سواحل عمان در انتظار گردشگران نوروزی/ تفتان آتش فشان خفته سرزمین شرق

به گزارش خبرنگار مهر، یادگارهای تاریخی در شمال استان، سرسبزی ها و سربلندی های درختان خرما و قامت بلند و صبور تفتان در مرکز استان و دریای زیبای عمان و کوه های مینیاتوری در جنوب سیستان و بلوچستان پذیرای گردشگرانی است تا سیستان و بلوچستان را آنطور که شایسته است بشناسند.

زاهدان

شهر زاهدان به عنوان مرکز سیستان و بلوچستان که در زمان حکمرانی رژیم پهلوی به نام دزداب از آن یاد می شد با داشتن اماکن تاريخي و سياحتي فراوان از جمله بازراچه سرپوش، ساختمان قديمي دادگستري، معبد سيک ها، مجموعه تفریحی براسان، کلاته و بازار چهار راه رسولي بسيار در خور توجه است.

درشهرستان زاهدان مجتمع فرهنگی تفریحی باغ خانواده، موزه مردم شناسی با جلوه های بسیار زیبا از فرهنگ منطقه، کتابخانه مرحوم استاد کامبوزیا و موزه پست از جمله مکان هایی است که دیدار از آنها خاطرات فراموش نشدنی را در ذهن گردشگران به ثبت می رساند.

دهستان تمين در 65 کيلومتري جنوب غربي شهر ميرجاوه در نزديکي زاهدان نیز يکي ديگر از مناطق بسيار زيبا است که در قسمت شمالي قله تفتان قرار دارد و از جاذبه هاي ويژه گردشگري استان به شمار مي رود.

غار لاديز نیز که در فاصله 100 کيلومتري شهرستان زاهدان قرار دارد داراي آبشار و چشم اندازهاي زيبا با پوشش گياهي غالب گز است که می تواند غبار سفر را از چهره مسافران بزداید و روح آنها را با زیبایی های خود صفا بخشد.

زابل

شهرستان زابل در 200 کیلومتری شهر زاهدان قرار گرفته است اما در فاصله 56 کيلومتري شهر زابل، شهر سوخته با قدمت چند هزار سال و 151 هکتار گستره به عنوان شناسنامه پرافتخار سيستانيان خودنمایی کرده و چشم هر بیننده و گردشگری را به آثار خود و با قدمت 5 هزار ساله خیره می کند.

شهر سوخته  با دارا بودن نخستين و بزرگ ترين استقرار شهرنشيني در شرق فلات ايران و وسيع ترين گورستان هاي قبل از تاريخ، روند شکل گيري تمدن حاشيه هيرمند را به نمايش مي گذارد.

در شهرستان زابل، کوه خواجه به ارتفاع تقریبی 900 متر، مانند جزیره ای در وسط دریاچه هامون به همراه آتشکده و کاخ عظیم نمایانی که به دوران اشکانی و ساسانی نسبت می دهند در دیدگان مسافران خودنمایی می کند.

روستاي قلعه نو تنها روستاي باقي مانده با بافت معماري سنتي سيستاني در شهرستان زهک نیز در 20 کیلو متری شهرستان زابل از جمله شهر های دیدنی است که به شکل قلعه ساخته شده است.

دهانه غلامان در دو کيلومتري روستاي قلعه نو از توابع شهرستان زهک سيستان نیز  از بقاياي شهري عظيم از روزگار هخامنشيان است که دیدن آن خالی از لطف نیست.

قلعه سام، قلعه مچی، آسیا باد ها، قلعه رستم، زاهدان کهنه، مناره قاسم آباد، آتشکده کرکویه، دریاچه هامون، پارک چاه نیمه و  بسیاری از آثار طبیعی و باستانی تنها بخشی از دیدنی های این شهرستان است که مسافران را به سمت خود فرا می خواند.

