احتمال بروز جنگ طایفه‌ای در شبه جزیره کریمه

با تصرف دو فرودگاه در شبه جزیره کریمه توسط افراد مسلح که برخی آنها را مرتبط با نیروی دریایی ارتش روسیه می‌دانند تنش‌ها در اوکراین رو به افزایش گذاشته است. 

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، شبه‌جزیره کریمه که پیشتر در خلال جنگ‌های روسیه تزاری و امپراتوری عثمانی نصیب روس‌ها شده بود در سال 1954 به طور قطعی به اوکراین واگذار شد اما همچنان به عنوان یکی از استراتژیک‌ترین مناطق برای روسیه محسوب شده است.
درست از اولین روزی که دولت ویکتور یانوکوویچ توسط معترضان غربگرا سقوط کرد، برخی تحلیلگران این احتمال را مطرح کرده بودند که روسیه یا مداخله نظامی می‌کند و یا توسط طرفداران خود که در بخش شرقی اوکراین از اکثریت برخوردارند منافع خود را حفظ خواهد کرد. از این منظر می‌توان اقدام افراد مسلح در تصرف دو فرودگاه در این شبه جزیره را در هیمن راستا تعبیر کرد. 

انگشت اتهام به سمت مسکو
با این همه وزیر کشور اوکراین می‌گوید آنهایی که فرودگاه کریمه را اشغال کردند، نظامیان پایگاه دریایی روسیه بودند. به گزارش خبرآنلاین، پایگاه اینترنتی روزنامۀ فیگارو، در این باره به نقل از آرسن آواکف وزیر کشور اوکراین گزارش می‌دهد که اشغال فرودگاه کریمه توسط نظامیان پایگاه دریایی روسیه در بندر سباستوپول صورت گرفته است. به این دلیل که هیچ درگیری و خشونتی در این منطقه در زمان اشغال فرودگاه وجود نداشته است. وزیر کشور اوکراین در صفحۀ فیسبوک خود اعلام کرد که این مصداق بارز حملۀ نظامی و اشغال یک کشور است که مغایر با قوانین بین‌المللی است. وزیر کشور اوکراین ضمن محکوم کردن «حملۀ نظامی روسیه»، خواستار مذاکره در این زمینه شد.

کمک خواستن از آمریکا و انگلیس
در پی اشغال دو فرودگاه در شبه جزیره کریمه به‌دست افراد مسلح، پارلمان اوکراین قطعنامه‌ای را به تصویب رساند که به موجب آن از آمریکا و انگلیس خواسته می‌شود حاکمیت این کشور را تضمین کنند. آمریکا، انگلیس و روسیه در سال 1994 پس از صرف نظر کردن اوکراین از سلاح هسته‌ای، استقلال این کشور را تضمین کردند. از سوی دیگر رئیس‌جمهور موقت اوکراین برای بررسی اوضاع در شبه جزیره کریمه این کشور خواستار برگزاری جلسه فوق‌‌العاده شورای امنیت و دفاع ملی اوکراین شد.

موضع روسیه
این درحالی است که روسیه هرگونه دخالت در اشغال این فرودگاه‌ها را تکذیب کرده است. برخی از منابع خبری مستقل نیز اذعان کرده‌اند که این تحولات منتج از عصبانیت روس‌تبارها و روس زبان‌های ساکن در شبه جزیره کریمه و بخش شرقی اوکراین است که همچنان یانوکوویچ را رئیس جمهور قانونی کشور می‌دانند و از اقدامات غربگراها در کی یف نا خرسند هستند. در میان این عده البته نیروهای مسلح طرفدار روسیه هم حضور دارند که بعضاً از فرامین فرماندهان ارتش اوکراینکه در کی یف مستقر هستند تبعیت نمی‌کنند. آنها تاکنون برخی ساختمان‌های دولت محلی و پارلمان را در شبه جزیره کریمه به کنترل خود درآورده‌اند. آنها همچنین پرچم روسیه را بر بالای برخی از این ساختمان‌ها و دو فرودگاهی که به تسخیر خود درآورده‌اند، به اهتزاز درآورده‌اند.

