پاسخ به مطالبه زائران رسالتی بر پیشانی پایتخت معنوی/ اعتلای آرمان‌شهر زیارتی بر مدار فرهنگ

به گزارش خبرنگار مهر، این روزها مسیر توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مشهد در گرو اتفاق نظر مدیران و مسئولان استانی و شهری است و در این مسیر عده ای اعتقاد دارند برای میزان ماندگاری زائران و رونق اقتصاد شهر باید به جاذبه‌های گردشگری توجه کرد و در مقابل عده ای معتقدند زائر تنها با نیت زیارت و برای سفر معنوی باید به سمت مشهدالرضا روانه شود و تمامی این عوامل باعث شده تا نقشه راه و چشم انداز این شهر به درستی تعریف و تبیین نشود.

ارتقاء میزان ماندگاری زائران در صورت توجه به جاذبه‌های گردشگری

در حال حاضر مدل توسعه اقتصادي پایتخت معنوی یکی از مسائل چالش برانگيز مديريت شهري است و به نظر می‌رسد باید با تدوین نقشه راه تکلیف دومین کلانشهر مذهبی جهان را مشخص کرد زیرا به اعتقاد بسیاری از کارشناسان قرار گرفتن جاذبه های دیدنی در دل یک شهر زیارتی هیچ منافات و تضادی با شاخصه های یک شهر مذهبی ندارد.

عضو کمیسیون تلفیق طرح توسعه زیارت امام رضا(ع)  در این رابطه عنوان می‌کند: زیرساخت‌های اوقات فراغت شهر مشهد باید متناسب با نیازهای زائران باشد و بايد جاذبه های گردشگری و تفریحی در کنار مقوله زيارت مورد توجه قرار گیرد زیرا از این طریق هم شهر توسعه پيدا می کند و هم موضوع زيارت و میزان ماندگاري زائران در این شهر مذهبی ارتقاء می یابد.

عرصه را بر زائر تنگ نکنیم

محمد صالحی‌فرد تاکید می‌کند: صرف نظر از اینکه شهر زیارتی و یا تاریخی است باید به مبحث ایجاد مکان‌های تفریحی، مراکز خرید و تجاری اهمیت داد؛ اگر چه ویژگی های ارزشی و معنوی در فضای شهر مشهد حاکم است، اما نمی توانیم عرصه را بر زائر تنگ کنیم و بگوییم کسی که برای زیارت به پایتخت معنوی می‌آید نباید تفریح کند.

وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر ماهیت این شهر نامشخص است و باید با تعریف دقیق کارکردها برای اوقات خالی زائر برنامه ریزی درست کنیم چرا که یک زائر 24 ساعت در حرم رضوی نیست و باید به بازار و تفریح هم برود.

تفریح منافاتی با زیارت اثرگذار ندارد

عضو کمیسیون تلفیق طرح توسعه زیارت امام رضا(ع) تصریح کرد: تفریح و اهمیت دادن به مقوله اوقات فراغت هیچ منافات و تضادی با بحث زیارت اثرگذار ندارد لذا باید با توجه به اینکه مشهد شهری سرزنده و شاداب نیست این شادابی و نشاط را به درون دومین کلانشهر مذهبی جهان بازگردانیم.

یکی از کارشناسان امور فرهنگی و دینی نیز در گفتگو با مهر بیان می کند: به اعتقاد من شهر مشهد نیازمند ایجاد مکان های شاد و مفرح نیست زیرا زائر باید با بهره گیری از فرهنگ رضوی رسالت خود را نسبت به این شهر مذهبی انجام دهد و در این راستا وظيفه مسئولان این شهر نیست که همه جاذبه‌ها را کنار هم ایجاد کنند.

زائران تنها با هدف زیارت به مشهد سفر کنند

علی شازنده اظهار می کند: در حال حاضر ما باید فضای مشهد را هر چه بیشتر به سمت معنویت سوق دهیم و فردی هم که برای مسافرت به این شهر می آید باید تنها با هدف زیارت رهسپار این دیار شود زیرا مشهدالرضا مکانی معنوی است و ایجاد فضاهای تفریحی برخلاف ماموریتی است که برای این شهر تعریف شده است.

این کارشناس امور فرهنگی یادآور می شود: مشهد به عنوان پایتخت معنوی ایران لقب گرفته است و این شهر زیارتی باید حالت معنوی و غفلت زدایی را درون خویش حفظ نماید و هرگز نباید به شهری تفریحی و سیاحتی بدل شود هر چند که تاکنون نیز به دلیل خواب خرگوشی مسئولان امر بیشترین تعداد پارک آبی کشور در این شهر قرار دارد و مشهد به همراه دبی با داشتن سه پارک آبی بیشترین تعداد را در منطقه خاورمیانه به خود اختصاص داده و این مکان ها سبب کمرنگ کردن چهره معنوی مشهد شده است.