در فاصله 50 کيلومتري جنوب شرق شهر زابل و در کنار روستاي قلعه نو چاله هاي طبيعي بزرگي وجود دارد که آب مازاد رودخانه هيرمند به وسيله کانال به آن سرازير مي شود و به نام چاه نيمه معروف است.

چاه نيمه که در فهرست بزرگ ترين اردوگاه هاي فرهنگي کشور قرار دارد با دارا بودن سواحل زيبا، فضاي مشجر، نهالستان ها، مزارع، باغات زيتون، پسته، نخلستان و موزه تاريخ طبيعي، تنها باغ وحش تحقيقاتي مصوب کشور است.

خاش

شهرستان خاش  در 178 کيلومتري جنوب زاهدان قرار دارد و داراي لطيف ترين آب و هواي استان است و اماکني چون مناره مسجد جامع، قلعه حيدرآباد، قبرستان هفتاد ملا، درخت کهنسال سرو سنگان(میر عمر)، درخت کهنسال روستای دهپابید، چشمه آبگرم تفتان و دره های سرسبز و زیبای آن چون تمین، سنگان و تمندان از جمله نقاط دیدنی این شهرستان محسوب می شود.

از زاهدان که به سمت جنوب و بلوچستان رخت سفر بر مي بنديم با نقاط و آثار تاريخي و گردشگري بسياري مواجه مي شويم که از جمله آنها تفتان تنها آتشفشان نيمه فعال در جنوب شرق ايران است.

این آتشفشان  در فاصله 50 کيلومتري شمال شرقي شهرستان خاش با فوران دود و دارا بودن دامنه هاي زيبا و درياچه ای بر فراز کوه همه ساله بسياري از کوهنوردان و گردشگران را از دور و نزديک به خود جلب مي کند.

درياچه سردريا در فاصله 75 کيلومتري شهرستان خاش نیز یکی از نقاط گردشگری است که با پوشش گياهي بازدید از آن خالی از لطف نیست.

سراوان

سراوان در شرق و مرکز بلوچستان قرار دارد و فاصله آن تا زاهدان بیش از 320 کیلومتر است و یکی از معروفترین شهر های گذشته منطقه می باشد که پیش از این به شستون شهرت داشته است.

خاک این منطقه به دلیل دارا بودن رس موجب شده تا در گذشته و حال صنعت سفالگری و کاشی تزئینی در روستاهای آن رونق زیادی داشته باشد.

از جمله روستاهای پیشرو در سفالگری در این شهرستان روستای کلپورگان است که سفال آن به بسیاری از کشور های اروپایی صادر می شود و در 25 کيلومتري شهرستان سراوان واقع شده است.

این روستا که یکی از نقاط گردشگری این شهرستان محسوب می شود  داراي هنر سفال گري به شيوه باستاني و ماقبل تاريخ با نقوش سياه رنگ است که توسط زنان بومي و با دست انجام مي پذيرد.

در شهرستان سراوان، تپه مهتاب خزانه کوهک با قدمت 5 هزار سال قبل از میلاد، تپه کلاتک آسپیچ، تپه روباهک ،تپه میل مارد، تپه سد میرعمر، قلعه سیب ،سنگ نگاره های کوه مهرگان و  دره نگاران از جمله نقاط دینی است که برای دیدن آنها باید ساعت ها وقت سپری کرد.

ایرانشهر

ایرانشهر قدیمی ترین شهر بلوچستان و بزرگترین شهر منطقه مکران و پایتخت قدیم آن بوده است.

در شهرستان ایرانشهر قلعه ناصری متعلق به  دوره قاجاریه، قلعه بمپور با قدمتی از دوره ساسانی، قلعه دامن، قلعه پیشین متعلق به دوره اسلامی، قلعه چهل دختر، قلعه سرباز و قلعه اسپیدژ واقع در مسیر بزمان- دلگان از جمله اثار باستانی است که نظر بسیاری از مسافران و گردشگران را به خود جلب می کند.

