تورهای خالی و دلتنگی های مرد ماهیگیر/ جایی که ماهیها هم چوب یا درخت می شود

به گزارش خبرنگار مهر، عصر یک روز بهاری که دریا مواج بود و طوفانی و ماهیگیران چشم به آسمان ابری دوخته بودند تا با فروکش کردن امواج در واپسین روزهای صید، دل به دریا زنند و قوت روزانه شان را از اعماق آبها طلب کنند، برای شنیدن دلگویه هایشان قدم در کومه های صیادیشان می گذاریم.

کومه های صیادیشان کوچک اما باصفا بود و چندسالی است که از زندگی در زیر سقف پلاستیکی و آلونک های چوبی رها شده اند و اینک هر چندنفر در اتاقک های دو در سه بسر می برند و فصل صیدشان را به بهار می رسانند.

از روزگار تلخ صیادی می گویند، از روزهایی که سایه سنگین برف بر دریا نیز سنگینی کرده بود و حتی غذای شب و روزشان را نیز نمی توانستند از دل خزر تامین کنند و سفره هایشان نیز همانند تورهایشان خالی شده بود.

ماهیگران پره حاشیه خزر کارشان با طلوع آفتاب شروع شده و تا غروب آفتاب ادامه دارد و در روزهای آخر فصل صید از دغدغه ها و خواسته هایشان می گویند و از اینکه در شش ماه گذشته هیچ مسئولی به آنان سر نزده و یادی از انان نکرده است، دلگیر هستند.

نظم الله کشاورز از سهامداران شرکت تعاونی پره جانباز واقع در منطقه سیاهرود حاشیه خزر در مازندران در همصحبتی با خبرنگار مهر، با بیان اینکه هر سال با شروع فصل صید از 20 مهرماه، تورهایمان را در دریا پهن می کنیم، گفت: فصل صیادی حدود شش ماه ادامه دارد و چند روز آینده نیز به پایان می رسد.

وی با بیان اینکه در چند روز اخیر، کولاک دریا مانع از آن شد تا به صیادی بپردازیم و تور پهن کنیم، اظهار داشت: در سه ماه اول فصل صید، هر صیاد حدود 500 هزار تومان ماهانه درآمد داشت و این درآمد ناچیز درحالیست که هم باید خرج روزانه خودمان را و هم خرج خانواده مان را در استان اردبیل، تامین کنیم.

وی اظهار داشت: پس از گذشت سه ماه، تازه دریا روی خوش به صیاد نشان داد و توانستیم مزد کارگریمان را تامین کنیم و با آمدن ماه اسفند و فصل تخم ریزی ماهیان، دوباره درآمد صیاد کاهش پیدا کرد.

این ماهیگیری بیان داشت: در شروع سال جاری نیز کار صیادی خوب بود و روزانه پنج تا شش سبد ماهی صید می کردیم ولی در چند روز اخیر که دریا طوفانی است و کارمان نیز تعطیل شده است.

صیادی دیگر رونق گذشته را ندارد

عضو شرکت تعاونی پره جانباز با بیان اینکه حدود 75 نفر در این شرکت تعاونی عضو هستند، اظهار داشت: به دلیل اینکه صیادی دیگر رونق گذشته را ندارد و قادر به تامین هزنیه هایمان نیستیم، فصل صید امسال حدود 25 نفر از اعضای شرکت برای صیادی نیامدند زیرا این حرفه دیگر صرفه ندارد.

وی افزود: اکنون وضعیت صیادی بگونه ای شده که ماهیگران از آن فرار می کنند و پیری زودرس، شرایط زیان آور کار، بیماری و ... سبب شده تا رغبت صیادان به فعالیت کمتر شود.

بالابودن سن بازنشستگی صیادان

کشاورز با بیان اینکه صیادان فراموش شده اند، بالا بودن سن بازنشستگی صیادان را از جمله دغدغه ها بیان کرد و گفت: برای بهره مندی از مزایای بازنشستگی 60 سال سن با 20 سال سابقه تعیین شده است درحالیکه بیشتر صیادان هیچگاه به این سن نمی رسند و باید سن بازنشستگی صیادی را کاهش داد.

وی با عنوان اینکه صیادان از پره و صیادی رضایت ندارند، بیان داشت: روزانه سه تا چهار نوبت اقدام به پره می کنیم و با این حال نمی توانیم، مخارجمان را تامین کنیم.

افزایش حق بیمه صیادی/ صیادانی که چوپانی و کارگری می کنند

این صیاد افزایش حق بیمه را از دیگر مشکلات برشمرد و گفت: حق بیمه به 130 هزار تومان رسیده است و این درحالیکه در نیمسالی که صید انجام نمی شود باید بیمه را بصورت اختیاری پرداخت کنیم.

