کمالوندی: روند زمانی مذاکرات هسته ای به سود غربی ها نیست

بهروز کمالوندی، معاون روابط راهبردی و امور مجلس سازمان انرژی اتمی و سخنگوی این سازمان در برنامه کنکاش که شامگاه جمعه ازشبکه تلویزیونی جام جم یک پخش شد، درباره جزییات مذاکرات اخیر ایران با گروه پنج به علاوه یک در وین اتریش گفت: این مذاکرات به دنبال تفاهماتی که به عنوان برنامه اقدام مشترک در ژنو صورت گرفت و نخستین گام در مرحله گام نهایی و جامع است صورت پذیرفت و این برنامه دو بخش دارد که یکی اقدامات 6 ماهه داوطلبانه و اعتماد ساز است.

وی افزود: در طول 6 ماه باید وارد مذاکرات در ارتباط با گام نهایی شد که مهم ترین گام است و در حل و فصل جامع که نقاط مختلفی را در بر می گیرد.

کمالوندی گفت: با این نگاه این مسائل شروع شد و حدود سه روز، مذاکرات اخیر در وین طول کشید. در این دوره عمدتا بحث ها درخصوص مسائل شکلی و چارچوب مذاکراتی بود.

وی تصریح کرد: در حقیقت هنوز وارد مسائل محتوایی نشده ایم. اما چارچوبی که تنظیم شده، این فضا را ایجاد می کند که بتوانیم مذاکرات را به خوبی پیش ببریم.

کمالوندی اضافه کرد: به نظر می رسد که طرفین راضی هستند و همکاران در تماس گفتند در همان جهتی که مورد نظر بوده پیش رفتیم، اگرچه مذاکرات، مذاکرات بسیار سختی است و احتیاج به مذاکرات کارشناسی زیادی دارد که بتوانیم مسائل را به صورت ریز وارد بشویم و بتوانیم چارجوبی را برای مذاکرات مشخص کنیم.

وی گفت: به نظر می رسد که در این مرحله از مذاکرات، به آن اهدافی که مورد نظر بوده است رسیده ایم و اگر چه فضای رسانه ای، فضایی بوده و خواهد بود که بخصوص در طرف مقابل عمدتا رویکرد مذاکراتی دارد؛ یعنی تاثیر بگذارد بر فضای مذاکرات و طرف مقابل که ایران باشد، را وادار به آمادگی برای امتیازات بیشتر کند. ما این فضا را می شناسیم و با توجه به شناخت خوبی که هم از تاکتیک ها و هم استراتژی های آنها داریم مراقب هستیم که مذاکرات در چارچوب مورد نظر جمهوری اسلامی ایران باشد.

کمالوندی درباره همکاری ایران با آژانس و 1+5 و تاثیر متقابل هر کدام از این دو طرف بر تصمیم سازی های یکدیگر در مذاکرات گفت: موضوع هسته ای ماعمدتا سیاسی است هر چند مولفه های فنی و حقوقی در آن وارد شده که صرفا بتواند به همان اهداف سیاسی کمک کند.

وی افزود: فرمایش مقام معظم رهبری که اگر موضوع هسته ای نباشد، سایر موضوعات مطرح می شود، فرمایشی است که سابقه و تجربه 35 سال گذشته آن را نشان می دهد. در حقیقت انقلاب الهام بخشی داریم که این تاثیرگذاری آن حداقل باید از طرف مقابل مدیریت می شد. از طرق مختلف چون کودتا و جنگ و فشارهای گوناگون دنبال شد اما به نتیجه نرسید.

کمالوندی اضافه کرد: آنها حالا تلاش می کنند چیزی که نتوانستند در تهدید به وجود بیاورند در تحریم ها و مذاکرات به وجود بیاورند که چنین چیزی مقدور نیست. ما با علم به این چند بعدی بودن آمدیم با آژانس به مذاکرات فشرده وارد شدیم، به این دلیل که این آورده آژانس را می برند در حوزه سیاسی استفاده می کنند و بالعکس به آژانس هم فشار می آورند. این ارتباط متقابل را اگر نمی شود قطع کرد، حداقل باید تضعیف کرد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: واقعیت و مطلوب این است که شما مسائل و مشکلات را به صورت فنی و حقوقی مطرح کنید. بعد از اینکه جواب فنی گرفتید دیگر به آن عمل کنید. ما این تجربه را هم داشتیم. 6 موضوع بود که تمام شده بود. دوباره موضوع کوچکی را بزرگ کردند و از داخل همین موضوع، موضوعات زیادی حدود 60 مورد مطرح کردند.

