بوکوحرامیسیم علیه دین

به گزارش ایرنا؛ این گروه با تحصیلات مدرن و کلاسیک، بویژه برای دختران مخالف است و برای ترساندن مردم ، دختران دانش آموز را می رباید و به فروش می رساند؛ به روستاها حمله کرده و کشتار براه می اندازند.

آنگونه که در گزارش های خبری آمده طرفدارن این گروه با مظاهر قابل استفاده دنیای امروز، مانند علم و دانش و تحقیقات علمی و حتی با پدیده های ساده زندگی عادی نظیر کلاه ایمنی برای موتورسواران، به نام اسلام مخالفت می کنند.

بوکوحرام ، بعد از نام های آشنایی چون طالبان ، القاعده و ... این روزها با عملکرد به شدت افراط گرایانه خود به نام دین بر سر زبان ها افتاده است. آنها به طالبان نیجریه هم معروف هستند و قصد دارند در این کشور حکومتی اسلامی برپا کنند.

نخستین بار در 2002 میلادی فردی به نام ˈمحمد یوسفˈ که حتی کروی بودن زمین را قبول نداشت، این گروه را در مرز نیجریه و نیجر تاسیس و با توجه به تاثیر پذیری از افکار و عقاید طالبانیسم، پایگاهی به نام افغانستان در ایالت ˈیوبهˈ ایجاد کرد.

یوسف در 2009 کشته شد و جای او را ˈابوبکر محمد شیکاوˈ گرفت و از این سال فعالیت های تروریستی این گروه تشدید شد که تاکنون چند هزار نفری در نیجریه قربانی این گروه شده اند و البته آمار دقیقی از قربانیان این تفکر در دست نیست.

ˈآدریان ادواردزˈ سخنگوی آژانس پناهندگان سازمان ملل در تازه ترین گزارش ها از آفریقا گفته که 250هزار تن در داخل نیجریه آواره شده و حدود 60 هزار نفر نیز از ترس افکار و عقاید وحشتناک آنان از این کشور گریخته اند. آنها مناطق شمال شرقی نیجریه را که به عنوان یکی از مهمترین تولید کنندگان نفت قاره افریقاست و همچنین کشورهای نیجر و کامرون، دستخوش ناامنی کرده اند.

افکار و فعالیت های این گروه سلفی و تندرو که جز خود کسی را قبول نداشته و هر مخالفی را مستحق مرگ می داند، سایه وحشت را بر کشور نیجریه و حتی بخش هایی از آفریقا حاکم کرده است. این گروه که واپس گرایانه ترین برداشت ها را از احکام دینی دارد، تا اینجا توانسته رعب گسترده ای در منطقه ایجاد کند.

ˈابوبکر عثمانˈ از اهالی ایالت بورنو نیجریه هنوز روزی را که مردان مسلح گروه بوکوحرام وارد روستای ایزگه شدند، به یاد دارد. آنان مردان روستا را دسته دسته به صف کرده و با سلاح گرم و کارد، سلاخی کردند. بعد خانه به خانه جستجو کردند تا اینکه درنهایت تعداد قربانیانشان در این روستا به دستکم 106 تن رسید.

در روستای ساینوک در 50 کیلومتری مایدوگری در شمال شرقی نیجریه هم 75 نفر را به قتل رسانده و خانه ها را به آتش کشیدند. خیلی از اهالی این مناطق دختران و زنان جوان خود را برای در امان ماندن به داخل مرداب ها و جنگل برده و پنهان کردند.

بوکوحرامی ها از سال 2010 تاکنون عملیات کشتار غیرنظامیان را در نیجریه با شدت پی گرفتند؛ صدها راننده خودروهای سنگین و کامیون را در جاده های شمال نیجریه سربریدند؛ سپتامبر 2013 تعداد 65 دانش آموز را در حالی که خواب بودند در دانشکده کشاورزی ایالت یوب قتل عام کردند، سپس در آوریل 2014 با بمب گذاری در یک ایستگاه اتوبوس 100 شهروند نیجریه ای را کشتند.

تحرکات این گروه در 6 می 2014 به روستای گامبورو در شمال شرق نیجریه رسید، همانجا که بعد از آتش زدن خانه ها و انبار کالای آن، 200 تن را به قتل رساندند.

