کنفرانس ژنو معجزه نمی‌کند

 منظور از این تأثیرگذاری، تنها تصاویر تکان‌دهنده‌ای نیست که از کودکان گرسنه، خانواده‌های آواره، جسدهای سوخته یا شهرهای ویران مخابره می‌شود و احساسات انسان را برمی‌انگیزد.

این جنگ علاوه بر ده‌ها هزار کشته و میلیون‌ها آواره و چندین شهر ویرانی که روی دست سوریه گذاشته، برای بسیاری از نقاط دور و نزدیک جهان هم پیامدهایی کوتاه یا بلندمدت داشته‌است. از عراق و لبنان که صحنه جنگ نیابتی دولت و مخالفان سوریه‌ای شده‌اند تا ترکیه و اردن که میزبان صدها هزار آواره سوریه‌ای هستند؛ از روسیه و آمریکا که موضوعی جدید برای رویارویی پیدا کرده‌اند تا دورترها یعنی سوئیس و سوئد که به واسطه بحران کنونی سوریه، با پدیده‌ای به نام تروریسم داخلی روبه‌رو شده‌اند.

همین  وزیر کشور سوئد اعلام کرد، شهروندان سوئدی که برای جنگ به سوریه می‌روند دیگر حق بازگشت به کشوررا ندارند. وزیر کشور فرانسه هم از افزایش اعزام نوجوانان فرانسوی به جنگ سوریه خبر داده‌است. شهروندان این کشورها جذب گروه‌های جهادی می‌شوند که در سوریه زیر پرچم القاعده با ارتش این کشور می‌جنگند تا حکومت به خیال خود اسلامی خالص برپا کنند. بحران سوریه تنها جان مردم این کشور یا امنیت همسایگان سوریه را تهدید نمی‌کند بلکه ترکش‌های این بحران تا هزاران کیلومتر دورتر به آمریکای شمالی هم می‌رسد.

حالا همه امیدها برای حل این بحران همه‌گیر، به کنفرانسی گره‌خورده که فردا با عنوان کنفرانس ژنو اما در شهر مونتروی سوئیس برگزار می‌شود. کنفرانسی که تدارک برگزاری آن، همه فعالیت‌های بین‌المللی برای حل بحران سوریه را به‌خود معطوف کرده‌است. در عرصه بین‌المللی هیچ کار دیگری خارج از تدارکات این کنفرانس برای بحران سوریه صورت نمی‌گیرد.

اما قرار نیست این کنفرانس برای حل بحران سوریه معجزه کند. بحران 3ساله سوریه با یک کنفرانس دو روزه ولو با شرکت 40کشور و حتی اگر همه طرف‌های درگیر جنگ در آن شرکت می‌کردند، حل نمی‌شود. کنفرانس ژنو قرار است آغاز یک روند باشد. روندی که ابتکار عمل در سوریه را از اسلحه بگیرد.

در سوریه آنها که در داخل مشغول جنگ هستند می‌گویند برای استقرار حکومت واقعی اسلامی می‌جنگند. مخالفان خارج‌نشین که فقط جلسه می‌گذارند تا اختلافات میان خودشان را حل کنند، نمی‌دانند چه می‌خواهند و فقط بر این جمله تأکید می‌کنند که «اسد باید برود». حامیان منطقه‌ای شورشیان سوریه هر کدام برنامه‌های خودشان را در سوریه دنبال می‌کنند و قدرت‌های جهانی هم به‌دنبال معامله بر سر سوریه هستند. دولت سوریه هم برای خود وظیفه دفاع از کشور در مقابل نیروهای بیگانه‌ای را تعریف کرده که اکنون در خاک سوریه مشغول جنگ هستند.

در این میان کنفرانسی با حضور نمایندگانی از 40کشور جهان و گروه‌هایی از مخالفان و همچنین دولت سوریه، نمی‌تواند یک شبه به برقراری آتش‌بس منجر شود. هدف از کنفرانس ژنو این است که شرکت‌کنندگان را مجبور به عملکردی مسئولانه‌تر در قبال بحران سوریه کند. بحران سوریه را خود سوریه‌ای‌ها هدایت نمی‌کنند. برای حل آن هم از دست خود سوریه‌ای‌ها کار چندانی برنمی‌آید. به همین‌خاطر کنفرانسی بین‌المللی برای حل این بحران تشکیل شده تا مداخله‌‌کنندگان در این بحران، متعهد به هدفی مشترک بشوند. اینکه این هدف چیست و متعهد کردن کشورها برای محقق کردن آن تا چه حد موفقیت‌آمیز خواهد بود، موضوعی است که در ماه‌های آینده روشن می‌شود.