وی افزود: دراین ارتباط ما دو روش می توانستیم داشته باشیم. یک روش اینکه بگوییم ادعاهایی که آژانس مطرح می کند، غیرحقوقی است. به این دلیل که وقتی موضوعی مطرح می شود، این حق طرف مورد اتهام و در اینجا جمهوری اسلامی ایران است که مستندات اتهام به آن داده شود. آنها می گویند این در حد ابهام است. اما این ابهام حداقل باید مستند باشد. چون مستند نیست در فضای سیاسی و در گزارشات مکرر آژانس مطرح می شود. این موضوعات کاملا روشن است و می توان گفت بخش عمده ای از اینها حتی ابهام هم نیست. به همین دلیل ما فکر کردیم که با یک دیپلماسی چند لایه فنی، حقوقی، سیاسی باید وارد موضوع شویم.

وی افزود: از بخش های کار، همکاری و صحبت با آژانس بود، گفتیم مسائل را مشخص کنند. ما به صورت مدیریت شده و برنامه ریزی شده آژانس را می بریم به سمت همان ابهامی که مورد نظر است.

کمالوندی تصریح کرد: برخی دوستان درگذشته می گفتند که لزومی ندارد در همین حد هم با اینها رفتار شود. اشکال این قضیه در این است که این آتش تهیه برای طرف مقابل در بخش سیاسی تهیه می کند. علیه ما اجماع سازی می کند. درباره 6 مورد دیدید که مدیر کل آژانس اظهار رضایت کرد. حالا 7 موضوع جدید است که ما می توانیم پیش بینی کنیم که این موضوعات می تواند تاثیر مثبت بگذارد. البته این دو مطلب جداگانه است یعنی مذاکره با 5+1 و آژانس. اینها حتما تاثیر متقابل دارند.

وی افزود: کار با آژانس را در حاشیه کار بزرگ می بینیم و نه یک موضوع اصلی.

معاون روابط راهبردی و امور مجلس سازمان انرژی اتمی افزود: آنهایی که موضوعاتی را می آورند در آژانس مطرح می کنند، در حقیقت همین قدرت های بزرگ هستند بقیه اعضا، اعضای فعالی در این زمینه نیستند. بنابراین یک راه حل هم این است که شما در میز مذاکره سیاسی بنشینید، صحبت کنید و به همین دلیل همزمان با بعد سیاسی در کانال حقوقی و فنی هم کار می شود. اعتقادمان این است که اگر طرف مقابل حسن نیت داشته باشد می توانیم به نتیجه برسیم.

کمالوندی اضافه کرد: نکته اصلی درباره برنامه هسته ای ایران پذیرش یک سری واقعیت هاست. واقعیت اینکه جمهوری اسلامی ایران یک کشور مقتدر است. حتی در مولفه های شناخته شده برای غرب. یعنی در دنیای واقع گرایی، جمهوری اسلامی ایران ظرفیت بسیار بالایی دارد. حدود یک هزار میلیارد دلار ظرفیت اقتصاد کشور ایران بر اساس قدرت خرید است. این اقتصاد که شانزدهمین اقتصاد دنیاست می تواند جزو 10 اقتصاد دنیا در طول سال های آینده شود. مهم تر از همه اینها تاثیرگذاری ایران بر روند های دنیاست.

وی افزود: خواست جمهوری اسلامی ایران خواسته دست نیافتنی یا خیلی عجیبی نیست. نگرانی هایی هم که از جانب مقام معظم رهبری وجود دارد و هر از گاهی تذکر داده می شود، نگرانی هایی است که داریم و همیشه همراهمان است.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: مساله مهم این است که اینها علاوه بر پذیرش واقعیت، ادبیاتشان هم در حال تغییر است، شما خواهید دید که در طول ماه های آینده نمی توانند با زبان بی احترامی صحبت کنند.

کمالوندی در خصوص زمان مذاکرات گفت: زمان، برخلاف برخی تلقی ها در کشورهای غربی به نفع آنها نیست. نباید فکر کنند که چون هنوز ساختار تحریم هایی به هم نریخته می توانند به نفع خودشان باشد. زمان در گذشته به نفع جمهوری اسلامی ایران بوده و در آینده هم خواهد بود.