کشاورز تصریح کرد: در نیمسالی که صید نداریم به کارگری و یا چوپانی می پردازیم و مجبوریم از این طریق به امرار معاش کنیم.
سال به سال دریغ از پارسال

احدالله مجرد که از سال 85 تاکنون به کار صیادی می پردازد، با بیان اینکه سال به سال وضعیت دریا بدتر می شود، اظهار داشت: از اول صید تاکنون، روزانه 20 تا 24 هزار تومان درآمد داشتم و دلمان تنها به بیمه فصلی صیادی خوش است.

وی بیان داشت: بیشتر صیادان به خاطر بیمه و استفاده از مزایای آن به کار ماهیگیری اشتغال دارند تا شاید روزی بتوانند از آن بهره مند شوند و تابستان و بهار به کارگری مشغولیم و پاییز و زمستان به کار صیادی می پردازیم.

مجرد به برخی بیماریهای که گریبانگیر صیادان است، اشاره کرد و گفت: روماتیسم، دیسک کمر و ... از بیماریهایی است که صیادان از ان رنج می برند و بسیاری از ماهگیران همواره گرفتار بیمارستان و دارو و درمان هستند.

وی با بیان اینکه بیشتر ماهیان صید شده از نوع سفید هستند، اظهار داشت: در حال حاضر گونه های دیگر مانند کفال و ... کمتر صید می شود.

این صیاد اردبیلی از مسئولان خواست تا سن بازنشستگی صیادان را کاهش دهند و برای کاهش حق بیمه نیز حمایتهایی را داشته باشند زیرا برای صیاد پرداخت مبلغ 130 هزار تومان حق بیمه سخت است.

دریا آلوده تر شده است

وی به آلودگیهای دریا اشاره و اضافه کرد: روند آلودگی دریا در سالهای اخیر بیشتر شده است و ورود فاضلابهایی که از طریق رودخانه به دریا، موجب آلودگی شده است و بیشتر فاضلابها به این مناطق هدایت می شود.

مجرد عنوان کرد: آلودگی آبهای رودخانه و دریا بر سلامت ماهیان نیز تاثیر منفی دارد و به عنوان نمونه، بیماری ماهیان کفال در سالجاری به ضرر صیادان نیز تمام شد و سبب افت صید آن شد.

وی با اشاره به اینکه نانمان را دریا در می آوریم، گفت: کار سنگین صیادان سبب شده تا بیشتر ماهیگیران با مشکلات و بیماری دسته و پنجه نرم کنند که تقاضای حمایت مسئولان امر را داریم.

اورنگ صوبت زاده که از سال 65 تاکنون به حرفه صیادی اشتغال دارد، نیز مشکل بیمه را دغدغه مهم صیادان بیان کرد و گفت: صیادانی وجود دارند که قابلیت کار را ندارند ولی مجبورند کار کنند تا سقف بیمه شان تکمیل شود و بتوانند از مزایای آن استفاده کنند.

جوانان به صیادی اقبالی ندارند

وی با عنوان اینکه، دیگر جوانان اقبالی به صیادی نشان نمی دهند، افزود: سختی کار و مشکلات بیشمار سبب دوری جوانان از این حرفه می شود و ساعات کار صیادی مشخص نیست و درآمد 500 هزار تومانی صیادی به هیچ وچه نیازها را تامین نمی کند.

هیچ مسئولی برای پیگیری مشکلات به ما سر نزده است

این صیاد با انتقاد از عدم حمایت و توجه مسئولان امر گفت: فصل صید به پایان رسید و مسئولان شیلات و نمایندگان آن تاکنون مراجعه ای به صیادان برای بررسی مشکلاتشان نداشته اند.

وی فروش ماهی را از دیگر مسائل بیان کرد و گفت: ماهیان صید شده را سماک با چوب زدن قیمت گذاری می کنند و بسیاری مواقع این قیمت ها به صرفه و تامین کننده هزنیه ها نیست.

کاهش روند صید و جمع آوری ایستگاههای صید

گلعلی شمسی که 28 سال در شغل صیادی فعالیت دارد نیز با بیان اینکه سال به سال میزان صید رو به کاهش است، گفت: فاضلاب رودخانه ها، کودهای شیمیایی مزارع و ... سبب شده تا دریا آلوده تر شود.

وی با اشاره به اینکه در گذشته تعاونیهای زیادی در امر صیادی و پره مشغول فعالیت بودند، گفت: شماری از تعاونیها و ایستگاههای صید جمع آوری شدند و صیادی همانند گذشته طرفدار ندارد.

شمسی با اظهار اینکه تاکنون برخی از همکاران خود را در هنگام صیادی از دست داده ایم، گفت: شغل صیادی بسیار طاقت فرساست که نیاز به حمایت بیشتر مسئولان امر نیاز دارد.

