نقش رسانه ها در جامعه ترکیه

به گزارش روز دوشنبه ایرنا ، کارشناسان سیاسی که این نزاع را جنگ قدرت ارزیابی می کنند ، معتقدند که رسانه های حامی دولت آنکارا ، مطبوعات وابسته به جماعت نور و دیگر رسانه های جمعی این کشور اخباری در این خصوص و براساس امیال خود منتشر می کنند.

نگاهی به کلیات ساختار رسانه های جمعی ترکیه حاکی از آن است که گروه های مختلفی از سرمایه داران ترکیه و خارجی که هیچ نوع سابقه رسانه ای نداشتند در اواخر دهه 1980 میلادی با شناخت از دامنه تاثیر گذاری رسانه و دایره نفوذ آن شروع به سرمایه گذاری ، خرید سهام و سپس ایجاد تغییرات اساسی در ساختار رسانه ای ترکیه کردند و با استخدام و بکارگیری مشاوران کاردان موفقیت های اساسی نیز در این راستا بدست آوردند به طوری که اکنون گفته می شود قدرت رسانه در این کشور هم طراز با قدرت قوای سه گانه مجریه ، مقننه و قضاییه به عنوان قدرت چهارم در ترکیه شناخته می شود.

گروه های موثر در عرصه رسانه ای ترکیه افرادی بودند که در بخش های مختلف تجاری ، انرژی و صنایع ترکیه صاحب سرمایه کلان بودند و با هدف تاثیر گذاری بر جریانات اقتصادی ، سیاسی ، امنیتی ، اجتماعی و فرهنگی در راستای تامین منابع خود برنامه ریزی کرده بودند.

رسانه های جمعی ترکیه تا پیش از اقتدار حزب حاکم عدالت و توسعه در سال 2002 در اختیار گروهی محدود از سرمایه گذاران قرار داشت اما پس از قدرت رسیدن حزب حاکم ، گروه های بیشتری به ویژه سرمایه داران خارجی وارد این عرصه شده و با اهداف پنهان و آشکار در این عرصه سرمایه گذاری کرده اند.

صاحبان قدرت در رسانه های جمعی ترکیه به چهار بخش ، شرکت های قدیمی سرمایه گذار در حوزه رسانه ، رسانه های وابسته به حزب حاکم عدالت و توسعه ، رسانه مخالف حزب حاکم و گروه های کوچک رسانه ای تقسیم می شوند ولی با بروز اختلاف بر سر مساله فساد مالی میان جماعت گولن و دولت اردوغان ، رسانه های وابسته به جماعت گولن که طی ده سال گذشته در کنار دولت اردوغان قرار داشتند اخیرا از آن جدا شدند و در مقابل دولت قرار گرفتند.

شرکت های قدیمی سرمایه گذار در حوزه رسانه ترکیه ، شرکت هایی هستند که سال ها سابقه فعالیت در عرصه رسانه ای این کشور را دارند و همواره با دولت های این کشور در هر دوره در تعامل یا ستیز بر اساس منافع سیاسی و اقتصادی خود بوده اند.

از جمله این شرکت ها می توان به شرکتهای ˈ آیدین دوغان ˈ ،

ˈ دوغوش ˈ ، ˈ چوکوراوا ˈ و ˈ جین ار ˈ اشاره کرد.

رسانه های وابسته به حزب حاکم عدالت و توسعه و یا هوادار دولت که مناسبات تجاری نزدیکی نیز با نهادهای دولتی دارند در راستای تامین منافع این حزب و دولت ˈ رجب طیب اردوغان ˈ نخست وزیر ترکیه برای تاثیر گذاری در سیاست های داخلی بر مردم و نیز در عرصه خارجی در حوزه های بین الملل و منطقه ای تاسیس شده اند.