کریمه اولین نشانه‌های بروز جنگ طایفی
تحولات روزهای گذشته در شبه جزیره کریمه به شدت نگران‌کننده است. در این منطقه حساس و استراتژیک که سابقه تاریخی طولانی از جنگ‌ها را در کارنامه خود دارد روس تبارها، تاتارها، ترک‌ها، اوکراینی‌ها و اقوام دیگری با درصدهای مختلف زندگی می‌کنند. با این همه اکثریت متعلق به روس‌تبارها، روس‌زبان‌ها با مذهب ارتدوکس است.
دو نگرانی عمده تنها در همین شبه جزیره بروز درگیری مسلحانه میان این اقوام متفاوت با مذهب و زبان مختلف است که می‌تواند نمونه کوچکی از آنچه ممکن است در مقیاس بزرگتر درخصوص خود اوکراین اتفاق بیفتد، باشد. در حدود 12 درصد از جمعیت دو میلیون نفری شبه جزیره کریمه را تاتارهایی تشکیل می‌دهند که هم از نظر نژادی، هم از نظر زبانی و هم از نظر مذهبی و حتی از نظر گرایش نیز در اقلیت کامل قرار دارند.
تاتارها به هیچ‌وجه از مسکو دلخوشی ندارند و از آنجا که تقریباً از سوی کرملین در گروه مسلمانان رادیکال محسوب می‌شوند مسکو هم دل خوشی از آنها ندارد. آنها در تحولات اخیر جانب غربگراها را گرفته بودندو برخی از شخصیت‌های سیاسی و فعالان آنها نیز در تحولات اخیر کی یف حضور داشته‌اند.
درکنار تاتارها اوکراینی‌های کاتولیک مذهب نیز در این شبه جزیره مقیم هستند که آنها نیز متمایل به غرب و اتحادیه اروپا هستند. ترک‌ها نیز گرایشات ضد روسی دارند. در شبه جزیره کریمه همه چیز برای انفجار آماده است و فقط باید کبریت کشیده شود. در چنین مواقعی معمولاً سرویس‌های جاسوسی بیکار نمی‌نشینند و کبریت را می‌کشند.
این خطر در مقیاس بزرگتری برای خود اوکراین نیز محتمل است. بخش غربی اوکراین را کاتولیک‌های غربگرا تشکیل می‌دهند حال آنکه عمده شرق نشینان ارتدوکس مذهبانی هستند که گرایش به روسیه دارند چراکه هم زبان و هم نژادشان روس است. در جنوب نیز اکثریت با همین بخش است.
در بعد سیاسی رئیس‌جمهور برکنار شده اوکراین قرار دارد که همچنان خود را رئیس جمهوری قانونی این کشور می‌داند و روسیه از او حمایت می‌کند. از آنجا که حتی مخالفان غربگرا نیز بر سلامت انتخاباتی که یانوکوویچ از آن پیروز بیرون آمد صحه گذاشته‌اند او مدعی است که با کودتا سرنگون شده است. فارغ از درستی یا نادرستی این ادعا، یانوکوویچ شخصاً از طرفداران زیادی در اوکراین برخودار است که در صورت نیاز به میدان خواهند آمد. حتی اگر طرفداران شخصی یانوکوویچ را نادیده بگیریم از گرایش روسگرایانه او بیش از دو سوم جمعیت 46 میلیون نفری اوکراین حمایت می‌کنند.
این جمعیت کثیر هم‌اکنون به علت برکناری رئیس‌جمهوری آن‌هم به طور غیرقانونی عصبانی هستند و مخالف شراکت با اروپایی‌ها هستند. باور آنها بر این است که اولا اتحادیه اروپا سال‌ها آنها را برای پیوستن به اتحادیه معطل خواهد گذاشت و ثانیاً به فرض پیوستن به اتحادیه جز مقرراتی سخت و طاقت‌فرسا در انتظار آنها نخواهد بود و سرنوشتی بهتر از یونان، ایتالیا، اسپانیا و پرتغال در انتظارشان نخواهد بود.

نقش آمریکا در به راه انداختن جنگ طایفی
در همین بین روزنامه اماراتی البیان با ارائه تحلیلی از وضعیت شبه جزیره اوکراین بروز جنگ طائفی در این منطقه را دور از دهن ندانسته و نسبت به اراده آمریکا برای وقوع این جنگ هشدار داد. این روزنامه با شبیه‌سازی شرایط اوکراین و سوریه و با اشاره به اینکه مخالفان دولت یانوکوویچ برای برکناری او از سلاح گرم در کی یف استفاده کرده‌اند ممکن است از همین رویه برای به چالش کشیدن قدرت روسیه در شبه جزیره کریمه استفاده کنند که در این صورت ثمره آن بروز یک جنگ طائفی مانند آنچه در سوریه اتفاق افتاد خواهد شد. البیان می‌نویسد: اکنون ترویسم مسلحانه، ابزار و وسیله اساسی برای تحمیل اراده قدرتهای غربی بر سایر کشورها و جوامع شده است و توطئه تجزیه طراحی شده در غرب تنها برای کشورهای عربی ترسیم نشده و به کشورهای دیگر به ویژه به روسیه و کشورهای اطراف آن نیز کشیده است. این روزنامه اماراتی سپس می‌نویسد اوکراین اکنون بعد از ورود گروه‌های تندروی مسلح به داخل آن در آستانه انفجار داخلی قرار دارد به ویژه که بخشهای غربی و شرقی آن بر سر هر چیزی و حتی بر سر عقاید مذهبی بایکدیگر اختلاف دارند به نحوی که در غرب آن اقلیت کاتولیک زندگی می‌کنند و در شرق و جنوب هم اکثریت ارتدوکس هستند. به همین علت بعید نیست دراین کشور جنگ طایفه‌ای رخ دهد و این احتمال وجود دارد که به زودی مشابه آنچه که غربیها در کشورهای عربی علم کردند، درباره گروه «جبهه النصره» کاتولیکی در اوکراین هم خبرهایی بشنویم.

5252