نرمش مواضع روسیه در آستانه انتخابات اوکراین

به گزارش ایرنا، نرمش مواضع روسیه در قبال تحولات جاری اوکراین در شرایطی در روزهای اخیر ملموس شده است که ناآرامی ها در مناطق شرق اوکراین با اکثریت روس تباران ادامه دارد و مقام های اوکراینی همچنان بر ضرورت اعاده ثبات و امنیت به این مناطق برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری تاکید می کنند.

از سوی دیگر شبه نظامیان مخالف دولت اوکراین که به طرفداری از روسیه و تلاش برای پیوستن به این کشور بر مبنای الگوی کریمه متهم هستند پیش از این اعلام کرده اند که حکومت فعلی کی یف را به رسمیت نمی شناسند و اجازه نخواهند داد انتخابات در مناطق شرقی برگزار شود.

در این میان کرملین که تمایلی به تشدید و تعمیق تنش ها با اوکراین به عنوان کشور برادر از یک طرف و غرب از طرف دیگر ندارد، تلاش می کند ضمن حفظ موازنه قوا در بازی اوکراین نیم نگاهی نیز به چشم انداز سیاسی این کشور پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و تشکیل دولت جدید در آن دارد.

هر چند نرمش نسبی در مواضع روسیه در قبال اوکراین از بعد سیاسی جایگاه ویژه ای دارد اما واقعیت این است که این رویکرد در روزهای اخیر ابتدا در قالب عقب نشینی ۴۰ هزار نیروی نظامی روس مستقر در مناطق مرزی با اوکراین به دستور ولادیمیر پوتین آغاز شد.

از سوی دیگر تلاش مسکو برای پایان دادن تدریجی به مناقشه اوکراین با واکنش های متفاوتی از سوی قشرهای نخبه و کارشناسی روسیه مواجه شد و در شرایطی که گروهی از آنها این رویه را مثبت ارزیابی کردند گروهی دیگر از آن انتقاد کردند.

الکساندرا سامارینا مفسر روزنامه نزاویسیمایا گازتا دستور ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به سرگئی شویگو وزیر دفاع این کشور مبنی بر بازگرداندن یگان های نیروهای مسلح روسیه از رزمایشی در نزدیکی مرز با اوکراین را پیام مهمی برای غرب و نیز نیروهای جدایی طلب طرفدار روسیه در مناطق جنوب شرقی اوکراین تعبیر می کند.

وی با اشاره به اینکه در همین حال سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه از مقام های کی یف خواسته است به عملیات سرکوبگرانه در مناطق جنوبی پایان دهند، نوشت: از اینجا می توان نتیجه گرفت که مسکو و اتحادیه اروپا سعی خواهند کرد درباره اوکراین به توافق برسند.

در همین حال ایگور بونین رئیس مرکز فناوری های سیاسی روسیه معتقد است که مقام های روسیه در اوکراین به وجود سیاستمدارانی پی برده اند که می توان با آنها به توافق رسید و ویکتور مدودچوک رهبر جنبش اجتماعی ˈانتخاب اوکراینˈ و نستور شوفریچ نماینده پارلمان از حزب مناطق و معاون سابق دبیر شورای امنیت و دفاع ملی اوکراین از جمله آنها هستند.

بونین اظهار داشت: شوفریچ در دولت تیموشنکو وزیر بود و با او روابط تنگاتنگی دارد. مدودچوک که با ولادیمیر پوتین روابط نزدیکی دارد، می تواند به شخصیت انتقالی تبدیل شود که بین کی یف و کرملین روابط برقرار کند.

وی ادامه داد: این تلاش های کرملین بدان معنی است که روسیه نمی خواهد مناطق جنوب شرقی اوکراین را به خاک خود الحاق کند و به مقام های غیررسمی این مناطق کمک نخواهد کرد.

