سودان جنوبی در باتلاق خشونت

شبکه خبری «العربیه» عربستان سی و یکم فروردین گزارش کرد: ˈشمار زیادی از شهرهای سودان جنوبی به مجلس عزا تبدیل شده اندˈ.

شهر نفتخیز «بنتیو» که از بیست و ششم فروردین ماه امسال به اشغال شورشیان هوادار «ریک ماچار» معاون برکنار شده «سالوا کی یر میاردیت» رییس جمهوری این کشور درآمده، شاهد بیشترین ناآرامی ها و کشتارها بوده است. کشته شدن 200 تا 300 تن در شهر بنتیو همه را مبهوت کرده است.

صلحبانان سازمان ملل متحد هم از وجود دهها جسد در خیابان های بنتیو خبر دادند.

خبرگزاری فرانسه بیست و هفتم فروردین ماه به نقل از گروه بحران بین المللی نوشت نزدیک 10 هزار نفر در خشونت های سودان جنوبی کشته شده اند.

2 روز بعد سازمان ملل متحد اعلام کرد یورش به یکی از پناهگاه های این سازمان دستکم 48 کشته بر جای گذاشته است. هزاران نفر از اهالی شهر «بور» در این پناهگاه سکونت داشتند.

بیش از چهار ماه از آغاز جنگ داخلی سودان جنوبی گذشته و تخمین زده می شود هزاران کشته و بیش از یک میلیون آواره بر جای مانده باشد.

درگیری های خشونت بار در سودان جنوبی که بیست و چهارم آذرماه پارسال پس از آن کلید خورد که رییس جمهوری، معاون اول پیشین خود را به تلاش برای کودتا متهم کرد؛ اتهامی که ماچار آن را رد کرد و در برابر، ادعا کرد سالوا کی یر برای خارج کردن مخالفان از صحنه سیاسی تلاش می کند.

** سودان جنوبی؛ باتلاق خشونت

اوضاع سودان جنوبی پس از اعلام منابع دولتی این کشور درباره کشف و خنثی کردن کودتا، آشفته است. جنگ قدرت در این کشور به مرحله ای رسیده که جنگ داخلی خانمان سوزی را رقم زده است.

آمار بالای کشته شدگان تنش ها در سودان جنوبی این واقعیت را یاد آوری می کند که دامنه خشونت ها در حال گسترش است و خطر بروز جنگ داخلی تمام عیار رو به فزونی است.

در این پیوند، روزنامه «الحیاه» چاپ لندن بیست و هفتم فروردین نوشت: سودان جنوبی هم اکنون در باتلاقی از خشونت و آشوب غرق شده است. سالوا کی یر و ریک ماچار بیش از یکصد روز است که سودان جنوبی را در یک تنش وارد کرده اند به گونه ای که پیش بینی می شود با ادامه این درگیری ها رنج شهروندان این کشور در ماه های آینده افزایش یابد.

به نوشته روزنامه الحیاه، در نتیجه این درگیری ها یک میلیون نفر از ساکنان این کشور نوپا، ناگزیر شدند خانه های خود را ترک کنند. نزدیک به 800 هزار نفر از این افراد در داخل کشور آواره شده اند. 200 هزار تن هم به کشورهای کنیا، اوگاندا، اتیوپی و سودان پناه برده اند.

خشونت ها در سودان جنوبی مانع از این شده است که کمک های انسان دوستانه در این کشور صورت گیرد و این مساله باعث شده است ساکنان این کشور به بیماری هایی مانند حصبه، مالاریا، مننژیت و اسهال مبتلا شوند.

همچنین تارنمای «النیلین» سودان، بیست و هشتم فروردین در گزارشی تحلیلی به قلم «صادق الرزیقی» نوشت: روند تحولات در سودان جنوبی بسیار تند است و به علت اینکه مخالفان این کشور برخی از مناطق نفتخیز را در کنترل خود گرفته اند، تنش وارد مرحله ای خطرناک شده است.

به عقیده الرزیقی، اگر اوضاع به این روند ادامه یابد سودان جنوبی سقوط خواهد کرد و در این کشور آتش جنگ داخلی ویرانگر و خانمان سوزی برافروخته خواهد شد.

** ریشه تنش های سودان جنوبی

به باور تحلیلگران، ناآرامی های سودان جنوبی در سه عامل برجسته ریشه دارد.

