چالش‌های اجتماعی، پیش روی آینده سلطنت عربستان

"در حالی که خاندان سلطنتی عربستان پشت درهای بسته در حال برنامه‌ریزی برای آینده سلطنت سعودی‌ها هستند، برخی، حساس‌ترین موضوعات این کشور را که زیر سوال بردن قدرت مطلق خاندان حاکم و حق بلامنازع آنها برای استفاده از ثروت نفتی این کشور است، زیر سوال برده‌اند."

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی به بررسی آینده سلطنت عربستان و چالش‌های اجتماعی پیش روی آن پرداخته و می‌نویسد: «حداقل 10 عربستانی در هفته‌های اخیر ویدئوهایی با موضوع انتقاد شدید از خاندان سلطنتی این کشور و درخواست برای تغییر، در سایت یوتیوب منتشر کرده‌اند. به گفته مقامات امنیتی عربستان که خواستند نامی از آنها برده نشود، حداقل سه تن از آنها و هم‌چنین هفت تن دیگر که با این ویدئوها در ارتباط بودند، تاکنون دستگیر شده‌اند.

هر چند درک گستردگی احساسات بیان شده در این ویدئوها در اذهان عمومی عربستان غیرممکن است اما با توجه به اینکه انتقاد از پادشاه عربستان شدیدا ممنوع است می‌توان گفت که هجمه چنین ویدئوهایی نشان‌دهنده میزان بالای نارضایتی از این خاندان است. این موضوع، چالش‌های پیشروی مقامات عربستانی برای رسیدگی به نیازهای جوانان این کشور، شفافیت، اصلاحات و شرکت مردم در تصمیم‌گیری‌های حکومتی را برجسته می‌کند.

در عین حال خانواده سلطنتی عربستان با این پرسش مهم روبرو است: چگونه سلطنت را به نسل بعدی این خاندان منتقل کند؟

از دهه 30 میلادی که عبدالعزیز السعود این پادشاهی را پایه‌گذاری کرد، سلطنت بین پسران او از زن‌های مختلفش دست به دست شده است. انتقال قدرت از برادری به برادر دیگر در دهه‌های اخیر به آرامی صورت گرفته است. اما زمان آن فرا رسیده است تا این خاندان تصمیم بگیرد که پسر کدام برادر پادشاه آینده خواهد شد و اینکه احتمالا یک شاخه در مقابل دیگر شاخه‌ها به قدرت خواهد رسید.

ملک عبدالله، که حدودا به مدت یک دهه پادشاه عربستان است در سن 90 سالگی به سر برده و اخیرا با یک ماسک اکسیژن در انظار عمومی ظاهر شد! برادر ناتنی او سلمان نیز که در آستانه 80 سالگی قرار دارد ولیعهد محسوب می‌شود. عبدالله هم‌اکنون از دو برادر ناتنی خود که ولیعهد بودند، بیشتر عمر کرده است.

عربستان اخیرا در اقدامی غیرمعمول، ولیعهد دوم پس از سلمان را "مقرن" تعیین کرد که 68 سال سن دارد و جوان‌ترین پسر عبدالعزیز است.

جوزف کچیچیان، نویسنده کتاب‌های زیادی درخصوص پادشاهی در عربستان در این باره عنوان کرد: مقرن که یک مشاور نزدیک عبدالله است به عنوان یک مهره انتقالی برای گذار سلطنت عربستان به نسل بعدی تعیین شده است.

به گفته تحلیلگرها این انتقال قدرت بسیار تعیین‌کننده است زیرا شاهزاده‌های بسیاری در میان نوه‌های عبدالعزیز از شاخه‌های مختلف وجود دارند که می‌توانند پس از مقرن به سلطنت برسند.

پادشاه آینده عربستان کشوری را به ارث خواهد برد که نیمی از جمعیت 20 میلیونی ‌آن زیر 25 سال سن دارند و نیازمند شغل، مسکن و آموزش هستند. هر چند عربستان به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت جهان، ثروتی افسانه‌ای دارد اما اختلاف دارایی‌ها و اشتغال بین جوانان این کشور در حال رشد است. انتظار می‌رود که جمعیت عربستان با رشدی چشمگیر تا 2050 به 45 میلیون نفر برسد.