دولت اردوغان در ده سال اول اقتدار خود که با تکیه به آرای حدود 50 در صدی خود و کنترل کامل نهادهای دولتی از قدرت بسیار بالایی نسبت به امروز برخوردار بود توانست که دیگر رسانه های بزرگ را نیز به نوعی تحت کنترل در آورد و از حملات تند و انتقادهای سنگین از دولت جلوگیری کند به طوری که برخی از نویسندگان معروف و قدیمی این رسانه ها ادعا دارند که در همین راستا به دستور مقامات دولتی از سوی صاحبان روزنامه هایشان از کار برکنار شده اند.

از رسانه های حامی دولت آنکارا می توان به گروه های رسانه ای ، آل بایراکلار ، تورکوواز مدیا ( چالیک ) ، استار ( سانجاک ) ، گروه های کانال آ و هفت اشاره کرد.

پیشروان رسانه های مخالف دولت ترکیه ، رسانه های چپگرا می باشند که با حزب لاییک جمهوری خواه خلق هم سو هستند.

روزنامه های جمهوریت ، اولوسال کانال ، آیدینلیک ،ینی چاغ ، کانال تلویزیونی بی و سوزجو از جمله این رسانه ها هستند که قدرت مالی چندانی ندارند و شمارگان این روزنامه ها پائین است.

گروه سرمایه داران کوچک رسانه ای ترکیه مانند هولدینگ های (ام.ان.جی ) ، دمیر اورن ، بخش رسانه های حزب سعادت ، روزنامه های طرف ، آکیت و ینی آکیت هستند که چندان دسترسی گسترده به افکار عمومی ندارند و تنها در میان طرفداران خود مخاطب دارند.

از سوی دیگر گروه رسانه های نزدیک به فتح الله گولن رهبر جماعت نور از جمله ، روزنامه زمان ، تلویزیون سامان یولو و نشریه فضا که تا چند ماه پیش در کنار دولت اردوغان بود از 17 دسامبر ( 26 آذر ) گذشته و با بروز اختلاف با دولت اردوغان در شمار مهمترین گروه رسانه ای ضد دولت اردوغان در آمده و اقدام به انتشار اخبار مربوط به فسادهای مالی در دستگاههای دولتی کرده اند.

** نقش مستقیم سرمایه داران خارجی در رسانه های ترکیه

سرمایه داران خارجی با هدف تاثیر بر جریانات سیاسی و اقتصادی سرمایه های خود را وارد این کشور کرده و در بخش های مختلف رسانه ای سرمایه گذاری کردند.

یکی از مهمترین سرمایه گذاران در این حوزه شرکت آمریکایی ˈفوکس تی ویˈ است که هم اکنون در میان کانال های تلویزیونی ترکیه تحت همین نام برنامه پخش می کند .

هر چند که شبکه تلویزیونی الجزیره در حال همکاری با تلویزیونی ˈسی.آی.ان.ای.5 ˈ ترکیه است اما گفته می شود شرکت های غربی و قطری در حال چانه زنی برای خرید برخی از رسانه های ترکیه هستند.

** کانال های دولتی تلویزیون ترکیه



دولت ترکیه دارای کانال تلویزیونی ˈتی.آر.تیˈ است که در قالب چهار کانال فعالیت می کرد ، سال 2009 این شبکه تلویزیونی فعالیت های خود را توسعه داد و کانالهای تلویزیونی ˈتی.آر.تی ترک بین المللی ، تی آ.تی خبر ، موزیک و ورزش ˈ را نیز راه اندازی کرد.

همچنین با راه اندازی تلویزیون ˈتی.آر.تی 6 ˈ بخش زبان کردی این شبکه نیز به طور 24 ساعته اجرای برنامه دارد و پخش برنامه به زبان عربی در ساعات معینی از شبانه روز آغاز شده و ˈتی آر تیˈ در تدارک پخش برنامه به زبان های فارسی و سایر زبانهای حوزه بالکان و قفقاز است.

خاورم ** 2010 ** 230 *1446