تثبیت صلح و امنیت پایدار از راه توسعه فرهنگ اعتدال و گفت‌وگو به دست می‌آید

 رییس جمهور در افتتاحیه نشست سران كنفرانس تعامل و اعتمادسازی آسیا (سیکا) تحكیم پیوندهای اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های مشترك میان اعضای سیكا را از مؤثرترین راهكارها برای ارتقای هم‌گرایی منطقه‌ای در اقتصاد جهانی برشمرد و با تاکید بر ضرورت تحركات و تعاملات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای سازمان سیکا به تشریح دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران در خصوص موضوعات گوناگون منطقه ای و بین المللی پرداخت.

به گزارش ایلنا حجت‌الاسلام حسن روحانی در افتتاحیه نشست سران كنفرانس تعامل و اعتمادسازی آسیا (سیکا)، با اشاره به آغاز یاست چین بر كنفرانس تعامل و اعتمادسازی آسیا، این اجلاس در دوره ریاست جدید را موجب ارتقای گفتگو و همكاری میان دولت‌های عضو و تحكیم صلح و ثبات منطقه‌ای و جهانی عنوان كرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران به عنوان یكی از اعضای پیشگام سیکا، حضور در این جمع محترم را مغتنم شمرده و با تاکید بر ضرورت ارتقاء امنیت، ثبات، صلح، و بردباری معتقد است كه گفتمان امنیت در آسیا دستخوش تحولات فراوانی شده و گذشته از ابعاد نگران‌كننده مفهومی آن، چالش‌هایی را نیز فراروی امنیت در دوسوی شرق و غرب آسیا، پدید آورده است.

رییس جمهور اظهاركرد: تحولی كه همه ما كه اینجا برای تأمین امنیت و توسعه اعتماد در آسیا گرد هم آمده‌ایم را با نگرانی و چالش‌های جدید روبرو كرده است كه مباحث این اجلاس، می‌تواند راهگشایِ نحوه مواجهه با آنها باشد.

وی با تاكید بر اینكه درمسیر پرفراز و نشیب تحول ساختاری تبدیل این كنفرانس به سازمانی مؤثر، برداشتن گام‌های ابتدایی در حوزه تحركات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای اقدامی ضروری است، یادآور شد: نزدیكی بیشتر و تعامل موثرتر میان ما و سازمان همكاری‌های شانگهای و یا گسترش ارتباطات میان سیكا و اكو و حتی سایر سازمان‌ها و تشكیلات منطقه‌ای خواهد توانست زمینه‌ای را برای این تعاملات كارآ فراهم آورد.

روحانی با بیان اینكه هرگز نباید دستاوردهای كهن انسانی، دینی و اخلاقی آسیا را برای رسیدن به آرمان‌های مشترك بشری نادیده انگاشت، ادامه داد: چرا که هیچ‌یك از این دستاوردها، ایمن از دستبرد منفعت‌طلبی، زیاده‌خواهی و غفلت از آموزه‌های اخلاقی سودجویانی نیست كه گاهی سود خود را در یك‌جانبه‌گرایی و خشونت و افراط‌گرایی دانسته و معیشت و اقتصاد مردمان را هدف می‌گیرند و به سیاست محدودیت‌های اقتصادی و تحریم‌های یك‌جانبه روی می‌آورند؛ سیاست‌های نامشروعی كه هدفی جز حفظ و تداوم سلطه زورمداران ندارد.

وی ادامه داد: اگر چنین رهیافتی مهار نشود نقض حقوق انسان‌ها، خشونت و افراط‌گرایی، تروریزم كور و رویارویی مخرب هویت‌های افراطی مذهبی، قومی و نژادی در میان ابنای بشر پای می‌گیرد و میدان برای توسل به زور و تهدید به عنوان ابزار پیشبرد سیاست خارجی باز می‌شود.

روحانی به طرح «جهان علیه خشونت و افراطی‌گری» در شصت و هشتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد اشاره كرد و گفت: خرسندم كه بسیاری از اعضای سیكا نیز در زمره بانیان این قطعنامه، نشان دادند كه آسیا، به عنوان گهواره بزرگترین مذاهب جهانی و مكاتب عقلانی، همچنان می‌بایست سرزمین خشونت‌ستیزی و افراط‌گریزی باشد. امیدوارم این قطعنامه که با اجماع به تصویب رسید به عنوان سند اجلاس در كنار سایر اسناد ارزشمند سیكا مبنایی برای اقدامات آتی ما قرار گیرد. این اجلاس نیز فرصتی دوباره خواهد بود تا در كنار یكدیگر راهكارهای اجرایی آن قطعنامه را نیز در سطح قاره پهناور آسیا با این هدف بررسی كنیم.

رییس جمهور در ادامه به بیان ارتباط مفهومی این امر با فرهنگ اعتدال و تحكیم پیوندهای میان اعضا پرداخت و گفت: تثبیت صلح و امنیت پایدار جز از راه توسعه فرهنگ اعتدال، مدارا و گفت‌وگو به دست نمی‌آید. لذا چنانچه ما به عنوان دولتمردان و نمایندگان ملت‌هایمان، به الزامات آن پایبند باشیم می‌توان امید بست كه دیگران نیز این شیوه را برگزیده و این راه را بپیمایند. تعمیق چنین فرهنگی نیاز به گسترش آموزش حقوق و كرامت انسان، فارغ از هرگونه رنگ و تعلقی در میان گروه‌های مرجع جامعه به ویژه نخبگان سیاسی، مذهبی، و اجتماعی دارد. در این راستا سیكا می‌تواند برگزاری نشست‌های اعتمادساز گفت‌وگو در همه ابعاد را نیز در دستور كار خود قرار دهد.