وی گفت : آنها بدنبال این بودند که بر اساس زمان به اهدافی که می خواهند برسند و در حقیقت محدود کردن برنامه هسته ای ما. این اتفاق نیفتاد. ما از کمتر از 160 سانتریفیوژ امروز به 19 هزار سانتریفیوژ رسیده ایم. اینها به لحاظ تعداد است و اگر کیفیت را در نظر بگیریم بسیار بسیار بالاتر از اینها است. این را طرف غربی خیلی خوب می داند. در بعد اقتصادی هم این تحریم ها ممکن است آزار دهنده بوده باشند اما فلج کننده نیستند لذا زمان از این جهت مهم است که به اینها فرصت بدهیم برای قبول کردن برخی واقعیت های تلخ.

کمالوندی با تاکید بر اینکه مذاکرات در سطوح و لایه های مختلف انجام می شود، اضافه کرد: این مهم است که آنان حس کنند که مذاکره کننده ما از موضع قدرت مذاکره می کند. برخلاف این تصور که جمهوری اسلامی ایران از موضع فشار خارجی وارد مذاکرات شده است. نکته دیگر اینکه جمهوری اسلامی ایران در این مذاکرات مصمم است و شاید از این جهت، زمان مهم است.

وی با تاکید بر اینکه تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات با انگیزه و اعتماد بنفس بالا ظاهر می شود افزود: به نظرم انتقال این حس به پیشبرد اهداف کمک می کند. البته ما نگران هستیم و با احتیاط مسائل را پیش می بریم، به همین دلیل تعهدات جمهوری اسلامی ایران تعهداتی است که برگشت پذیر و داوطلبانه است، اما می توانیم بگوییم همین قدر که جلو رفتیم به آن روند کلی کنار آمدن با واقعیت کمک کرده است.

وی درباره برخی ابراز نگرانی ها گفت: اگر با عینک حقوقی نگاه کنیم تا این مرحله، آنچه که جمهوری اسلامی ایران برده بسیار بیشتر از آن چیزی است که داده است. بزرگترین علت این است که به صورت عملی یا دوفاکتو طرف مقابل پذیرفته که ما غنی سازی خود را ادامه دهیم.

کمالوندی اضافه کرد: تمام فشارها و قطعنامه های شورای امنیت برای این بود که جمهوری اسلامی ایران فعالیت های غنی سازی خود را تعلیق کند. نکته دیگر اینکه تعهدات ایران تعهدات موقت غیر الزام آور است و خود این سند یک سند حقوقی قابل اتکایی به لحاظ تعهدات جمهوری اسلامی ایران نیست.

معاون روابط راهبردی و امور مجلس سازمان انرژی اتمی و سخنگوی این سازمان گفت: حتی ایران می تواند بیش از آنچه در ذهن طرف مقابل می آید، برگردد. طرف مقابل هم این مسائل را می داند و درواقع این فرصتی است که دارد داده می شود که خودشان را با شرایط تطبیق دهند.

وی افزود: ما بیست درصدی را که داشته ایم نصفش را تبدیل کرده ایم به مقصد نهایی و در حال تبدیل به صفحه سوخت برای راکتور تهران است و مابقی در حال رقیق سازی است که دوباره در صورت تمایل قابل تبدیل است. این در حالی است که در دوره قبلی حتی ما آماده شده بودیم که اینها را به خارج از کشور بفرستیم و قرار بود تمام آن در خارج از کشور تبدیل به صفحه سوخت شود.

کمالوندی تصریح کرد: بنابراین در کوتاه مدت 6 ماهه جمهوری اسلامی ایران برنده این مذاکرات بوده این در حالی است که در بلند مدت نگرانی داریم و خیلی مراقبت می کنیم، به هر حال آنها هم خیلی تلاش می کنند که از همه ظرفیت دیپلماتیک و سیاسی خود استفاده کنند. مهم این است که نگرانی های آنها برطرف شود –اگر مشروع باشد- و حقوق ما حفظ شود. اگر حسن نیت باشد، شدنی است و اگر هم در انتها به نتیجه نرسیدیم چیزی را از دست نداده ایم.

شبس**9241 ** 1552