رسیدن به توافق هسته‌ای با ایران؛ پایان یک دهه خصومت

رویترز در گزارشی به مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 که روز سه‌شنبه در وین از سر گرفته می‌شود پرداخت و نوشت که اگر این مذاکرات موفقیت‌آمیز باشند می‌توانند به یک دهه خصومت بین غرب و جمهوری اسلامی ایران پایان دهند و خطر وقوع یک درگیری جدید در خاورمیانه را فرو نشانند.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، خبرگزاری رویترز در ادامه این گزارش نوشت: بی‌اعتمادی‌های پایدار و یک شکاف بزرگ در انتظاراتی که دو طرف از یکدیگر دارند می‌تواند تلاش‌ها برای رسیدن به توافق را به نابودی بکشاند. باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا گفته است که احتمال موفقیت بیش از پنجاه درصد نیست و برخی حتی این را بسیار خوش‌بینانه می‌دانند. اما هر دو طرف تاکید دارند که اراده سیاسی برای رسیدن به توافقی که می‌تواند یک مصالحه تاریخی با عواقب اقتصادی و ژئوپلتیک بسیار گسترده باشد، وجود دارد.

ایران بخشی از بزرگ‌ترین ذخایر نفت و گاز جهان را در اختیار دارد و بازار این کشور پتانسیل بالایی برای تجارت‌های خارجی دارد. به نظر می‌رسد دولت‌های غربی از این ایده مطرح شده در قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر اینکه ایران باید مناقشه‌آمیزترین جنبه‌های برنامه غنی‌سازی اورانیومش را به حالت تعلیق در آورد، دست کشیده‌اند.

دیپلمات‌ها در خفقان اذعان دارند که برنامه هسته‌ای ایران که قدرت‌های غربی می‌ترسند هدف از آن توانایی رسیدن به بمب هسته‌ای باشد اکنون آنقدر پیشرفت کرده است که تهران با برچیدن کامل آن موافقت نخواهد کرد. ولی اگرچه ایران ممکن است اجازه داشتن توانایی محدود غنی‌سازی را به دست آورد، تلاش خواهد کرد مطمئن شود که هرگونه هدفی برای رسیدن به آنچه توانایی ساخت سلاح هسته‌ای خوانده می‌شود آنقدر طولانی خواهد شد که بتوان جلوی آن را گرفت.

ایران تاکید دارد که برنامه هسته‌ای‌اش کاملا صلح‌آمیز است.

پیش از آغاز مذاکرات در تاریخ 18 فوریه (29 بهمن) در وین حسن روحانی رییس‌جمهور ایران گفت که تحقیقات اتمی صلح‌آمیز ایران «تا ابد» دنبال خواهد شد.

به گفته رابرت آینهورن، یک مقام پیشین وزارت امور خارجه آمریکا در ایران، «آنها این مذاکرات را با مواضعی بسیار دور از هم آغاز می‌کنند و به دشواری بتوان درباره نتیجه نهایی گمانه‌زنی کرد. ولی برای اینکه آمریکا این را بپذیرد ایران باید تا مدت زیادی با توانایی بسیار محدود غنی‌سازی سر کند».

هدف این مذاکرات که هماهنگی آن توسط کاترین اشتون رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا صورت می‌گیرد، تداوم مذاکرات برای رسیدن به یک توافق نهایی در زمینه برنامه هسته‌ای ایران است.

در مرحله دیپلماتیک جدیدی که به دنبال انتخاب روحانی به عنوان رییس‌جمهور ایران آغاز شد، هر دو طرف باید در جریان مذاکرات تندرویان داخلی را نیز راضی کنند.

در اقدامی که می‌تواند نشان از دشواری‌های پیش رو باشد محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و وندی شرمن، مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا اظهارات متفاوتی را درباره آینده راکتور آب سنگین اراک ایران و سایت غنی‌سازی فردو بیان کردند.

کشورهای غربی نگران این هستند که اراک که احتمالا محور اصلی مذاکرات خواهد بود بتواند برای تولید بمب پلوتونیوم تولید کند؛ شرمن معتقد است که ایران نیازی به راکتور اراک و فردو ندارد ولی ظریف اظهارات وی را بی‌ارزش دانست و گفت که فناوری هسته‌ای قابل مذاکره نیست.

مذاکره‌کنندگان می‌گویند که یک راه‌حل احتمالی در زمینه اراک می‌تواند تغییر آن باشد، به طوریکه بتواند ایزوتوپ پزشکی مورد نیاز ایران را تولید کند، بدون اینکه از آب سنگین استفاده کند.

یک موضوع مهم دیگر در مذاکرات تعداد سانتریفیوژها خواهد بود که ایران اجازه نگهداری آنها را دریافت خواهد کرد.

یک مقام شورای امنیت ملی کاخ سفید اعلام کرد که ایران احتمالا درخواست می‌کند 10 هزار سانتریفیوژش را فعال نگه دارد.

موسسه علوم و امنیت بین‌الملل، یک اتاق فکر آمریکایی در واشنگتن معتقد است که تعداد و نوع سانتریفیوژها باید محدود شود و به طور کلی تعداد سانتریفیوژهای IR-1 ایران بیشتر از چهار هزار ماشین نباشد.

رویترز در پایان گزارشش نوشت: دو طرف خواستار این هستند که مذاکرات درباره توافق نهایی بیشتر از شش ماه طول نکشد و تا زمانی که توافق موقتی ژنو در 20 ژوئیه به پایان می‌رسد، پایان یابد.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که چنین چیزی واقع‌بینانه نیست.

انتهای پیام