از مقر سازمان ملل متحد تا هتل اینترکونتیننتال ژنو

"دوست ندارم بگویم شکست خوردیم اما راهی سخت در پیش داریم." اخضر ابراهیمی، نماینده سازمان ملل در بحران سوریه هر روز عصر این جمله را در پایان مذاکرات پنج روزه در ساختمان ملل متحد در ژنو تکرار کرده است.

ابراهیمی دوست دارد نامش در انتهای بحران نظامی و آغاز راه سیاسی در سوریه نگاشته شود و چه افتخاری بالاتر از این برای سیاستمداری که در صبر شهرت دارد و معروف است وارد هیچ پرونده‌ای نشده مگر آن که آن را به سرانجامی رسانده است.

به گزارش خبرنگار اعزامی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) به ژنو اما این بار کار او بسیار سخت تر از هر زمانی دیگری است و هر بار جلوی پای او را برای جلوگیری از رسیدن به راه حلی مرضی‌الطرفین مین گذاری می‌کنند. آخرین آن تصویب ارسال کمک های بشر دوستانه و غیر نظامی به مخالفین نظام سوریه در شمال و ارسال سری سلاح به جنوب این کشور از طریق اردن برای مجموعه‌های مسلح در منطقه درعا از سوی آمریکا است؛ امری که گویای آشکار این نکته است که واشنگتن هم زمان با مذاکرات ژنو نگاهی جدی به تغییر معادله نظامی در داخل سوریه دارد؛ تنها راهی که به اعتقاد آمریکا می‌تواند سقف مطالبات دولت سوریه در مذاکرات ژنو را پایین آورد.

اما کار فقط به این سناریو ختم نمی‌شود. تیم بیست نفره مشاوران آمریکا به ریاست رابرت فورد، سفیر امریکا در سوریه که اکنون به دور از دمشق در بین ائتلاف مخالفان نظام انجام وظیفه می‌کند هدایت سیاسی و مذاکرات مخالفان با نمایدگان حکومت سوریه را از هتل اینتر کونتیننتال ژنو به عهده گرفته است.

هنگامی که هیئت نمایندگان دولت سوریه در آغاز گفت‌وگوی سیاسی در روز چهارم مذاکرات پیشنهاد مبارزه با تروریسم، مجموعه‌های تکفیری و وهابی در قالب بند اول بیانیه ژنو 1 مبنی بر پایان خشونت را ارائه کردند دو تن از اعضای ائتلاف مخالفان با اجازه اخضر ابراهیمی از جلسه خارج و پس از بازگشت و اعلام مواضع به دیگر همرانشان در مذاکرات، با پیشنهاد هیئت دولت سوریه مخالفت می‌کنند با این توجیه که بند اول و آخر بیانیه ژنو 1 فقط تشکیل دولت انتقالی با همه صلاحیت‌های قانونی مبنی بر تسلط کامل بر امور امنیتی، نظامی، اقتصادی و سیاسی بدون حضور بشار اسد و همه همکاران در حکومت کنونی است. منابع مطلع در ساختمان سازمان ملل متحد می‌گویند این دو پس از خروج از اتاق مذاکرات با رابرت فورد تماس و براساس همین تماس تلفنی با پیشنهاد هیئت دولت سوریه مخالفت کرده‌اند.

از صبح روز چهارم مذاکرات این حقیقت که مرکز فرماندهی مذاکرات ائتلاف مخالفان در جایی خارج از قصر سازمان ملل متحد در ساختمان هتل اینتر کونتیننتال ژنو است بیش از پیش خودنمایی می‌کند.

هیئت دولت سوریه هیچگاه کتمان نکرده است که در هماهنگی کامل با روسیه بوده و خواهد بود و رسما قبول دارد که بانی مذاکرات ژنو 2 توافق قبلی روسیه و آمریکا است.

اما هیئت مخالفان نظام سوریه به رغم اعتراف به وجود چتر توافق روسی آمریکایی بر سر مذاکرات ژنو 2 اما ارتباط با اینتر کونتیننتال ژنو را نمی‌پذیرند و معتقدند مستقل و فقط در چهارچوب مصالح مردم سوریه و برکناری نظام و استقرار دموکراسی اقدام می‌کنند.

رابرت فورد اکنون راه جدیدی برای خلع سلاح دولت سوریه در دست گرفته است تا ضد حمله‌ای علیه طرح دولت سوریه آغاز کند. طرح ارائه شده از سوی دولت سوریه توقف ارسال سلاح به مجموعه‌های مسلح تروریستی و تکفیری را خواستار شده است، نکته‌ای که به آمریکا و هم پیمانانش اشاره می‌کند، طرف‌هایی که پمپاژ سلاح به سوریه را طی دوسال اخیر به عهده داشته‌اند. دولت سوریه می‌گوید بدون توقف خشونت و پایان دادن به عملیات مجموعه‌های تکفیری و تروریستی که اساسا حاضر به قبول مذاکرات ژنو 2 نیستند چگونه می‌توان به مذاکرات ادامه داد؟

رابرت فورد ضد حمله‌اش را با ارائه اندیشه تشکیل شورایی سه گانه ناظر بر دولت انتقالی به ائتلاف مخالفان نظام در ژنو آغاز کرده است نظیر همان شورای موقتی که در اواخر بحران بوسنی و هرزگوین تشکیل شد. منابع مطلع می‌گویند برخی از اعضای تیم بیست نفره آمریکایی همان‌هایی هستند که در جریان حل و فصل سیاسی بحران بوسنی و هرزگوین در بالکان حضور داشته‌اند. هدف مشاوران آمریکایی این است تا بهانه بقای بشار اسد در مسند قدرت را در مذاکرات از طرف مقابل بگیرند.

برای تکامل چنین اندیشه‌ای لازم است تا ترکیب هیئت ائتلاف مخالفان در مذاکرات ژنو در مرحله دوم گفتگوها با دولت سوریه تغییر کند بر همین اساس دولت فرانسه، پادشاهی سعودی و دولت ترکیه از طریق نمایندگان ریاض مذاکراتی با گروه‌های مسلح سلفی و تکفیری همچون الجبهة الاسلامیه و جیش المجاهدین آغاز کرده اند تا به عنوان سکانداران نبردهای نظامی در داخل به مذاکرات سیاسی ژنو 2 بپیوندند. بهانه سعودی برای ورود چنین گروه‌هایی جنگ آنها با نیروهای داعش است تا پیشینه تروریستی مجموعه مسلح الجبهة الاسلامیه و جیش المجاهدین را پاک کند.

با این وصف با پایان مرحله اول مذاکرات ژنو 2 در آخر این هفته و آغاز مجدد آن پس از یک هفته یا 10 روز، احتمال تغییر ترکیب هیئت مخالفان دولت سوریه بسیار زیاد است. در مقابل دولت سوریه نیز بیکار نخواهد نشست و تغییری اساسی در برنامه مذاکرات با طرف مقابل ایجاد می‌کند. این زمان فرصت مناسبی است تا اخضر ابراهیمی بار دیگر با گفتگو با طرف‌های روسی و آمریکایی فضای جدیدی برای وصول به توافق در دور دوم مذاکرات ایجاد کند.

انتهای پیام