نیروی کار خارجی و تاثیرها و پیامدهای حضور آن در جامعه عربستان

به گزارش ایرنا ، حدود 10 میلیون نیروی کار خارجی درعربستان مشغول به کار هستند و وجود این شمار انبوه از نیروی کار خارجی که یک سوم کل جمعیت عربستان و برابر با جمعیت کل چندین کشور عربی منطقه است تاثیرات زیادی در عربستان دارد و این تاثیرات را می توان از چندین نظر و بعد بررسی کرد .

نخست : از نظر زبانی :

ناگفته پیداست که زبان رسمی کشور عربستان زبان عربی است و مردم این کشور از قدیم الایام به این زبان سخن می گویند .

حضور نیروی کار خارجی از کشورهای زیادی و از جمله پاکستان ، بنگلادش ، هند و ... باعث شده در بسیاری از موارد عملا زبان انگلیسی در داد و ستد روزمره و همچنین مکالمات روزانه جای زبان عربی را بگیرد زیرا بسیاری از این کارکنان خارجی و از جمله رانندگان تاکسی که عموما بنگلادشی و پاکستانی اند ، با وجود اقامت بیش از 20 ساله هنوز تسلط کامل به زبان عربی ندارند و به همین دلیل برای برقراری ارتباط با مخاطبان خود از زبان انگلیسی و آن هم نه به صورت علمی و کاملا درست ، استفاده می کنند .

از سوی دیگر خود عربستانی ها نیز گاهی اوقات برای برقراری ارتباط با این حجم از نیروی کار خارجی به زبان انگلیسی متوسل می شوند و شاید این تا حدودی باعث ضعف جایگاه زبان عربی در این کشور شود .

دوم : از نظر وابستگی خارجی و اقتصادی :

همانگونه که گفته شد، حضور حدود 10 میلیون نیروی کار خارجی در عربستان تاثیر زیادی بر اقتصاد این کشور گذاشته است و صرف نظر از جنبه های مثبت این موضوع ، باید دانست که این کارگران در حقیقت پتانسیل ایجاد تغییرات زیادی در دراز مدت در عربستان دارند.

درست است که در حال حاضر با وجود قوانینی مانند ضرورت داشتن کفیل ، آن ها در جامعه عربستان قدرتی ندارند ، اما به مرور زمان این قشر از جامعه عربستان می توانند قدرت زیادی به دست آورند ، جدا از این، در حال حاضر نیز بسیاری از آن ها در شغل هایی که جایگاه اجتماعی بالایی در جامعه دارد مانند مدیریت شرکت ها ، استادی دانشگاه ، معلمی در مدارس ، حسابدار و ... مشغول فعالیت اند .

جدا از همه این ها ، اگر به دلایلی این حجم از نیروی کار ، این کشور را ترک کنند ، اقتصاد عربستان که شدیدا وابسته به آن ها شده ، متحمل خسارت های زیادی می شود .

سوم : از نظر اجتماعی :

بسیاری از کارکنان خارجی شاغل در عربستان مدت زمان زیادی در عربستان می مانند و برخی از آن ها نیز در نهایت با دختران عربستانی ازدواج می کنند .

از آنجا که عربستان قوانین سختگیرانه ای در خصوص ازدواج دختران این کشور با اتباع خارجی اعمال می کند ، فرزندان حاصل از اینگونه ازدواج ها عموما در عربستان دچار مشکل می شوند زیرا عربستان عموما از دادن تابعیت عربستانی به این افراد که پدرانشان غیر عربستانی است ، خودداری می کند و این در نهایت مشکلات زیادی برای این نسل به وجود می آورد و در دراز مدت تبعات سوء بسیار زیادی برای این کشور دارد .

مقام های عربستانی اگر چاره ای برای این مشکل رو به رشد پیدا نکنند ، در آینده حتما با مشکلات زیادی مواجه می شوند زیرا در سال های اخیر ، تمایل دختران عربستانی برای ازدواج با اتباع خارجی به دلایل مختلف افزایش یافته است .

از جمله دلایل این تمایل دختران عربستانی به موارد زیر می توان اشاره کرد :

1-در جامعه عربستان مساله چند همسری رایج است و زنان عربستانی عموما به اجبار تن به همسر دوم یا سوم و یا چهارم بودن مردان می دهند اما مساله چند همسری در میان مهاجران و نیروی کار خارجی عموما بسیار کم است .