برخی از آنان بر این باورند که مدت زمان کمی از استقلال این کشور سپری می شود و بی تجربگی مسوولان در حکومت داری نقش پررنگی در تنش ها داشته است.

برخی دیگر از ناظران وجود ساختار قبیله ای را از دلیلی برای ناآرامی ها می دانند. آنان معتقدند وجود قبیله های گوناگون و قدرت تاثیرگذاری آنها بر دولتمردان نیز در شعله ور شدن آتش تنش ها تاثیرگذار بوده است.

تنش بر سر منابع نفتی در سودان جنوبی یکی دیگر از دلایل درگیری های تازه در این کشور است.

در این پیوند، سی ام فروردین تارنمای «البوابه نیوز» مصر از قول «جیمس جادیت داک» سخنگوی شورشیان سودان جنوبی، نوشت: این روزها از سوی مخالفان جنوب سودان یورش هایی به تاسیسات نفتی صورت گرفته است.

یکی از اهداف بنیادین شورشیان این است که با در اختیار گرفتن منابع نفتی، دولت را از پای درآورند.

مخالفان، دولت را متهم می کنند که با استفاده از درآمدهای نفتی به منظور ماندن در قدرت از سربازان اوگاندایی و شبه نظامیان سودان کمک گرفته است.

تحلیلگران بر این باورند که افزایش تنش در مناطق نفتخیز و تلاش شورشیان برای به کنترل در آوردن این مناطق در واقع خط قرمز به شمار می رود و توقف تولید نفت دولت را در تنگنا قرار می دهد.

پیامدهای ناگوار اقتصادی که از متوقف شدن تولید نفت ناشی می شود، همچون سلاح ویرانگری است که نیروهای دولتی را فرسوده خواهد کرد.

پیش از این نیز در بیست و نهم آذر 1392 «عبدالرحیم السنی» تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت و گو با خبرگزاری رسمی چین «شینهوا» هشدار داده بود ادامه درگیری ها در مناطق نفتخیز بسیار خطرناک خواهد بود و باعث می شود شرکت های خارجی از سودان جنوبی بروند که این مساله وضع ناگواری را برای اقتصاد سودان جنوبی رقم خواهد زد.

** سناریوهای(نمایشنامه های) احتمالی درباره آینده تنش ها

تحلیلگران بر این باورند که ادامه تنش ها در سودان جنوبی 2 سناریو (نمایشنامه) را در این کشور رقم خواهد زد.

برخی می اندیشند ناآرامی ها در این کشور نوپا هر روز وخیم تر خواهد شد. با توجه به اینکه میان طرف های درگیر در این کشور بی اعتمادی حاکم است، احتمال دارد تنش و چشم و هم چشمی بیشتر بر سر قدرت بیشتر شود و در نتیجه، بار دیگر سناریو تجزیه این کشور نوپا رقم بخورد.

یکی دیگر از سناریوها نیز حل و فصل تنش ها است. این مساله در صورتی رخ خواهد داد که میانجیگران داخلی و خارجی 2 طرف را وادار کنند به یک راه حل میانه تن دهند. در این صورت دامنه تنش های قبیلگی و کشتارها کاهش خواهد یافت.

** فرجام سخن

پس از سپری شدن سه سال از جدایی سودان جنوبی از سودان هم اکنون به نظر می رسد رهبران این کشور تازه تاسیس با آزمون بزرگی روبرو هستند که نتیجه آن سرنوشت کشور را تعیین خواهد کرد. بنابراین از رهبران این کشور انتظار می رود با به کار بستن شیوه های مسالمت آمیز، اختلاف ها را حل و فصل کنند.

همچنین از مسوولان این کشور انتظار می رود به جای چشم و هم چشمی بر سر منابع نفتی در این کشور نوپا برنامه ریزی کلانی را برای استفاده از نفت در مسیر پیشرفت کشور داشته باشند.

اگرچه برخی از کشورهایی که از استقلال سودان جنوبی پشتیبانی می کردند بر این باور بودند که به یک پیروزی دیپلماتیک دست یافته اند، اما با مشاهده اوضاع انسانی ناگوار در این کشور باید گفت که این پیروزی مورد ادعای آنها اکنون به کابوسی تبدیل شده است؛ مگر اینکه خواسته نهایی آنها، تجزیه دوباره سودان جنوبی باشد.

از اصغر یوسفی - گروه تحقیق و تفسیر خبر

تحقیق**9278**1961**1358