درباره جنایات این گروه ، حرف و حدیث کم نیست، بطوری که گفته می شود تا 10 هزار کودک را به قتل رسانده اند و بسیاری از کلیساها ، مساجد و خوابگاههای دانشجویی را مورد حمله قرار داده و آتش زده اند.

اینها بخشی از اعمال این گروه افراط گراست که در تازه ترین جنایت خود 276 دختر دانش آموز 16 تا 18 ساله را از مدرسه شبانه روزی روستای شبوک در ایالت بورنو ربودند و گفته اند که قصد دارند آنان را به عنوان برده به فروش برسانند.

ماجرای اخیر جنجالی بین المللی ایجاد کرد و کشورهای غربی را به واکنش واداشت. هزاران نفر در آفریقای جنوبی، انگلیس و آمریکا تظاهرات کردند و یک کمپین توییتری در حمایت از دختران ربوده شده براه افتاد که تنها در یک روز یک میلیون بار توییت شد.



** چرا بوکوحرام؟

بوکرحرام یکی از دهها گروه افراط گرای مذهبی است که مناطقی از غرب و شمال آفریقا را به میدان تاخت و تاز خود تبدیل کرده اند.

درخصوص علل و ریشه های شکل گیری این گروه ، چند نظر وجود دارد؛

- یک دیدگاه معتقد است که بوکوحرام زایده افراط گرایی اواخر قرن بیستم میلادی است که شاید بتوان گروه طالبان افغانستان را اولین تجربه آن تلقی کرد. براساس این دیدگاه ، تفکرات خطرناک ˈدگر مذهب ستیزیˈ ابن تمیمه در شبه قاره هند، شامل هند ، پاکستان و افغانستان و حتی بنگلادش ، به زایش طالبان و القاعده منجر شد که در نهایت بعد از 11 سپتامبر دامنه آن به خاورمیانه و آفریقا کشیده شد.

معتقدان به این دیدگاه، می گویند، حمایت های مالی برخی کشورهای ثروتمند عرب از جریان های تندرو که به دنبال رهبری جهان اسلام بودند، این گروهها را که عمدتا از طیف های فقیر و آسیب پذیر یارگیری می کنند، پرو بال داد.

- دیدگاه دیگر مبتنی بر این است که نگرانی ها از رشد مسیحیت و یا سایر مذاهب اسلامی در منطقه خاورمیانه و آفریقا، موجب گسترش موج افراط گرایی شده است. بطوری که گروههای سلفی به فراخور وضعیت قومی و مذهبی ، فعالیت های خود را سازماندهی کرده اند. در سوریه تلاش کردند جنگ شیعه و سنی راه بیاندازند و در بخش هایی از آفریقا هم جنگ اسلام و مسیحیت !

- یک باور هم این است که این گروهها ساخته و پرداخته آمریکا و قدرت های جهانی است که با ایجاد این گروهها، قصد دارند حضور خود را برای غارت منابع این منطقه توجیه کنند و از طرفی چهره ای منفور از دین در جهان نمایش دهند و همچنان تحت کنترل سرویس های امنیتی غربی هستند.

- دیدگاه دیگری هم در خصوص این گروهها وجود دارد؛ اینکه اینان تحت تبلیغات فرقه های انحرافی از جمله وهابیت و نحله هایی از سلفی گری و با حمایت برخی دولت های ثروتمند عرب پا گرفتند و در رشد آنان قدرت های غربی هم نقش داشته اند.

- برخی ها نیز اعتقاد دارند ، مدیریت ضعیف، فساد، مشکلات اقتصادی پایدار و افزایش نابرابری ها باعث رشد گروه های افراط گرا شده است، بطوری که یک اسقف نیجریه، می گوید گروه بوکوحرام بیش از آن که یک گروه اسلام گرا باشد، بیشتر جنبش مقاومتی است که در مقابل حکومت ضعیف و ناتوان نیجریه شکل گرفته است.

ˈجاکوب زنˈ تحلیلگر مسایل آفریقا در ˈبنیاد جیمزتاونˈ نیز می گوید : بسیاری از سربازان این گروه تروریستی از میان جوانان فقیر و بدون هرگونه تحصیلات دینی جذب شده اند.

