درآمد نیم میلیونی خانوارها از فروش کالاهای دست دوم/بازار ۱۱ هزار میلیاردی سمساری‌ها

ابراهیم علیزاده: آن طور که چند روز پیش مرکز آمار ایران اعلام کرد، سال گذشته تنها سالی بود که طی چند سال اخیر درآمد خانوار ایرانی بالاخره توانست با هزینه خانوار سربه سر شود. پیش از آن، همیشه درآمد خانوار ایرانی به اندازه هزینه‌های آن نبود.

مثلا پیش از سال 91 یعنی در سال 90 براساس گزارش‌های بانک مرکزی در حالی که متوسط هزینه خانوار ایرانی 17 میلیون و 392 هزار تومان بود، مجموع درآمدهای پولی و غیرپولی ناخالص این خانوار به بیش از 16 میلیون و 719 هزار تومان می‌رسید.

در واقع هزینه‌های خانوار ایرانی در مجموع 673 هزار تومان بیشتر از درآمدهای آنها بود. این اختلاف در سال 1389 نیز به 485 هزار تومان می‌رسید و آن زمان نیز میزان هزینه‌های خانوار ایرانی 485 هزار تومان بیشتر از درآمدهای سالانه آنها بود.

در همین حال توجه به نوع درآمدهای خانوار ایرانی نیز قابل توجه است. در کنار درآمدهای غیرپولی خانوار ایرانی، آنها از پنج محل درآمد پولی دارند.

در این پنج محل بیشترین درآمد مربوط به درآمدهای از مزد و حقوق بخش دولتی یا عمومی یا خصوصی یا تعاونی است. پس از این بخش، درآمدهای متفرقه خانوار ایرانی از بخش‌های دیگر بیشتر است که البته افزایش این رقم در سال 1390 قابل توجه است. چرا که تا پیش از سال‌های 1389 و 1390 درآمدهای متفرقه خانوار به اندازه درآمد خانوار از مشاغل آزاد غیرکشاورزی نبود. اما در این دو سال دیگر درآمدهای متفرقه خانوار در جایگاه دوم بیشترین درآمدهای آنها قرار گرفت. این در حالی است که به صورت مشخص معلوم نیست منظور از درآمدهای متفرقه خانوار چیست.

 پس از این بخش نیز، درآمد خانوار از مشاغل آزاد غیرکشاورزی، درآمد حاصل از فروش کالاهای دست دوم و درآمد از مشاغل آزاد کشاورزی در جایگاه‌های سوم تا پنجم قرار دارند.  

درآمد خانوار از کالاهای دست دوم

کالاهای دست دوم خانوار هرچند جزیی از دارایی‌های آنها محسوب می‌شود اما طی سال‌های اخیر محل درآمد مناسبی برای آنها نیز به شمار رفته است. آن طور که بانک مرکزی گزارش داده طی سال‌های 1384 تا 1390 سهم درآمد خانوار از فروش کالاهای دست دوم آنها از کل درآمدهای پولی آنها قابل توجه بوده است. به طوری که در سال 1390 این بخش سهم 4.3 درصدی از کل درآمدهای پولی خانوار داشته است. در سال 1384 نیز این سهم به 4.2 درصد می‌رسید.

در واقع می‌توان گفت سالانه خانوار ایرانی چهار درصد از درآمدهای خود را برای تامین هزینه‌هایش، از فروش دارایی‌های دست دوم خود تامین می‌کند.  

بازار 11 هزار میلیاردی سمساری‌ها

از سوی دیگر با اعلام این آمار و ارقام می‌توان حجم تقریبی بازار سالانه سمساری‌ها از محل خرید کالاهای دست دوم خانوار را محاسبه کرد. با توجه به جمعیت 21 میلیونی خانوار ایرانی(طبق اعلام مرکز آمار ایران) و فروش سالانه بیش از 532 هزار تومانی کالاهای دست دوم خانوار می‌توان رقم تقریبی بازار سمساری‌های ایرانی را 11 هزار و 188 میلیارد تومان برآورد کرد. این رقم حداقل رقمی است که سمساری‌ها هم می‌توانند از فروش کالاهای دست دوم خانوار به دست بیاورند. اما اگر سود آنها را به این رقم اضافه کنیم طبیعتا این رقم افزایش چشم‌گیری خواهد داشت.

ـ نمودار درآمدهای پولی خانوار ایرانی - به تومان (منبع:بانک مرکزی)

جدول درآمدهای پولی ناخالص خانوار - به تومان(منبع:بانک مرکزی)

31325