در شهرستان ايرانشهر همچنین تعداد 9 چشمه آبگرم معدني وجود دارد كه معروف ترين آن ها چشمه آبگرم بزمان است.

اين چشمه در بخش بزمان درفاصله 100كيلومتري شمال غربي ايرانشهر واقع شده است که آب گرم به دلیل فعالیت آتشفشان با دمای 35 درجه از آن بیرون می آید و محل مناسبی برای رفع خستگی و مرهم بیماری های پوستی است.

رودخانه زيباي دامن نیز در اطراف ایرانشهر كه از مجاورت روستايي به همين نام مي گذرد از ديگر مواهب طبيعي بكر منطقه بلوچستان به شمار مي رود كه مناظري بديع و دل انگيز از تركيب نخلستان هاي صبور و شاليزارهای خرم و پر بار را يك جا پديد آورده است .

سرباز

سرباز یکی از زیباترین نقاط دیدنی ایران زمین به شمار می رود که در امتداد رود بزرگ سرباز قرار داشته و محصولات آن از خرما گرفته تا برنج دارای تنوع بسیاری است.

 رودخانه سرباز زیستگاه یکی از عجیب ترین حیوانات حیات وحش یعنی تمساح پوزه کوتاه است که همه ساله مسافران و گردشگران زیادی را به خود جلب می کند.

به گفته کارشناسان این تمساح بازمانده تمساح های مربوط به دوره مزوزوئیک یعنی حدود 225 الی 265 میلیون سال قبل است که در طی 65 میلیون سال گذشته هیچ تغییری در ظاهر نداشته است.

منطقه زیست این تمساح به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شده است و موجب گردیده تا همه ساله مسافران زیادی برای مشاهده تمساح ایرانی به این منطقه سفر کنند.

قلعه سرباز نیز يکي از قلعه هاي مهم در استان و مرکز حکمراني در روزگار پيشين است که بر اساس شواهد و تحقيقات محلي و سفالينه هاي موجود قدمت آن را مي توان حدود 400 سال پيش تخمين زد.

چابهار

در شهرستان چابهار، سواحل زیبای دریای عمان، بنادر پزم، گواتر، کنارک، اسکله شهید بهشتی، گل افشان که از عجایب چابهار بوده و مانند آتشفشان گل می افشاند، جنگل های حراء که جنگل های شناور بوده و با مد دریا زیر آب رفته و با جزر آب نمایان می شوند از جمله نقاط جذاب برای بازدید است.

مقبره سید غلام رسول متعلق به دوره تیموری، قلعه تیس یا پرتغالی ها، مسجد تیس، درخت مکر زن و یا  انجیر معابد  از جمله جاذبه های دیگر این شهرستان محسوب می شود که همه ساله مسافران زیادی را به خود جلب می کند.

جاذبه هاي فراوان تجاري و تفريحي منطقه آزاد چابهار نيز موجب شده که اين ناحيه به عنوان يکي از مقاصد اصلي گردشگران براي سفر به سيستان و بلوچستان مطرح باشد.

اين منطقه با برخورداري از چشم اندازهاي ساحلي، ارتفاعات زيباي مشرف به دريا، هتل هاي چند ستاره و مناطق ويژه توريستي يکي از سه منطقه آزاد ايران در جنوب کشور قلمداد مي شود.

درجنوب شهرچابهار به دلیل موقعیت منحصر به فرد آن که تنها بندر اقیانوسی کشوراست منطقه ای وجود دارد که به ساحل صخره ای و یا دریای بزرگ معروف است.

منظره برخورد موج و صخره و ارتفاع آب که گاه تا پنج مترمی رسد پس از برخورد با صخره های بلند اوج می گیرد زندگی انواع خرچنگ ها و لاک پشت هایی که در روی صخره ها همبازی موج اقیانوس و جدال موج و صخره اند و نسیم روح بخشی که در موج می پیچید جلوه های نابی از طبیعت شاعرانه را به تصویر می کشند.

