تشریح دلایل تغییر سیاست حماس و نزدیکی دوباره به ایران/حماس مفتون شد و بازی خورد

مجید صفاتاج، کارشناس سیاست خارجی و روابط بین الملل در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به تغییر رویکردهای جنبش حماس در سال های اخیر و نحوه شکل گیری این جنبش گفت: جنبش حماس، جنبش اسلامی بود که به تاثیر انقلاب اسلامی ایران و پس از انتفاضه اول توسط برخی از جوانان اعضای جنبش اخوان المسلمین فلسطین پایه گذاری شد هر چند بنیانگذاران این جنبش معتقد بودند که این تشکل با جنبش اخوان تفاوت دارد، ولی در واقع اعضا و کادرهای جنبش سابقه اخوانی داشتند یا تحت اشراف اخوان المسلمین عمل می کردند.

پیروزی انقلاب اسلامی جنبش حماس را تبدیل به جنبش انقلابی کرد

وی با بیان اینکه جنبش حماس متاثر از جنبش اخوان المسلمین است، ادامه داد: پیروزی انقلاب اسلامی و پیروزی های جنبش مقاومت حزب الله لبنان علیه رژیم صهیونیستی باعث شد این جریان گرایش انقلابی داشته باشد و توانست سایر احزاب را تحت تاثیر خود قرار داده و اعضای زیادی را جذب کند.

این کارشناس مسائل بین الملل به عملکرد جنبش در خلال دو سه سال گذشته اشاره کرد و گفت: جنبش حماس علی رغم قطب‌گیری‌هایی که داشت از حمایت جمهوری اسلامی ایران برخوردار بود، اما عملکرد این جنبش بعد از شروع موج بیداری اسلامی و دخالت در قضیه سوریه و تبعیت از جنبش اخوان مصر نه تنها از اقتدار جنبش حماس کاسته شد، بلکه عملیات هایی که این جنبش علیه اسرائیل انجام می داد، نیز به طور چشمگیری کم شد. در واقع در این دو سال اخیر کمتر شاهد عملیات چشمگیر علیه اسرائیل بودیم،به طوری که عمده عملیات ها توسط نیروهای دیگر نظیر گروه جهاد اسلامی بوده است.

حمایت از معارضین سوری توسط حماس اشتباه راهبردی

صفاتاج با بیان اینکه جنبش حماس دچار یک اشتباه راهبردی شد، ادامه داد: حمایت هایی که آنها از معارضان سوری تحت حمایت عربستان و قطر انجام دادند علی رغم توصیه جمهوری اسلامی و حزب الله اشتباهی راهبردی بود که آنها این مسیر را اصلاح نکردند به گونه ای که دکتر موسی ابومزروق در مصاحبه‌هایی که انجام می دهد وقتی از او سوال می کنند سوریه از شما حمایت کرد و میزبان شما بود، چرا از جریان معارض سوریه حمایت می کنید به طور تلویحی می گوید جبهه سوریه از جبهه مقاومت خارج شده و کشورهای قطر و عربستان وارد جبهه مقاومت شده است.

وی افزود: این در حالی است که سوریه در خط مقاومت و ایران محور مقاومت است. سیاستمداران غربی و روسی از جمله آقای چورکین نماینده روسیه در سازمان ملل بارها اعلام کرده اند که جنگ در سوریه به نیابت آمریکا و صهیونیست ها علیه ایران است.

تا در حماس چنین دیدگاههایی وجود داشته باشد انتفاضه سوم رخ نمی دهد

این کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه رفتار حماس در سال های اخیر بخاطر روابط این جنبش با حزب الله و ایران بر عملکردش تاثیر گذاشت، افزود: این تاثیر در مناطق اشغالی کاملا قابل ملاحظه بود و آنها با اشتیباه تاکتیکی مقر اصلی را از سوریه به قطر بردند در حالیکه قطر عامل دست نشانده آمریکا بود. بنده اعتقاد دارم تا این دیدگاه ها در حماس وجود داشته باشد انتفاضه سومی شکل نخواهد گرفت و رژیم صهیونیستی فشارهای خود را بیشتر خواهد کرد.