در طرف مقابل سپهبد لئونید ایواشوف رئیس آکادمی مسایل ژئوپلتیکی و نماینده نیروهای میهن دوست روسیه، از عقب نشینی نیروهای روسی از مناطق مرزی خود با اوکراین ابراز شگفتی و مقام های روسیه را به واکنش نابجا به هر درخواست مقام های نامشروع کی یف متهم می کند.

به عقیده ایواشوف این نشانه سیاست ناجوانمردانه مسکو نسبت به مناطق جنوب شرقی اوکراین است. بهتر بود اگر به آنها از طرق مختلف دیگر پیام داده می شد که نیروهای روسی وارد این مناطق نشده و تنها در شرایط فوق العاده مداخله خواهند کرد.

میخاییل رمیزوف رییس انستیتو راهبرد ملی روسیه، خویشتنداری مسکو در قبال تحولات جاری اوکراین را نه ناشی از ترس تحریم ها بلکه نگرانی از احراز جایگاه نامناسب در مناقشه جاری می داند.

رمیزوف می گوید: تجزیه جامعه اوکراین تا همین امروز نیز به مشکل بزرگی برای روسیه تبدیل شده است. حال این مشکل کی یف است که باید به فکر تأمین یکپارچگی جامعه اوکراینی باشد. مداخله مستقیم مسکو باعث خواهد شد که کرملین مجبور شود به حل مسایل یکپارچگی بپردازد که پوتین ترجیح می دهد از این وضع اجتناب کند.

آلکسی موخین رییس مرکز اطلاعات سیاسی روسیه نیز رفتار ولادیمیر پوتین را بخشی از یک بازی سیاسی و دیپلماتیک می داند که واشنگتن آن را خوب می فهمد.

موخین اضافه می کند: مسأله واقعی نه حضور نیروهای روسی در مرز با اوکراین بلکه ادامه مناقشه جنگی در خاک اوکراین است. ولادیمیر پوتین با اتخاذ تصمیم عقب نشینی نیروهای نظامی روس از مرزهای اوکراین سعی می کند در قالب این مناقشه تغییراتی ایجاد کند و با اتحادیه اروپا به توافق برسد.

بدیهی است که نرمش مواضع روسیه در قبال تحولات اوکراین با اظهارات امروز ولادیمیر پوتین مبنی بر آمادگی مسکو برای همکاری با دولت آینده کی یف وارد مرحله جدیدی شده و نشان داد که کرملین به دنبال گشودن چشم اندازهای جدید در مناقشه اوکراین است.

در چنین شرایطی اظهارات پوتین مبنی بر اینکه ˈدر حال حاضر با افرادی که زمام امور اوکراین را در دست دارند همکاری می کنیم و بدیهی است با ساختارهای جدید دولت اوکراین که پس از انتخابات ریاست جمهوری شکل می گیرد همکاری خواهیم کردˈ دال بر تحول در رویکرد تصمیم سازان مسکو درباره وضعیت اوکراین در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری است.

پوتین اعلام کرد: علاقمندیم که در مرزهای غربی کشور ما و در اوکراین کشور برادر ما، صلح و آرامش و نظم برقرار شود.

برآیند تحولات سیاسی و نظامی اخیر در روابط متشنج مسکو و کی یف حاکی از آن است که روس ها برای بهره برداری از نتیجه انتخابات ریاست جمهوری اوکراین به نفع بهبود مناسبات یخ زده خود با غرب برنامه ریزی می کنند.

گفته می شود این رویکرد به ویژه از آن نظر حایز اهمیت فراوان است که در بین نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری اوکراین سیاستمداران واقع بین حضور دارند و پیروزی آنها در انتخابات پیش رو می تواند فضای تنفسی جدیدی را برای سران مسکو و کی یف به منظور گذر از روابط بحران زده میان دو پایتخت ایجاد کند.

در نهایت می توان گفت که مواضع ضداوکراینی روسیه در روزهای اخیر متاثر از دوراندیشی مسکو، فضای انتخاباتی اوکراین و نیز تمایل کرملین به پایان دادن به تنش ها در روابط شکننده با غرب دستخوش نرمش شده است.

اروپام/۵۱۸** 1337