادی خواسته بود که حیطه عملیات خود را به عراق محدود کند و سوریه را به جبهه نصرت بسپارد. اما در ژوئن ۲۰۱۳ البغدادی از تبعیت از القاعده سرباز زد و از آن اعلام استقلال کرد.