درس‌های انقلاب نارنجی برای اوکراینی‌ها

"اغلب شانس دوباره‌ای در تاریخ به دست نمی‌آید. اما رویدادهای دراماتیک در کی‌یف، پایتخت اوکراین به مردم این کشور شانسی دوباره داده تا با پشت کردن به کاستی‌ها و نارضایتی‌ها،‌ به سوی یک آینده دموکراتیک اروپایی گام بردارند. اگرچه تنش‌ها همچنان برقرار است اما تصمیم پارلمان اوکراین در برکناری ویکتور یانوکوویچ، رییس جمهوری این کشور به صورت امیدوارکننده‌ای به شیب تند لغزش اوکراین به داخل یک کشور مافیایی یا بدتر از آن بروز جنگی داخلی و خونبار، پایان داد. اما برای نتیجه‌بخش بودن این اقدامات،‌ رهبران آتی اوکراین بایستی از اشتباهات گذشته در جریان یک دهه بین انقلاب نارنجی و درگیری و آشوب و خونریزی‌ها در چند ماهه گذشته درس عبرت بگیرند."

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دیمون ویلسون، تحلیلگر و معاون اجرایی شورای آتلانتیک و مدیر سابق امور اروپایی در شورای امنیت ملی آمریکا در پایگاه تحلیلی "ریل کلیر ورلد" با بیان نظریات شخصی‌اش درباره اوضاع اوکراین می‌نویسد: «انقلاب نارنجی – که باعث لغو انتخابات به سرقت رفته و آمیخته با تقلب ریاست جمهوری 2004 شد و روحی از دموکراسی و امیدواری جدیدی را در بین مردم اوکراین به وجود آورد- به رهبری ویکتور یوشچنکو، رییس جمهوری و نخست وزیر پیشین و یولیا تیموشنکو، ‌نخست وزیر برکنار شده اوکراین صورت گرفت اما آنچنان که باید با پختگی همراه نبود. این دو زمانیکه در راس قدرت بودند،‌ ائتلاف قدرتمندشان در میدان استقلال کی‌یف، به یک رقابت سخت بدل شد و درگیری‌های داخلی سریعا جای کشورداری را گرفتند. انتظارات نقش برآب شده اوکراینی‌ها باعث شد تا آنها یانوکوویچ را به قدرت برسانند؛ سیاستمداری فاسد که در سال 2004 در نخستین انتخابات ریاست جمهوری تقلب کرد. او پس از به دست گرفتن زمام امور، تیموشنکو را به زندان فرستاد درحالیکه یوشچنکو را به کناری گذاشت و حضور او را نادیده گرفت.

اگر رهبران جدید اوکراین به دنبال ایجاد یک کشور پر جلال و جبروت و دموکراتیک با توجه به پیوستن به اتحادیه اروپا باشند، بایستی از پنج درس کلیدی افشاشده از انقلاب نارنجی و یانوکوویچ عبرت بگیرند.

درس نخست: اتحاد در راس

موفقیت در تظاهرات اعتراضی اخیر بازتابی از اتحاد منظم و با ترتیب سه رهبر است که کمترین اشتراکی با یکدیگر ندارند: قهرمان بوکس ویتالی کلیچکو،‌ رییس سابق پارلمان آرسنی یاتسنیوک و رهبر ملی‌گرا اولِه تیاهنیوک. آزادی دراماتیک تیموشنکو از زندان یکی از بی‌عدالتی‌های فاحش یانوکوویچ را نقض کرد. در همین زمان، حضور مجدد تیموشنکو در میدان استقلال کی‌یف، معرف واژه‌ای است. تاثیر این شخصیت مصمم و آتشین‌مزاج که به واسطه حس انتقام‌گیری تحریک شده به نیروهایی پیوسته که از نوامبر سال 2013 به تظاهرات دست زده‌اند، چه خواهد بود؟ آیا این نیروهای متفرق همچنان با نیروهای دولتی متحدند؟ اگر آنها نتوانند از عهده این کار برآیند، به سرعت اعتماد مردم اوکراین و به صورت برجسته اتحادیه اروپا و صندوق بین‌المللی پول را از دست می‌دهند.

درس دوم: تمرکز بر کشورداری موثر

پس از وقوع یکسری از روندهای مهم و حائز اهمیت در سال نخست پس از انقلاب نارنجی که در جریان آن اوکراین جایگاه بازار اقتصاد را به دست آورد و به سازمان تجارت جهانی پیوست،‌ اصلاحات متوقف شد چراکه یوشچنکو که در آن زمان نخست وزیر اوکراین بود در تبدیل لفاظی‌هایش به سیاست، ناکام ماند. تیموشنکو از انجام اصلاحات شدید و سخت اجتناب کرد و سیاست‌های مردمی بیشتری را در تلاش برای دستیابی به رای بیشتر در انتخابات برگزید.

