المانتیور: اولین قدم برای حل بحران سوریه قطع حمایت خارجی از گروههای افراطی است

به گزارش خبرگزاری مهر، علیرضا میریوسفی کارشناس مطبوعاتی نمایندگی ایران در سازمان ملل در مقاله ای در المانیتور نوشت:
 
متاسفانه نتايج مذاكرات ژنو ٢ حتي از پيش بيني هاي بدبينانه اوليه هم كمتر بوده است. بدون شك رسوايي دعوت و بعد لغو دعوت از ايران تحت فشار هاي غير منطقي دولت آمريكا در دشوارتر كردن «ماموريت بسیار دشوار ژنو دو» موثر بوده است. حال كه مدت زمانی از شروع اين مذاكرات گذشته است، مي توان با آرامش بيشتري به مرور و ارزيابي مجدد نقش ايران در هرگونه راه حل آتي بحران سوريه پرداخت.

از ابتداي شروع جرقه هاي حرکت های مردمی در خاورميانه، ايران دولت هاي منطقه را به خويشتن داري در مقابل اعتراضات مسالمت آميز و توجه به خواسته هاي مشروع مردمشان توصيه نمود و دولت سوريه نيز از توصيه ها مستثني نبود. با اين حال از زماني كه سيل تسليحات و پول و نيروهاي تكفيري به سوي سوريه روان شد، صورت مساله تغيير نمود. تحليل غالب در آن زمان اين بود كه برخي از كشورهاي منطقه كه نگران تسري دومينوي بیداری اسلامی یا به اصطلاح بهار عربي به كشورهايشان هستند، ترجيح مي دهند كه اين دومينو را به سمت سوريه منحرف و با تبديل آن به يك منازعه خونين نظامي، در همان كشور مدفون گردد.  

ايران از همان زمان نسبت به خطرات تداوم گسترش افراط گرایی در سوريه هشدار داد و بارها از همسايگان سوريه خواست با عمل به تعهدات بين المللي شان، جلوي جريان تسليحات و پول و نيروهاي تكفيري را در مرزهايشان بگيرند.

پس از ابتكار عمل سازمان ملل در تاريخ ٢٣ فوريه ٢٠١٢ در انتصاب كوفي عنان بعنوان نماينده ويژه مشترك اين سازمان با اتحاديه عرب، دولت سوريه نسبت به اين اقدام به شدت بدبين بود و با توجه به اقدامات نسنجيده و عجولانه اتحاديه عرب بر ضد سوريه، از جمله اخراج اين كشور از اتحاديه در نوامبر ٢٠١١، تمايلي به پذيرش كوفي عنان به اين سمت نداشت.

ايران با توجه به شناختي كه از شخصيت دبیر کل سابق سازمان ملل و تجربیاتی که از همكاري مشترك با كوفي عنان در سال هاي طولاني فعاليت وي در این سازمان در موضوعات متعددي نظير افغانستان داشت، توانست دولت سوريه را به متقاعد به پذيرش وي کند.

متاسفانه تلاش هاي پنج ماهه كوفي عنان و طرح شش ماده اي وي در اثر فشار هاي حاميان گروههاي شورشي مسلح به اين گروهها براي عدم همكاري با دبيركل سابق سازمان ملل، متجر به استعفاي عنان گرديد. با انتصاب اخضر ابراهيمي به جانشيني عنان، با توجه به بي نتيجه بودن همكاري هاي قبلي دولت سوريه با عنان، موضع دولت سوريه نسبت به پذيرش ابراهيمي نسبت به سلفش هم منفي تر بود. معهذا ايران تلاش هاي زيادي براي متقاعد كردن دولت سوريه و نزديك كردن مواضع دو طرف انجام داد و سر انجام موفق گرديد. بعنوان مثال سوم از نقش سازنده ايران در بحران سوريه مي توان به موضوع خلع سلاح شيميايي اين كشور اشاره كرد كه به اندازه كافي در مورد آن صحبت شده است. همینطور می بایست به نقش ميانجيگرانه و چندباره ايران در ايجاد دالان هاي انساندوستانه در خلال جنگ براي تخليه افراد غيرنظامي يا ارسال كمك هاي انساندوستانه به مردم تحت محاصره اشاره نمود.