طرفداران این گروه، به توافقنامه همکاری ضد تروریستی امضا شده در 10 سال پیش اشاره دارند که دو سوی منطقه نفت خیز صحرا را به هم متصل کرد و بعدها عنوان آن به ˈابتکار عمل ضد تروریستی فراصحراˈ تغییر یافت.

به گفته ˈجرمی کینانˈ کارشناس ارشد الجزایری در دانشکده مطالعات شرق و آفریقا، رشد و گسترش شاخه القاعده در مغرب در سراسر شمال آفریقا بر مناطق نفت خیز، به ویژه الجزایر، دلتای نیجر، نیجریه، و چاد متمرکز شده است.

او استدلال می کند که طمع سیری ناپذیر غرب در زمینه نفت و گاز باعث شده دولت های غربی چشم ها را به روی نقش دولت های دارای نفت، همچون الجزایر، در بال و پر دادن به تروریسم منطقه ای ببندند و به جای آن از هرج ومرج ایجاد شده برای مشروعیت بخشیدن به تلاش هایشان برای افزایش دسترسی به باقیمانده ذخایر انرژی قاره آفریقا استفاده کنند.

- واقعیت دیگری که نمی توان نادیده گرفت اینکه ، برخی جریان های تکفیری و تروریستی منطقه، بعد از حمله غربی ها به لیبی و ساقط کردن رژیم قذافی، جان گرفتند، بویژه بعد از آنکه القاعده توانست با ایجاد بزرگترین پایگاه خود در کشورهای اسلامی بر بن غازی و بخش هایی از شرق نفت خیز لیبی مسلط شده و بطور مستقل اقدام به فروش نفت کند.

اکنون نیز نگرانی هایی وجود دارد، مبنی بر اینکه بوکوحرام بتواند بر مناطق نفت خیز نیجریه دست یابد.



** ریشه دین را می زنند

سوالی که اکنون نسل جوان امروز را به خود مشغول کرده ، اینکه ˈاین گروهها واقعا کی و چی هستند؟ چه می گویند و چه می خواهند؟ˈ

در خصوص این گروهها یک واقعیت وجود دارد و آن نقش تاریخی دو تفکر وهابیت و آموزه های ابن تمیمه در شکل گیری این گروههاست و اکثر این گروهها اعم از جریان هایی که در عراق و سوریه، مصر، لیبی، یمن ، افغانستان و نیز کشورهای آفریقایی تحت عنوان گروههای اسلامی فعالیت دارند، به جریان اصلی القاعده مرتبط هستند، بطوری که الوطن عربستان می نویسد: بوکوحرام از نظر ایدئولوژیک به القاعده وابسته است.

عملکرد این گروهها و بخصوص باورهایشان در ارتباط با مذهب و مناسبات اجتماعی، قابل تامل است، بطوری که یوسف، بنیانگذار بوکوحرام در صحبت‎هایی که با استقبال گسترده رسانه‎های غربی مواجه شد، گفته بود: «در دین مجاز به برده‎داری هستیم و می‎توانم با ربودن افراد، آنها را به بردگی خود درآورم.»

او در گفت وگو با بی بی سی کروی بودن زمین را خلاف آموزه های قرآن دانسته و گفته بود که قبول ندارد منشا باران ، ابهای تبخیر شده از گرمای خورشید است. او تمام کسانی را که پیروش نبودند، اعم از مسلمان و مسیحی ، کافرانی خوانده بود که مستحق مرگ هستند.

عملکرد این گروهها در عراق، سوریه و افغانستان، با وضع قوانین بدوی نشان داد که آبشخور فکری، عقیدتی واحدی دارند و از نظر مالی از منابع واحدی تامین می شوند.

این گروهها هرچه باشند، یک تاثیر خطرناک و غیر قابل کتمان بر باورهای نسل امروز مسلمان و افکار عمومی جهان می گذارند؛ چهره ای خشن ، بدوی و تمدن گریز از دین اسلام که به نمایش گذاشته شده است و مسوولیتی سنگین بر عهده مراجع و علمای دینی که با این تفکرات افراطی مقابله کنند.

خاورم** 1770*1586