درس سوم: دولت جامع

پس از سال 2004،‌ حسی وجود داشت مبنی براینکه رهبران غربی اوکراین بر رهبران شرق‌گرای این کشور تسلط و پیروزی یافته‌اند. این مساله خشم روزافزونی را درمیان حدود نیمی از حوزه‌های رای‌گیری که به زبان روسی به عنوان زبان نخست خود سخن می‌گفتند،‌ به وجود آورد. در حالیکه سوءمدیریت یانوکوویچ تظاهرات اعتراضی گسترده در شرق اوکراین را که زادگاهش بود، سبب شده است، تیم جدید اوکراین بایستی به صورت جامع کشورداری کند و از این مساله مطمئن شود که رای‌دهندگان اوکراینی در شرق و جنوب همانند افرادی که در غرب و مرکز هستند، شانس دارند تا موفق شوند.

این اختلاف و دودستگی میان شرق و غرب اوکراین اغلب با اغراق همراه است: بسیاری از سکنه شرق اوکراین که به زبان روسی به عنوان زبان نخست خود سخن می‌گویند،‌ هویتی اوکراینی دارند. با اینحال، رهبران روس تمایل خودشان را برای دامن زدن به این احساسات جدایی‌طلبانه به ویژه در شبه جزیره کریمه نشان داده‌اند و برخی از رهبران ملی‌گرا که سابق بر این، مخالف بودند،‌ تمایل شدید خودشان را برای پایمال کردن و نقض حقوق اقلیت ابراز داشته‌اند. اکثریت پارلمان جدید اوکراین با تعیین وزیر جدید کشور که از جانب خارکوف، بزرگترین شهر در شرق اوکراین است، قضاوتی خوب را ‌نشان داده‌اند.

درس چهارم: درباره فساد جدی باشید

فساد در اوکراین یک مایه رنجش و آزار نیست؛ بلکه بحران امنیت ملی محسوب می‌شود. اوکراینی‌ها زمانی رهبران انقلاب نارنجی را کنار گذاشتند که داستان‌های موثقی درباره فساد اطراف یانوکوویچ و خانواده‌اش مطرح شد. به طور مشابه، درخشش و موفقیت زودگذر پسر یانوکوویچ از یک دندانپزشک متوسط به ثروتمندترین فرد در کشور در میان مردم،‌ یکی از این موارد فساد است. سنت معمول در اوکراین برای رهبران این کشور این است که جیب‌های خود را از طریق معاهده‌ها و قراردادهای غیرشفاف گازی با روسیه، پر کنند. در عوض، مسکو اوکراین را در یک بحران اقتصادی نگه می‌دارد و از رهبران این کشور به خاطر این قراردادها باج‌خواهی می‌کند. رهبران جدید اوکراین بایستی این چرخه فساد رهبران را که برای جاودانه کردن قدرت و حکمرانی‌اشان فعالیت می‌کنند، برچینند.

درس پنجم: به دست آوردن و ابقای اعتماد رهبران اروپایی که می‌توانند کمک کنند

رهبران آتی اوکراین برای رویارویی و پاسخ دادن به انتظارات معترضان، بایستی آمال و آرزوهای اروپایی‌شان را برآورده کنند. تنها از طریق اقدامات جامع و کامل است که اروپایی‌ها متقاعد می‌شوند اوکراینی‌ها نه فقط به دنبال استانداردهای اقتصادی اروپا هستند بلکه ارزش‌های مربوط به شرف و بزرگی بشری و اجرای قانون را نیز می‌خواهند. لفاظی‌های حامی اروپایی یانوکوویچ به واسطه اقدامات ضد اروپایی‌اش در داخل کشور تضعیف شد و دمدمی‌مزاجی را درمیان رهبران اتحادیه اروپا درباره اینکه آیا می‌ارزد به اوکراین کمک کنند یا خیر، دامن زد.

رادک سیکورسکی، وزیر امور خارجه لهستان، آلمان و فرانسه را در ارائه قطعنامه‌ای برای حل بحران در اوکراین محصور و مجبور کرد. رهبران جدید اوکراین نیازمند این مساله هستند که شرکای اروپایی خود را متقاعد کنند که اوکراین قاطعانه به یک جریان اروپایی متعهد است. اگر دولت آتی اوکراین به صورت جامع و کامل عمل کند، اروپایی‌ها بایستی جاه‌طلبی را با شفافیت و روشنی جایگزین کنند و دورنمای عضویت در اتحادیه اروپا را برای کشورهایی که در شرق اروپا هستند و استانداردهای موجود را رعایت می‌کنند، پیشنهاد دهند.

رهبران آتی اوکراین مسئولیت زیادی را بر دوش خود دارند. اگر آنها در ارائه یک دولت عادل، منصف و عملگرا برای مردمشان ناکام بمانند، مفهوم بازار آزاد دموکراسی ممکن است در میان اوکراینی‌ها بی‌اعتبار شود. برای کرملین هیچ راه بهتری برای حفاظت از منافعش بجز نشان دادن مساله تامین باثبات‌تر و موفقیت‌آمیزتر کشورداری ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه بجای سایر تجربیات خطرآفرین دموکراتیک وجود ندارد.»

انتهای پیام