با پیشروی آب دریا فرسایش رسوبی سواحل دریای عمان به ویژه قسمت های جنوبی شهرستان چابهار از چشم انداز بدیعی برخوردار است که به عنوان یکی از دیدنی ترین سواحل جنوبی ایران مانند آکواریوم طبیعی با انواع ماهی تبدیل شده است.

کوه هاي مينياتوري نیز يكي از پديده هاي ژئو مورفولوژي منطقه در چابهار است كه در هيچ كجاي ايران به چشم نمي خورد.

اين كوه ها كه در امتداد ساحل از منطقه ساحل كچو تا نزديكي خليج گواتر به سمت مشرق كشيده شده چشم اندازي سحر انگيز و بديع آفريده است.

تالاب ليپار نیز در فاصله 15كيلومتري شهر چابهار بعد از بندر رمين در مسير جاده ساحلي گواتر و در تنگه صخره اي مشرف به دره اي زيبا قرار دارد كه از فراز آن مي توان روستايي به همين نام را در ميان سبزه زارها مشاهده کرد.

درميان دو كوه كه فاصله چنداني از هم ندارند آب بندي ايجادشده که به محل زیست پرندگاني چون چنگر، فلامينگو، كشيم، انواع حواصيل، طاووس كن، باقرقره، تيهو و همچنین عقاب دشتي تبدیل شده است و منظره ای دل انگیز را ایجاد کرده است.

بندر کنارک

شهرستان کنارک که قطب صنعت صیادی کشور است علاوه بر ساحل زیبا در مسیر جاده خود به چابهار با کوه های مینیاتوری که مریخی نیز نام دارد همچون تابلو نقاشی چیره دست چشم ها را نوازش می دهد.

وجود کارگاه های متعدد لنچ سازی در بندر کنارک این امکان را به هر گردشگری می دهد تا از نزدیک ساعاتی را میهمانان لنچ سازان و هنرمندان این خطه از میهن بوده و  با چگونگی ساخت این صیادان غول پیکر آشنا شوند.

گل فشان تنگ که از آن گل گوگردی همچون آتشفشان به بیرون پرتاب می شود از جمله نقاط دیدنی است که نمونه آن حتی در دنیا کم نظیر است.

نیکشهر

فاصله شهر نیکشر با زاهدان680 کیلومتر می باشد و یکی از نقاط دیدنی بلوچستان به شمار می آید.

این شهرستان از نظر آب و هوایی گرم وخشک بوده و دارای درجه حرارت متوسط 25 درجه بالای صفر در روز است.

قلعه قدیمی نیکشهر، قلعه چهل دختران، قلعه قدیمی قصرقند، درخت انجیر معابد و مکرزن و تپه های ماقبل تاریخ نیکشهر از نقاط به یاد ماندنی آن به شمار می روند.

منطقه تفريحي چاهان نیز که در فاصله چندكيلومتري از شهر نيكشهر واقع شده است دارای پوشش گياهي و باغات زيادي است كه تفرجگاه مناسبي براي مسافران است.

سوغات و صنایع دستی

در سيستان‌ و بلوچستان‌ قالي‌ بافي‌، خورجين‌ بافي‌، سوزن‌ بافي‌، كرك‌ بافي‌، سكه‌ و دگمه‌ دوزي‌، خامه‌ دوزي‌، چادر بافي‌، پريوار دوزي‌، سياه‌ دوزي‌، سفال‌ سازي‌ و زينت‌ آلات‌ و جواهرات از جمله‌ سوغاتي‌هاي‌ ارزشمند است که طرفداران بی شماری در بین دوستداران صنایع دستی دارد و می تواند خاطرات سفر مسافران را زینت بخشد.

.....................

گزارش : بابک رحیمیان