اوکراین در آستانه تجزیه

به گزارش ایرنا هرچند کارشناسان مسایل سیاسی ازهمان ابتدای آغاز موج جدید ناآرامی های اوکراین از حدود یک ماه قبل نسبت به خطر تجزیه این کشور به دو بخش غربی و شرقی هشدار داده بودند اما تاکید آمریکا و اتحادیه اروپا بر حمایت بی چون و چرا از مخالفان معترض افراط گرا و بی توجهی به قانونی و مردمی بودن ویکتور یانکوویچ رییس جمهور آن باعث تسریع این روند شد.

ازسوی دیگرخروج یانکوویچ رییس جمهور اوکراین از کی یف و تسلط تمام عیارمخالفان بر اماکن وساختمان های دولتی قانونگذار و تصمیم ساز، گمانه زنی های مربوط به ناگزیر بودن تجزیه کشور به دو بخش شرقی و غربی را تقویت کرده است.

کارشناسان مسایل سیاسی با اشاره به اظهارات آرسنی یاتسنیوک رهبر حزب مخالف باتکفشینا به ویکتور یانکوویچ رییس جمهور اوکراین نسبت به هرگونه تلاش برای تجزیه کشور می گویند که مخالفان افراطی غربگرا خود عامل تشدید اختلافات بین شرق و غرب اوکراین بوده اند.

دراین میان اگرچه بحران اوکراین یک مساله داخلی است و درشرایط عادی می تواند با سازش میان احزاب و نیروهای سیاسی فعال درآن حل وفصل شود اما باتوجه به موقعیت راهبردی این کشور و بازی ژئوپلتیک قدرت های بزرگ جهانی متشکل از آمریکا و اتحادیه اروپا دریک سو و روسیه در سوی دیگر خطر تجزیه این جمهوری شوروی سابق را بیش از پیش تهدید می کند.

هرچند غربی ها تا اینجای ناآرامی های اوکراین با پشتیبانی تمام و کمال دیپلماتیک و تبلیغاتی مخالفان دولت موفق به تغییر موازنه قوا و زمینه سازی برای فروپاشی ساختار سیاسی این کشور به شکل خروج ویکتور یانکوویچ رییس جمهور از کی یف شده اند، اما بدیهی است که روسیه هرگز اجازه نمی دهد غرب در 500 کیلومتری مرزهای آن حکومت دست نشانده ای را سر کار بیاورد.

بروز این وضعیت همراه باشکاف تاریخی موجود میان غرب کاتولیک و شرق ارتدوکس در اوکراین و تمایل افراطی ساکنان بخش غربی به اروپایی شدن درمقابل رویکرد روسوفیل ساکنان بخش شرقی به صورت طبیعی نیز زمینه ساز تنش های قومی و به تبع آن تشدید خطر تجزیه این کشور 46 میلیونی است.

اهمیت وخامت اوضاع در اوکراین زمانی بیشتر می شود که بدانیم این کشور خاستگاه انقلاب های رنگی دامنه دار در بین جمهوری های شوروی سابق در سال های نخست هزاره سوم میلادی است که منجر به سر کار آمدن دولتی غربگرا در مجاورت مرزهای روسیه شد.

مجموعه عوامل یادشده بار دیگر زنگ خطر گسترش بحران در کل اوکراین و ناگزیری روسیه از حمایت از بخش شرقی این کشور در مقابل هجمه فزاینده بخش پرجمعیت تر غرب برای گسترش چتر کنترل خود بر تمام خاک این جمهوری را دامن می زند.

بدیهی است در چنین شرایط مسکو به رغم علاقه مندی خود برای تداوم ارتباط تاریخی خود با اوکراین یکپارچه به عنوان یکی از نزدیک ترین متحدان خود چاره ای جز آشکار کردن رویارویی خود با غرب و نیروهای سیاسی غربگرای فعال در این کشور که هم اکنون کی یف و بخش عمده غرب و جنوب این کشور را در کنترل خود گرفته اند، نخواهد داشت.

می توان نماد آشکار این شرایط را در تجمع هزاران نفری امروز نمایندگان ساکنان بخش شرقی و نیز منطقه خودمختار کریمه مشاهده کرد که به طور ضمنی بخش غربی اوکراین را به تجزیه کشور در صورت پافشاری آنان بر خواسته های متکی بر نیروی قهری، تهدید کردند.