ثبات مواضع اعلامي و اعمالي ايران درباره سوريه نيز عامل ديگري در تضمين نقش مثبت ايران است. اولويت اول ايران در بحران سوريه همواره توقف سريع خونريزي ها بوده است. اهميت اين موضوع حتي از ترتيبات آتي سياسي در سوريه نيز براي ايران مهمتر است. اين موضوع شايد براي كشورهاي خارج از منطقه چنين اولويت يا فوريتي نداشته باشد؛ چرا که توقف آتش سوزي در خانه همسايه با خانه هاي دورتر از آن متفاوت است. در ملاقات كوفي عنان با رهبرعالی ايران در أوت ٢٠١٢ ايشان به صراحت بر اين موضوع تأكيد نمود.

از نظر ايران، سوريه راه حل نظامي ندارد و اين صندوق هاي راي و خواست اكثريت مردم سوريه است كه بايد پايه اصلي ترتيبات آتي سياسي در سوريه باشد و ساير كشورها مي بايست از دخالت و تلاش براي تحميل نظراتشان بر دولت و مردم سوريه خودداري كنند و صرفا بايد به نزديك كردن نظرات طرف هاي درگير در داخل سوريه كمك كنند.  در اين راستا دولت ايران تلاش كرده است زمينه گفتگو ها بين دولت سوريه و بخش هايي از اپوزيسيون اين كشور را فرآهم كند.

در مورد اتهامات پر شماري كه به ايران در مورد بحران سوريه زده مي شود، شايد درست ترين نكته اش روابط دوستانه و مستحكم ايران با دولت و ملت سوريه است. ایران حضور نظامی در سوریه ندارد و اصولا ارتش قوی این کشور که دهه ها برای مقابله با رژیم صهیونیستی تجهیز شده است نیازی به اعزام نیروهای نظامی سایر کشورها ندارد. بعلاوه دولت سوريه عضو كامل سازمان ملل و يك دولت مشروع است كه توسط تمامي اعضاي اين سازمان، حتي كشورهاي پشتيبان گروههاي افراطي در سوريه، به رسميت شناخته شده است. لذا هرگونه همكاري متعارف با اين دولت براي كاهش آلام و دردهاي مردم جنگ زده و آوارگان سوري و يا افزايش امنيت مردم غيرنظامي موضوعي پذيرفته شده است. در مقابل، تقريبا تمامي قوانين آمره حقوق بين الملل از جمله ماده ٤-٢ ديگر كشورها را از تهديد يا انجام اقدامات تهديدكننده عليه ديگر أعضا منع مي كند.

بعلاوه قطعنامه هاي متعدد سازمان ملل، كشورهاي عضو را به خودداري از هرگونه حمايت يا اجازه عبور به تروريست ها و عناصر مسلح ملزم كرده است؛ از جمله قطعنامه (٢٠٠١) ١٣٧٣ كه به تأسيس كميته ضد تروريسم زير نظر شوراي امنيت منجر گرديده است. لذا براي هرگونه مصالحه اي در اين كشور، اولين قدم توقف فوري جريان تسليحات و گروههاي تكفيري به سوريه و فشار به گروههاي مسلح داخل سوريه براي تن دادن به مصالحه اي سياسي است. امروز سوريه به محل تجمع عناصر افراطي تبديل شده است و تعلل در يافتن راه حل سياسي مي تواند به سرعت به خطري جدي نه فقط براي كشورهاي منطقه، بلكه سراسر جهان شود. ایران برای همکاری در جلوگیری از چنین فاجعه ای آماده است.