تاثیر بحران برف در کاهش صید

وی گفت: در طول فصل صید به دلیل ناپایداری جوی و دریا حدود چهار ماه مشغول صید هستیم  و برف سال گذشته نیز سبب شد تا مدت زیادی بیکار بمانیم و بحران برف سبب شد تا 15 روز بیکار مانیم و یکماه نیز صید به عقب افتاد زیرا ماهی زمانی به حاشیه ساحل می آید که هوا گرمتر باشد.

تورهای صیادان غیرمجاز در دریا پهن است

شمسی، صیادان غیر مجاز را از دیگر چالشها بیان کرد و گفت: تورهای صیادان غیرمجاز بیشتر از صیادان مجاز است و هرجا اقدام به صید می کنیم شاهد پهن شدن تور اینگونه صیادان هستیم که اگر آسیبی به تورشان وارد شود، از ما خسارت دریافت می کنند.

این صیاد با اینکه محدوده صید پره از خشکی حدود دو کیلومتر است، گفت: تورهای صیادان غیرمجاز نیز جلوی صیادان پره را گرفته است و مانع ایجاد می کنند.

بیمه تنها دلخوشی صیاد است

وی با یادآوری اینکه تمام دلخوشی ما به بیمه بود، گفت: تمام مشکلات صیادی را تحمل کردیم به این امید که بتوانیم از مزیای بیمه و مشاغل سخت صیادی بهره مند شویم ولی با صدور بخشنامه، اکنون مشاغل سخت بودن صیادی نیز لغو شده است.

شمسی گفت: 60 سال باید کار کنیم تا 30 سال سابقه بیمه داشته باشیم و تمام سختی های، سردی هوا، شرایط نامناسب کار را تحمل کردیم تا روزی برای خانواده مان راحتی و آسایش فراهم کنیم.

اسرافیل نجفی که 10 سال به کار صیادی اشتغال دارد نیز می گوید: صیادان هیچگونه حمایت نمی شوند و در فصل صید کنونی هیچ نهادی به ما مراجعه نکرد تا مشکلاتمان را بازگو کنیم.

وی گفت: در جریان بحران برف که حدود 40 روز بیکار بودیم و درآمدی نداشتیم هیچ مسئولی برای سرکشی حضور نیافت و صیادن در شرایط بدی بسر می برند.

صیادان زیر خط فقر هستند

حسینی دیگر صیاد مازندرانی با اشاره به اینکه صیادان زیر خط فقر بسر می برند گفت: ماهی بود که صیاد تنها 25 هزار تومان درآمد داشت و آیا با این درآمد می توان، خرج زندگی و خانواده را تامین کرد.

وی با بیان اینکه زن و فرزندانمان چشم براه آن هستند تا از دریا برایشان روزی بیاوریم، اظهار داشت: شش ماه از سال سر کاریم و نیمه دیگر سال بیکار هستیم و باید فکری برای اشتغال پایدار صیادان شود.

صلوات صیادان برای سبدهای خالی

وی گفت: چند روز دیگر فصل صیادی به پایان می رسد و باید با سبدهای خالی به خانه هایمان برویم.

این صیاد ادامه داد: صیادی شغل مقدسی است و بارها شده که تورهای صیادان خالی از دریا برگشت و باز هم صیادان برای سبد و تورهای خالی نیز صلوات فرستادند که نشان از اعتقاد و تقدس این حرفه دارد.

کاهش تکثیر ماهی در غرب مازندران

حسینی با بیان اینکه بیشتر تکثیر و رهاسازی ماهی در حوزه شرقی استان انجام می شود، گفت: رهاسازی بچه ماهی در رودخانه های استان خیلی کم صورت می گیرد و این امر سبب می شود تا صید ماهی نیز کم شود.

وی یادآور شد: این وضعیت درحالیست که هزینه های تکثیر ماهی را از تعاونیها دریافت می کنند و کار رهاسازی ماهی در غرب استان کمتر صورت می گیرد.

درختان شکسته در تورهای ماهیگیران/ جاییکه ماهیها درخت می شوند

حسینی، برداشت های غیرمجاز حوزه بالادست و انتقال چوب و درختان شکسته از کانال رودخانه به دریا را از دیگر مشکلات بیان کرد و گفت: همواره در تورهایمان بجای ماهی شاهد، گیرکردن چوب، تنه درخت قطع شده و ... هستیم.

این ماهیگیر بیان داشت: چوبهای درختان تاکنون تورهای زیادی را پاره کرد و از بین برده است و این نشان از تخریب حوزه های بالادست دارد که باید از آن جلوگیری شود.

به گزارش مهر، چهار هزار و 200 صیاد در قالب 54 شرکت تعاونی پره در استان از طریق صید و صیادی امرار معاش می‌کنند.

....................................

گزارش: علیرضا نوری کجوریان

عکس: پژمان مرزی