شرکت کنندگان دراین تجمع اعتراضی که شامل بیش از چهارهزارنفر از نمایندگان مجلس و شوراهای محلی مناطق شرق و جنوب اوکراین در خارکف بود، تصمیم های گرفته شده در مجلس رادا را غیرقانونی و مشکوک خواندند.

نگاهی به مفاد بیانیه پایانی نشست خارکف مبنی بر اینکه ˈنهادهای اداره محلی مناطق جنوب و شرق اوکراین و منطقه کریمه مسئولیت تامین نظم و قانون در مناطق خود را تا برقراری مجدد فعالیت عادی مجلس رادا برعهده می گیردˈ،حاکی از این واقعیت تلخ می باشد که اوکراین در صورت ادامه روند فعلی حاکم بر این کشور با خطر تجزیه مواجه است.

البته خطر تجزیه اوکراین به دو بخش شرقی متمایل به روسیه و غرب در آرزوی اروپایی شدن تازگی ندارد و پیش از این آندره کلیویف رییس دفتر ریاست جمهوری اوکراین در دیدار با وزرای امور خارجه سه کشور عضو اتحادیه اروپا اعلام کرده بود که تحریم اوکراین موجب تجزیه این کشور خواهد شد.

کلیویف روز پنجشنبه هفته گذشته در دیدار با وزیران خارجه آلمان، فرانسه و لهستان به صراحت گفت که ˈ با توجه به رویارویی های بسیار شدید، خطر تجزیه کشور به دو بخش بروز کرده استˈ.

نگاهی اجمالی به تلاش دولتمردان اوکراین و در راس آنها یانکوویچ رییس جمهور این کشور برای بازگرداندن ثبات به این جمهوری بحران زده به شکل برکناری نخست وزیر، موافقت با کاهش اختیارات رییس جمهور و برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری نشان می دهد که غرب همچنان با تحریک مردم، طرح ادامه بحران در اوکراین را در دستور کار دارد.

هرچند غرب همانند دیگر موارد انجام کودتاهای خزنده و انقلاب های رنگی ادعا دارد که دوران جنگ سرد به پایان رسیده و با روسیه در معادلات جهانی همگرایی دارد، اما واکاوی بحران اوکراین و نقش سازمان های اطلاعاتی غربی عکس این ادعا و گرم بودن آتش زیر خاکستر بلوک بندی جهان به دو قطب شرق و غرب همانند دوران جنگ سرد را در هزاره سوم اثبات می کند.

از این منظر غرب در کنار بحران سازی در عرصه داخلی روسیه به دنبال بحران سازی در حوزه پیرامونی آن نیز می باشد که به دلیل شرایط حساس و ویژه اوکراین بخش عمده ای از این تحرکات در قبال این کشور صورت می گیرد.

کارشناسان مسایل سیاسی بااشاره به تهدیدهای مکرر اتحادیه اروپا و آمریکا علیه مقام های اوکراینی می گویند غربی ها درحالی ادعای حمایت از مطالبات مردم اوکراین را سر می دهند که عملا به دنبال به آشوب کشاندن این کشور می باشند و در این عرصه گزینه های متعددی را در دستور کار دارند؛ گزینه هایی که از سرنگونی نظام حاکم بر اوکراین گرفته تا تجزیه این کشور و تکرار سرنوشت دیوار برلین میان دو آلمان (اکنون دو اوکراین) را در بر می گیرد.

در واقع غرب با دنبال کردن سیاست تجزیه برای تحت سیطره درآوردن کشورهای بزرگی همچون اوکراین با یک تیر دو هدف را می زند؛ نخست اینکه یک کشور 46 میلیون نفری با پتانسیل خطرآفرینی در مجاورت مرزهای روسیه را کوچک و تضعیف می کند و دوم اینکه به این وسیله حلقه محاصره بر روسیه میراث دار شوروی سابق را بیشتر می فشارد.

در نهایت می توان گفت که اوکراین به عنوان یکی از جمهوری های پیشروی شوروی سابق در حیطه صنعت، اقتصاد و فرهنگ این روزها تحت تاثیر اختلافات داخلی و بحران سیاسی پیش رونده در مسیر تجزیه حال و روز خوشی ندارد و جدایی به دوبخش غربی و شرقی هر لحظه آن را تهدید می کند.

اروپام/518/1547