2-بسیاری از پسران عربستانی در کشورهای خارجی مشغول کار و یا تحصیل اند و با آزادی تمام می توانند به کشورهای خارجی بروند و در این میان بسیاری ازآن ها با دختران غیر عربستانی ازدواج می کنند و این در حالی است که دختران عربستانی برای ازدواج با خارجی ها محدودیت های زیادی دارند و در نتیجه شمار دختران مجرد در عربستان طی سال های اخیر افزایش یافته در نتیجه بسیاری از خانواده ها با علم به مشکلات آتی ، ناچار می شوند دختران خود را به ازدواج اتباع خارجی در آورند .

3-جامعه عربستان جامعه ای به شدت مرد سالار است و به همین دلیل گاهی اوقات برخی زنان عربستان تمایل به ازدواج با مردانی از فرهنگ ها یا کشورهای دیگردارند که مردسالاری با این شدت در میان آن ها رایج نیست .

4-زنان عربستانی عموما از نظر اجتماعی و اقتصادی موقعیت بهتر و بالاتری نسبت به خارجی ها دارند و این باعث می شود آن ها در ازدواج با خارجی ها دست بالا را داشته باشند .

چهارم : از نظر فرهنگی :

جامعه عربستان ظرفیت فرهنگی هضم 10 میلیون مهاجر را ندارد و ناگفته پیداست که هر یک از این مهاجران و کارکنان خارجی فرهنگ خاص خود را دارند .

شاید این مساله در کوتاه مدت چندان به چشم نیاید اما در دراز مدت وجود این شمار از انسان های رشد و نما یافته با فرهنگی متفاوت تاثیر زیادی چه مثبت و چه منفی در جامعه عربستان خواهد داشت و البته این درست است که بیشتر این مهاجران و نیروی کار خارجی مسلمان اند و از این جهت مشترکات زیادی با عربستانی ها دارند اما باید گفت : مقام های عربستان باید چاره ای برای این مشکل بیندیشند .

پنجم : از نظر وجهه بین المللی عربستان :

بیشتر نیروی کار خارجی تنها به دلیل جاذبه های مادی به این کشور بد آب و هوا می آیند و شاید بسیاری از آنان به دلیل نبود شغل در کشورهایشان ناچار به جلای وطن شده اند و به همین دلیل به هیچ عنوان دلبستگی ای به این کشور عربی ندارند و حتی بسیاری از آن ها تاکید می کنند پس از چند سال حتما به کشورهای خود باز می گردند زیرا عربستان وطنشان نیست .

بسیاری از کارکنان خارجی شاغل در عربستان از 20 سال پیش تا کنون در این کشور مشغول به کار اند و سالی حدود یک ماه به کشورهای خود و نزد خانواده شان می روند .

اگر رفتار کارفرمایان و مردم عربستان با این افراد خوب و مناسب نباشد ، این افراد سفیران خوبی برای عربستان نخواهند بود و در آینده دست به تبلیغات منفی بر ضد این کشور می زنند کما اینکه بسیاری از آن ها حتی در داخل خاک عربستان از برخورد نامناسب برخی کارفرمایان با خود گله و شکایت زیادی دارند و در مورد دستمزد خود نیز ناراضی اند و تاکید می کنند مزدی که آن ها دریافت می کنند ، نسبت به مزد دریافتی از سوی عربستانی ها در شرایط مساوی بسیار ناچیز و ناعادلانه است .

بیشتر کارها در عربستان بر روی دوش کارگران خارجی است و بسیاری از کارها که عربستانی ها خود حاضر به انجام آن نیستند ، کارگران خارجی انجام آن را بر عهده می گیرند و به هر حال هم عربستان به این کارگران نیاز دارد هم این کارگران به عربستان و اینجا بحث منافع مشترک در میان است .

ناگفته پیداست که مساله حضور 10 میلیون نیروی کار خارجی در عربستان مساله ساده ای نیست و اگر مقام های این کشور برنامه ریزی دقیقی برای این مساله و کار کردن بر روی آن از جنبه های مختلف اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و ... نداشته باشند ، قطعا در آینده نزدیک با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد و با اخراج آن ها نیز نمی توانند مشکلات و تبعات منفی آن را حل کنند .

اداره آمار و اطلاعات عریستان سعودی جمعیت این کشور را در سال 2013 حدود 30 میلیون نفر اعلام کرده است.

نرخ رشد جمعیت عربستان سال گذشته به 2.7 درصد رسید که پایین تر از متوسط 3.2 درصد در 10 سال گذشته بوده است.

شهروندان سعودی 20.3 میلیون نفر از جمعیت این کشور را تشکیل می دهند در حالی که اتباع خارجی حدود یک سوم از جمعیت این کشور هستند و با این همه معلوم نیست در این آمار بیش از یک میلیون کارگر خارجی غیرمجازی که سال گذشته عربستان را ترک کردند، در نظر گرفته شده اند یا خیر.

گزارش از سید شاهپور حسینی

خاورم **2041**1586*