مقامات سلطنتی عربستان نشان داده‌اند که از چالش پیش رو آگاهند. مقرن اخیرا در یک کنفرانس از گزارشی حکومتی در خصوص حداقل درآمد مورد نیاز خانوارها برای تامین نیازهای اساسی‌شان پرده برداشت.

شاهزاده مشعل، حاکم مکه و یکی از پسرهای ملک عبدالله ماه گذشته میلادی در یک نشست اقتصادی اعلام کرد که جوانان عربستانی باید مشارکت بیشتری در طرح‌ریزی‌ها و پیشرفت این کشور داشته باشند.

در همین حال ویدئوهای انتقادی ذکر شده پس از انتصاب مقرن به عنوان ولیعهد دوم عربستان در یوتیوب منتشر شدند. در این ویدئوها، اشخاصی که اکثرا 20 یا 30 ساله و برخی نیز حدود 50 ساله هستند کارت شناسایی خود را نیز نشان می‌دهند که اقدامی آشکارا برای اعتراض است. دو تن از این شخصیت‌ها زن هستند که صورت‌های خود را نیز پوشانده‌اند.

در اولین ویدئویی که به دیگران در این اقدام، الهام بخشید، فردی که خود را عبدالعزیز الدوساری معرفی می‌کند می‌گوید که درآمد ماهیانه‌اش به میزان 500 دلار، کفاف زندگی‌اش را نمی‌دهد و از خانواده سلطنتی عربستان می‌خواهد که مقداری از ثروت نفتی عربستان را که حق مردم این کشور نیز هست به مردم تهی‌دست بدهند. این ویدئو بیش از 1.8 میلیون بار در یوتیوب مشاهده شده است. دوساری پس از انتشار این ویدئو دستگیر شد.

در گذشته منتقدان خاندان سعود یا افراطیونی همچون القاعده بودند که خواستار سرنگونی حکومت سلطنتی می‌شدند و یا اقلیت شیعه عربستان که خواستار برابر اجتماعی بودند. مقامات عربستانی بدون اینکه اشاره‌ای به دست داشتن این گروه‌ها در این ویدئوها داشته باشند، ایران را مسئول این ویدئوها دانستند اما جزئیاتی در این خصوص ارائه نکردند.

این در حالی است که این اشخاص وابستگی به هیچ حرکت سیاسی را مطرح نکردند. برخی در ویدئوهای خود خاندان سلطنتی را به فساد متهم کرده و برخی دیگر نیز خواستار محاسبه دارایی این خاندان و دریافتی آنها از صندوق‌های مالی این کشور شدند. برخی دیگر حتی این کشور را عربستان نخوانده و آن را "سرزمین دو مکان مقدس" خواندند. عربستانی‌های طبقه متوسط به ندرت به مقام‌های دولتی منصوب می‌شوند. اکثر سمت‌های ارشد به اعضای خانواده سعود سپرده می‌شود. یک شورای غیرمنتخب که متشکل از اعضای قبایل اصلی و دیگر بخش‌های جامعه عربستان است نیز تنها می‌تواند به پادشاه مشاوره بدهد.

مذاکرات خاندان سلطنتی درخصوص انتقال قدرت به پادشاه بعدی کاملا داخلی صورت گرفته و معمولا همه اعضا نیز در خصوص انتخاب نهایی اتفاق نظر دارند.

ملک عبدالله سال‌ها پیش شورایی مشتکل از 34 عضو ایجاد کرد تا در این خصوص تصمیم‌گیری کنند.

آدام ارلی، سفیر سابق آمریکا در بحرین، مهمترین مساله پیش روی پادشاه آینده عربستان را "مسئولیت‌پذیری" دانست.

وی در این خصوص گفت: مشخصا نسل جدید مقامات عربستان دیدگاهی متفاوت نسبت به موضوع اصلاحات دارند و می‌دانند که باید مسئولیت‌پذیر باشند.»

انتهای پیام