ریشه اعتراض به سرزمین کهن از نگاه یک جامعه شناس

علت اعتراضاتی که پیرامون برخی دیالوگ ها یا انتخاب اسامی در سریال «سرزمین کهن» صورت گرفته را باید در جایی دیگر جست وجو کرد.

در واقع مشکل کمی ریشه ای تر به نظر می رسد. واقعیت این است که برخی اقداماتی که در حوزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی طی دهه های گذشته انجام گرفته تا حدی به شکاف های اجتماعی منجر شده که در میان همه گروه ها اعم از گروه های اقتصادی، سیاسی یا حتی طبقات اجتماعی به ویژه حوزه اقوام، زمینه های برخی نارضایتی ها را فراهم کرده است.

به عنوان مثال درباره موضوع جنسیت و بروز اشتباهاتی در مورد سیاستگذاری مسایل زنان، مشاغل و اقوام، سبب پدیدآمدن حساسیت هایی در زمینه های زیرساختی شده و شکاف هایی را پدید آورده است. شاید در خود جامعه دیده باشیم که مردم نسبت به یکدیگر دارای سعه صدر بیشتری هستند.

ده ها سال است که شوخی ها و لطیفه ها پیرامون یک گروه خاص، شغل خاص یا مردم یکی از نقاط کشور بیان می شود و بعضا خود آن اقوام با خنده نسبت به لطیفه ها واکنش نشان داده یا آن را برای هم بازتعریف می کنند. اینها سبب تقویت روابط درون گروهی می شود.

مشکل زمانی بروز می کند که برخی مداخله های غیرضرور در حوزه سیاستگذاری به قدری شاز بوده و تا حدی مساله زاست که واکنش به آنها اجتناب ناپذیر می شود. در سال های اخیر بارها دیده ایم که در ظاهر از تکریم جوانان سخن گفته می شود اما در عمل، واژه «جوانان نمی فهمند» در میان گروه میانسالان شنیده می شود و متقابلا جوانان نیز نسبت به نوع نگاه میانسالان، بی توجه به باورهای تاریخی و احترام آمیز رفتار می کنند.

در هشت سال گذشته چقدر مسوولان، کدورت میان طبقات اجتماعی را دامن زدند؟ تلاش کردند طبقات پایین را در مقابل طبقات متوسط و بالا قرار دهند؛ موضوعی که در پس آن نه عدالت بلکه منافع باندی و جناحی قرار داشت.

در حوزه رقابت های سیاسی، بارها و بارها بر شکاف های اجتماعی دامن زده شده و از آن بهره برداری های سوء صورت گرفته است. اگر سوءاستفاده ابزاری صورت نمی گرفت، زمینه تحمل اقوام و گروه ها نسبت به یکدیگر بیشتر بود. قرن هاست این اقوام کنار هم زندگی می کنند، با هم ازدواج می کنند و انواع مراودات را دارند.

مدیران صداوسیما به جای آنکه زمینی فکر کرده، با واقعیت های موجود حرکت کنند و متخصصان و کارشناسان مرتبط با هر مساله ای را برای کارشناسی دعوت کنند، به گونه ای دیگر عمل کرده و به همین دلیل نگران این بوده اند که جهت گیری های خاص، ناسازگاری هایی ایجاد کنند که به مصلحت جامعه نیست. به جای اینکه نیروهای دانشگاهی و کارشناسان مستقل، در زمینه های تخصصی خود به این رسانه کمک کنند، اتفاقات دیگری می افتد و به همین دلیل است که موضوعات طرح شده در اکثر سریال ها و برنامه ها از جنس مشکلات مردم نیست و در فضای دیگر سیر می کنند.1654