موسیقی ایرانی - عربی، هنری ناسازگار با بدبینی ، جنگ و سیاست

هنر موسیقی که ارتباط نزدیکی با سبک ها و ادوات استفاده از آن در خلق اثر با رویکردهای متفاوت دارد، در ایجاد سبک و سیاق تلفیقی در ساخت آهنگ تاثیر بسزایی دارد.نزدیکی موسیقی ایرانی و عربی بوی‍ژه در حوزه ساخت آهنگ امروزه چشمگیر و تلفیق سبک ها درآن مشهود است.

در دنیایی که تعبیرهای متفاوت از سیاست به بدبینی و سوء تفاهم میان دولت ها منجر می شود، تنها هنر است که نزدیکی مردمان را برای تثبیت گفتمان صلح منجر شده و به نوعی به جنگ سیاست می آید.

نزدیکی هنر موسیقی ایران و عربی بخصوص در حوزه ساخت آهنگ که هریک متاثر از دیگری است، سیاست دوری دولت ها در برهه ای که بیش از هر چیز نزدیکی ملت های مسلمان را طلب می کند ، کارساز و نزدیکی جامعه هنری این کشورها را سبب می شود.

«مصطفی اللباد» نویسنده لبنانی در این باره می نویسد: در دهه اخیر سیاست به عاملی برای فاصله گرفتن برخی کشورهای عربی از ایران از یکدیگرشده است اما این موسیقی است که میان تمدن های فارسی و عربی ارتباطی عمیق بوجود آورده، ارتباطی که گذشت سالیان دراز نتوانسته میان آنها جدایی افکند.

اللباد در مقاله ای که در روزنامه لبنانی « السفیر» چاپ شده است، می افزاید: مقام های موسیقی ایران همچون «راست» «نهاوند» و«سیکا» همچنان با آواز های عربی درهم آمیخته شده که حاکی از عمق روابط تاریخی و موسیقی میان ایران و اعراب است.

ما به دنبال بحث و بررسی درباره فرضیه های سیاسی مرتبط با ایران نیستیم اما تاکید داریم که موسیقی به عنوان یکی از مهمترین مشترکات و حلقه های وصل بین دو تمدن بزرگ منطقه است.

به عقیده این نویسنده لبنانی، تاریخ و جغرافیای ایران و اعراب منطقه ثابت می کند که رفتارهای متقابل آنان هرگز برای نابودی طرف دیگر نبوده است.

اللباد یادآور می شود: ما به عنوان اعراب برغم برخی تنش ها همواره باید این حقیقت ثابت و غیرقابل تقدیر را به خاطر داشته باشیم که ایران قلب و عمق جهان عرب است و قرار دادن آن در این جایگاه نشانه برخورداری اعراب از حکمت و درایت است، ایران همسایه ای تاریخی و جغرافیایی است.

این نویسنده لبنانی همچنین به بررسی تاریخچه موسیقی در ایران پرداخته و سپس در میان نغمه ها ، مقامات و آوازهای ایرانی سیر کرده است. به نظر می رسد نتیجه نزاع میان موسیقی و سیاست قطعی است ؛ سیاست در بهترین شرایط با منافع گروهی، قشری و یا حتی یک کشور سرو کار دارد، ولی موسیقی با عبور از منافع تنگ نظرانه و ایدئولوژی های مختلف و حساسیت های قومی و طایفه ای تنها با وجدان انسان ها سروکاردارد.

اللباد می نویسد: این مقاله را بعداز ماهها تحقیق و بررسی در موسیقی ایران و در قاهره پایتخت مصر نوشتم ، نغمه های ایرانی همچنان در وجودم جریان دارد گویی مانند رویایی همیشگی که زمان بین باربد و شجریان را درمی نوردد.

خاورم ** 2023** 1324**1010*