روحانی از تحكیم پیوندهای اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های مشترك میان اعضای سیكا به عنوان مؤثرترین راهكارها برای ارتقای هم‌گرایی منطقه‌ای در اقتصاد جهانی یاد كرد و افزود: انجام پروژه‌های مشترك اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های مشترك می‌تواند به تحكیم بیشتر هم‌گرایی آسیایی منجر شود. چنین هم‌گرایی در گام اول مستلزم پرداختن به امور و اقداماتی است كه به آسانی بتوان بر سر آن به وفاق عام دست یافت؛ اموری مانند گسترش ترانزیت و كریدورهای حمل و نقل، همكاری در حوزه انرژی، همکاری مستقیم بانکی، مدیریت منابع آبی و دیگر اشكال همكاری‌های اقتصادی.

وی بر ضرورت همیاری و اقدام مشترك اعضای این مجمع برای امحای خطر دهشتناك سلاح‌های كشتار جمعی موجود برای صلح و امنیت بشری تأكید كرد و گفت: همان‌گونه كه سال گذشته در اولین اجلاس عالی‌رتبه مجمع عمومی ملل متحد درباره خلع سلاح هسته‌ای به نمایندگی از جنبش عدم تعهد تأكید كردم، تنها راه رفع تهدید این سلاح‌ها، امحای كامل آن‌هاست. مجمع عمومی ملل متحد نیز متعاقباً با تصویب قطعنامه‌ای نقشه راه رسیدن به آن را تبیین كرد. ضرورت دارد دولت‌های عضو این مجمع نیز با همكاری بیشتر برای تحقق اهداف آن قطعنامه، نقش مؤثر آسیا را برای رسیدن به جهانی عاری از سلاح هسته‌ای تثبیت كنند.

وی افزود: در همین جهت جمهوری اسلامی ایران براساس دکترین دفاعی و مبانی اخلاقی و دینی خود، با تسلیحات اتمی مخالف است ولی استفاده صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای را حق خود و همه کشورها می‌داند و براین باوراست که با رویکرد برد- برد و به دور از زیاده خواهی و تهدید می‌توان مذاکرات جاری در مورد برنامه هسته‌ای ایران را به توافق نهایی رساند به نحوی که حقوق هسته‌ای ایران تضمین شود و نگرانی‌های مشروع طرف‌های مذاکره نیز برطرف شود.

رییس جمهور با توجه به اعلامیه اصول و اهداف سیكا، به فاجعه انسانی سوریه اشاره كرد و گفت:‌ بحرانی كه آتش آن را برخی از بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی با سرازیر كردن منابع تسلیحاتی و اطلاعاتی و تقویت گروه‌های افراطی دامن زدند. بلاتردید استمرار ناامنی و بی‌ثباتی در این كشور می‌تواند بیش از پیش به فراسوی مرزهای آن گسترش یافته و اعضای سیكا را هم تحت تأثیر افراط گرایی‌های تروریستی خود قرار دهد. ایجاد صلح و آرامش در سوریه در گرو ایجاد شرایط لازم برای مفاهمه و گفت‌وگوی ملی میان دولت سوریه و همه گروه‌های تأثیرگذار در آن كشور است كه ملتزم به روش‌های غیرخشونت‌آمیز بوده و امنیت و ثبات را طلب می‌نمایند.

وی به موضوع فلسطین نیز اشاره كرد و گفت: مجمع عمومی ملل متحد سال گذشته با هدف افزایش آگاهی جامعه جهانی از وضعیت اسفناك مردم فلسطین سال ۲۰۱۴ را سال همبستگی با مردم فلسطین اعلام كرد. بر این اساس شایسته است كه این مجمع محترم نیز در این سال به وضعیت مردم فلسطین و درد و رنجی كه آن‌ها از اشغال سرزمین مادریشان می‌كشند بیش از گذشته توجه و اهتمام نشان دهد.

رییس جمهور با بیان اینكه با كمال تأسف بی‌توجهی جامعه بین‌المللی موجب شده است كه سیاست‌های اشغال‌گرانه و توسعه‌طلبانه رژیم صهیونیستی همچنان ادامه یابد، خاطرنشان كرد: جامعه بین‌المللی نیز باید وظیفه خود را برای احقاق حقوق مردم فلسطین انجام دهد تا این خشونت ساختاری هر چه زودتر اصلاح شود.

رییس جنبش عدم تعهد به بحران‌ها و نزاع‌های مختلف در دو سوی شرق و غرب سیكا اشاره كرد و گفت: امید واثق دارم كه با همكاری اعضای این كنفرانس در آینده‌ای نه چندان دور می‌توانیم شاهد آسیایی عاری از جنگ، خشونت و افراطی‌گری باشیم. آسیایی كه در آن جان و كرامت آدمیان بیش از هر چیز ارزشمند و مردمانش بهروز و برخوردار باشند. آسیایی که بیش از نصف جمعیت جهان درکشورهای ما چشم امید به آن دوخته اند که آرمان "اعتمادسازی" را گامی به تحقق نزدیکتر کنیم تا مردم سراسر جهان بتوانند درکنار هم زندگی‌ای آرامتر، اخلاقی‌تر و با نشاط‌ تر در راستای فضیلت‌های انسانی و الهی داشته باشند. وقت آن است که ارزش‌های اخلاقی را سرمایه اعتمادسازی جهانی کنیم.