شازنده عنوان می کند: امروز چهره معنوی مشهد مخدوش شده و این سخن بدین معنا نیست که ما با رشد و تعالی مشهد یا هر گونه تفریح در یک شهر زیارتی مخالف باشیم بلکه منظور این است که شهر مشهد باید با سبک معماری اسلامی به زیباترین شهر تبدیل شود.

زيرساخت‌هاي مشهد بايد با تحقق مأموريت زيارتي آن هماهنگی داشته باشد

دبیر اجرایی طرح مطالعاتی توسعه کمی و کیفی زیارت امام رضا (ع) به مهر گفت: زيرساخت‌هاي مشهد بايد با تحقق مأموريت زيارتي آن هماهنگی داشته باشد.

حجت الاسلام هاشم مهذب تصریح می‌کند: مرقد مطهرحضرت رضا(ع) در حکومت شيعي قرار دارد و در حقیقت این مکان قدرت نرم نظام اسلامي و مرکز پدافند تهاجم فرهنگي است و نباید به دنبال هیاهوی ایجاد مکان های گردشگری و تفریحی در این شهر باشیم.  

مشهد مرکز صدور فرهنگ رضوی و راهکاری برای مقابله با شبیخون فرهنگی

وی با اعلام اینکه ساختار مشهد زیارتی است و باید از این ظرفیت به عنوان راهکاری برای مقابله با شبیخون فرهنگی استفاده کرد، افزود: نباید با توجه صرف نسبت به ایجاد فضاهای تفریحی از ابهت این شهر مذهبی که مرکز صدور فرهنگ رضوی است غافل شد.

دبیر اجرایی طرح مطالعاتی توسعه کمی و کیفی زیارت امام رضا(ع) اظهار می‌کند: فرهنگ رضوی باید در سالی که مزین به فرهنگ و اقتصاد است با عزم ملی و جهادی ترویج و نهادینه سازی شود و من فکر می کنم شرط میزان ماندگاری زائران به مسائل این چنینی نیست و باید با ایجاد برنامه های معنوی و پربار زمان زائران را به گونه ای دیگر تنظیم کنیم.

فرار از اقتصاد تک محصولی با ایجاد درآمدهای پایدار

یک کارشناس اقتصادی نیز با انتقاد از روند فعلی مسئولان مشهد به خبرنگار مهر گفت: مشهد دومین کلانشهر مذهبی جهان است و در این شهر زیارتی می توان با ایجاد جاذبه های گردشگری و بازارهای متعدد و متنوع هم الگوی اقتصاد مقاومتی و فرار از اقتصاد تک محصولی را محقق کرد و هم می توان زمینه ایجاد درآمدهای پایدار را فراهم ساخت.

آرش پورتهان اظهار می‌کند: مشهد پایگاه صدور فرهنگ رضوی است و باید از این ظرفیت نه تنها برای زیارت بلکه برای توسعه و رونق شهر استفاده کرد و این امر هیچ منافاتی با مذهبی بودن این دیار ندارد.

وی ادامه می دهد: مسئولان این شهر باید به فکر کسب درآمد باشند و از طرفی باید قبول کنند که یک زائر در کنار بحث زیارت نیازمند مکان هایی مفرح نیز هست.

یک عضو شورای شهر مشهد نیز به مهر می گوید: ایجاد اوقات فراغت برای زائران ضروری است اما باید در نظر داشت که این امر نباید مسئله زیارت را تحت الشعاع خود قرار دهد.

محمد سهیلی اظهار می کند: یک زائر باید زیارتی همراه با آرامش را تجربه کند لذا افرادی که بر ایجاد مکان های گردشگری تاکید دارند به این مسئله توجه نمی کنند که رونق گردشگری؛ مسئله زیارت را در ذهن زائر کمرنگ می‌کند.

عضو کمیسیون تلفیق طرح توسعه زیارت امام رضا(ع) می افزاید: هیچ تضادی میان رویکردهای تفریحی با محور زیارتی مشهد وجود ندارد بنابراین میان معنویت و تفریج باید توازنی برقرار شود و در این مسیر محور گردشگری دینی را مورد توجه قرار داد.

سهیلی با اشاره به اینکه مشهد ویژگی‌ها و ابعاد، یک شهر معنوی و فرهنگی را در خود دارد، می گوید: با این نگاه ما دیگر دغدغه‌ای نداریم که آیا تک تک عناصری که در شهر به کارگرفته شده زیارتی هستند یا خیر, چراکه فراغت هم به عنوان یکی از اجزای سیستم کار خودش را انجام می‌دهد و برآیند سیستم کاملا معنوی و فرهنگی است.

سرنوشت آرمان شهر زیارتی  با وجود دیدگاه های متعدد صاحب نظران تنها بر مدار اعتلا فرهنگ و ایجاد جاذبه های توریستی و گردشگری محقق می شود زیرا زائر می تواند در کنار زیارت با تماشای جاذبه های تفریحی؛ دینی به نوعی با فرهنگ پربار رضوی آشنا شود و نباید زیارت برای زیارت را تنها هدف زائران دانست.

..................................

گزارش: مرضیه صاحبی