گزارش به‌روز شده هاینونن از مطالعات ادعایی درباره برنامه هسته‌یی ایران

رییس پیشین بازرسان تسلیحاتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش به‌روز شده‌ای را از تلاش‌های ایران و آژانس برای حل مسائل مربوط به مطالعات ادعایی (ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ای ایران) ارائه کرد.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اولی هاینونن، رییس پیشین بازرسان تسلیحاتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و یک عضو ارشد موسسه بلفر در این گزارش نوشت: ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تاریخ 9 فوریه به توافقی در زمینه هفت اقدام عملی که باید تا پانزده مه توسط ایران اجرایی شود، دست یافتند. ایران در آن سند موافقت کرد که اطلاعات و توضیحاتی را به آژانس ارائه دهد تا «نیاز یا کاربرد اعلام شده توسط ایران برای توسعه چاشنی‌های انفجاری الکتریکی» را ارزیابی کند. این مساله یکی از مواردی است که نگرانی‌های آژانس درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای فعلی یا گذشته ایران را به همراه داشت. این امر در قطعنامه 2010 شورای امنیت سازمان ملل نیز انعکاس یافته است؛ این قطعنامه تایید می‌کند که «ایران باید همکاری کاملی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در زمینه همه مسائل باقیمانده، به ویژه مسائلی که باعث نگرانی‌هایی درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران می‌شوند داشته باشد، از جمله با ارائه دسترسی بدون تاخیر به همه سایت‌ها، تجهیزات، افراد و اسناد درخواست شده توسط آژانس».

ابعاد نظامی احتمالی چه هستند؟ گزارش آژانس در ماه مه سال 2008 و نوامبر 2011 به آن‌ها اشاره دارد. آژانس ملزم شده است که تضمین‌هایی درباره فقدان مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران ارائه کند. به بیان دیگر: تایید کند که همه مواد هسته‌ای در ایران کاربرد صلح‌آمیز دارند.

برای این که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بتواند این کار را انجام دهد ایران باید با آژانس برای حل سوالات مربوط به آن‌چه در ادامه می‌آید، همکاری کند:

- طراحی دستگاه ورود مجدد موشک "شهاب 3" به طوری که بتواند یک خرج کروی شکل را در خود جا دهد؛

- طراحی سیستم فیوز، پرتاب و مسلح کردن یک خرج جدید؛

- مطالعات مربوط به انفجارات بالا از جمله آزمایش با سیم‌های نازک انفجاری؛

- مطالعات هیدرودینامیک از جمله درخواست برای بازدید از یک اتاق آزمایش در پارچین؛

- برنامه خرید مواد هسته‌ای از جمله پروژه موسوم به نمک سبز ایران و یک درخواست خارجی برای تبدیل مجدد اورانیوم و تجهیزات قالب‌گیری؛

- تهیه سند فلز اورانیوم که تولید اجزای اورانیوم با غنای بالا برای یک دستگاه انفجاری هسته‌ای را توضیح می‌دهد؛

- تهیه و تحقیق و توسعه موسسات و شرکت‌های مربوطه نظامی که می‌تواند ربط هسته‌ای داشته باشد؛ و

- تولید تجهیزات و اجزای هسته‌ای توسط شرکت‌های متعلق به صنایع دفاعی

دبیرخانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نمی‌تواند بدون حل این مسائل به این نتیجه برسد که همه مواد هسته‌ای در ایران ماهیت صلح‌آمیز دارند، چیزی که برای جلب اعتماد جامعه بین‌المللی درباره برنامه هسته‌ای ایران حیاتی است. مقدمه برنامه اقدام مشترک که در تاریخ 24 نوامبر بین ایران و گروه 1+5 در ژنو امضا شد به گام‌های اضافی اشاره دارد که باید در فاصله بین اقدامات اولیه در برنامه اقدام مشترک و گام نهایی اتخاذ شود. این گام‌های اضافی ظاهرا شامل پرداختن به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل است. یک توافق جامع (از جمله غنی‌سازی اورانیوم) تنها زمانی می‌تواند حاصل شود که تردیدها درباره توانایی نظامی هسته‌ای ایران به نحو قابل قبولی رفع شود.

فهرست سوالات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طولانی است و چاشنی انفجاری الکتریکی فقط یکی از موضوعات فرعی آن است. اگرچه ما از تحولات اخیر بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی استقبال می‌کنیم این پروسه هنوز پایان نیافته است. باید تاکید کرد که بسیاری از مسائل ذکر شده در فهرست بالا به یکدیگر ربط دارند و نمی‌توان آن‌ها را جدا از هم حل کرد. به بیان دیگر باید اقداماتی از جانب ایران ارائه شود که به آژانس اجازه دهد کل تصویر نگرانی‌هایش درباره ابعاد نظامی احتمالی را رفع کند. این باید یکی از شروط مشخص برای رسیدن به یک توافق نهایی که از نظر اصول پادمانی معنادار است، باشد.

هاینونن در ادمه با ادعای پنهانی بودن ماهیت برنامه هسته‌یی ایران نوشت: روند راستی‌آزمایی وقت‌گیر خواهد بود و سال‌ها طول خواهد کشید، به ویژه برای یک برنامه هسته‌ای ایران که گسترده و پیچیده است. همکاری مناسب از جانب ایران می‌تواند مسیر را به سمت یک توافق درازمدت‌تر فراهم کند که یک برنامه هسته‌ای محدود را که مانع از رسیدن به توانایی هسته‌ای تسلیحاتی می‌شود در جای خود قرار می‌دهد. گام‌های عملی که در توافق فعلی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح شده است تنها به بخش کوچکی از ابعاد نظامی احتمالی می‌پردازد. در نشست بعدی 18 فوریه، 1+5 باید نهایت تلاشش را بکند تا در حمایت از فعالیت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در بالا ذکر شد، خواستار گام‌های اضافی از جانب ایران شود.

انتهای پیام