عراق؛ انتخاباتی که پیروز قاطع نخواهد داشت

همان طور که کارشناسان پیش بینی می کردند، رقابت ها بر خلاف دوره های قبل که بیشتر طایفه ای و قومی بود، این دوره درونی تر شده و به رقابت هایی درون طایفی تبدیل شده است.

از جمله ، جریان اصلی اهل سنت که دور قبل در فهرست العراقیه تبلور یافته بود، این دوره حداقل به دو جریان العراقیه ملی و جریان متحدون تقسیم شده و در اردوگاه شیعیان نیز سه جریان اصلی «دولت قانون»، «ائتلاف شهروند» و جریان «صدر»، به رقابت می پردازند.

در جریان کردی هم وضع به همین منوال است و دو حزب اصلی دمکرات و میهنی اکنون یک رقیب خیلی جدی به نام جریان «گوران» دارند که در انتخابات محلی منطقه اقلیم کردستان در سال گذشته، هر دو حزب قدرتمند کرد را تهدید کرد.

تنش های سیاسی در عراق نیز عمدتا ریشه در غلبه نگاه قومی و عشیره ای به منافع کلان عراق دارد و نیز نقایصی که در قانون اساسی این کشور به صورت استخوان لای زخم رها شده است.

بطوری که مانند چالش دعوای دولت مرکزی و کردها بر سر استان نفت خیز کرکوک ، روند سیاسی عراق را همواره تحت الشعاع منافع ملی این کشور قرار داده است.

تقسیم پست ها و جایگاههای سیاسی براساس سهمیه های قومی و مذهبی نیز به یک عامل بروز تنش تبدیل شده است. کابینه، همواره از سوی جریان های سیاسی که هر یک در دولت سهمی دارند، در معرض تهدید تعطیلی قرار دارد.

کافی است یک جریان سیاسی با دولت زاویه پیدا کند، آنگاه وزرای مربوطه از دولت خارج شده و کار را بر رییس دولت سخت می کنند.

از یک طرف دعواهای سیاسی، از فضای عمومی به داخل کابینه کشیده می شود و از طرفی اختلافات داخل کابینه فضای سیاسی را متاثر کرده و تولید تنش می کند.

هم اکنون، العیساوی وزیر دارایی کابینه نوری المالکی در بازداشت بسر می برد؛ به جرم همکاری در عملیات تروریستی و صالح مطلک معاون نخست وزیر در جایگاه یک مخالف جدی دولت قرار دارد و طارق الهاشمی معاون رییس جمهوری به خارج از کشور گریخته است.

برخی کارشناسان نیز دمکراسی جوان عراق را یک عامل اساسی در بروز تنش ها می دانند.

شاید جامعه عراق هنوز به تمرین بیشتری نیاز دارد، بویژه بیش از مردم ، این جریان های سیاسی هستند که باید تمرین بیشتری کرده و آداب و قواعد دمکراسی را بیاموزند.

همین نبود تجربه کافی است که کارشناسان را به این باور رسانده که گروهها و احزاب عراقی هیچ تفاوتی میان کشمکش و رقابت در فضای سیاسی با فعالیت های اجرایی دولت قائل نیستند.

در چنین فضایی ، فضای سیاسی عراق باردیگر ، یک انتخابات دیگر را تجربه می کند. با اینحال بعید به نظر می رسد که این انتخابات پیروز قاطع داشته باشد. بطوری که برای تشکیل دولت آینده ، نیاز به ائتلاف های بزرگی وجود دارد. بنابراین چشم ها و نگاهها به فردای روزی دوخته شده که نتایج اعلام می شود.

اگرچه موج بزرگی از مخالفت با نوری المالکی در فضای سیاسی عراق برخاسته و حذف وی از قدرت را هدف و برنامه خود قرار داده اند، اما نتایج نظرسنجی ها از ماهها پیش نشان از جایگاه مناسب او در میان افکار عمومی دارد. بطوری که گمان زده می شود، فهرست مالکی بتواند بیشترین کرسی های پارلمان را به خود اختصاص دهد.

البته در این صورت هم به نظر می رسد مالکی نتواند به تنهایی دولت جدید عراق را تشکیل دهد، به این معنا که یک ائتلاف ضروری خواهد بود، اما سوال اینجاست که این ائتلاف با کدام جریان سیاسی شکل خواهد گرفت؟؛ با ائتلاف شهروند عمار حکیم، صدر، یا ائتلاف العراقیه الوطنیه علاوی و یا شاید جریان متحدون.

گزارش از محمد علی حیدری هایی

خاورم**1770**1586