صفاتاج ادامه داد: به طوریکه رژیم صهیونیستی در مذاکرات اخیر دوباره به قرارداد 1991 اسلو برگشت و این از آثار تغییر گرایش حماس از مقاومت به ارتجاع در قضیه سوریه است.

اختلافات داخلی یکی از عوامل نزدیکی دوباره حماس به ایران

وی در ادامه به دلایل تغییر رویکرد حماس و نزدیکی آن به ایران اشاره کرد و گفت: حماس در قضیه سوریه از موضع حمایت از محور مقاومت خارج شد و در مقابل نظام سوریه قرار گرفت لذا مقاومت ضد صهیونیستی فراموش شد، اما بعضی از رهبران حماس از جمله آقای حلمی از چهره هایی بودند که مرتبط با خط مقاومت بودند و به ایران آمدند و گفتند پایبند به مقاومت هستیم. همینطور بین خالد مشعل و موسی ابومزروغ اختلافاتی بوجود آمد که این فشار از درون باعث تغییر در عملکرد حماس در ماه های اخیر شده است.

جریان حماس مفتون واقع شد

این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: از سوی دیگر شرایط در سوریه به گونه ای رقم خورد که اثبات کرد حماس در جریان سوریه مفتون واقع شده است و در ضمن فهمیدند که باید در آینده بخاطر نسل‌کشی‌های انجام شده در سوریه پاسخگو باشند و حقانیت موضع جمهوری اسلامی برای آنها معلوم شد.

صفاتاج پیروزی های دولت سوریه در جریان های معارض را از دیگر دلایل تغییر سیاست حماس و تمایل به برقراری ارتباط با ایران دانست و گفت: وضعیت سوریه به طوری پیش رفت که حتی غربی ها، اروپایی ها، ترکیه، قطر و آمریکا به این نتیجه رسیدند که در سوریه از طریق نظامی نمی شود کاری کرد و این مجموعه آثار و پیامدها باعث شد مجددا جنبش حماس رفتار خود را اصلاح و به ایران نزدیک شود.

حماس باید بداند نمی تواند از همه امکانات و تواناییهای ایران برخوردار باشد

وی در ادامه گفت: به هر حال جریانی که بلافاصله بعد از روزهای بیداری اسلامی توسط اخوان در مصر در سوریه دخالت می کند و پشت پا می زند به مبانی و اعتقادات باید بداند به این زودی نمی شود خلاء بوجود آمده بین ایران و حماس مرتفع و پر شود و جمهوری اسلامی باید در تعامل با حماس این نکته را در نظر بگیرد که جنبش حماس نمی تواند از همه امکانات و حمایت ها برخوردار باشد. در حالیکه این مساله قابل پیش بینی بود جنبش حماس مورد بازی قرار گرفته و سمت جمهوری اسلامی ایران باز خواهد گشت.

حمایت ایران از جریان مقاومت به جای جریان سازشکار

این کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه جمهوری اسلامی باید به این نکته توجه کند که نکات تاریک در مورد حماس وجود دارد، ادامه داد: این نکات تاریک به این زودی ها پاک نخواهد شد و ایران نیز باید تلاش کند از این به بعد بیشتر جریان مقاومت را تقویت کند تا جامعه سازشکار را.

تغییر رئیس جمهور تاثیری در تغییر رویکرد حماس نسبت به ایران ندارد

صفاتاج در مورد تاثیر انتخابات ریاست جمهوری 92 در تغییر رویکرد حماس نیز گفت: من در این مورد نقش ریاست جمهوری را کمرنگ می بینم به هر حال سیاست کلان نسبت به فلسطین عوض نشده است و سیاست های کلی در این مورد به طور پیوسته ادامه داشته است، لذا نمی توانم نقش تغییر رئیس جمهور را در تغییر رویکرد سیاسی حماس پررنگ ببینم.

وی در مورد نقش برکناری محمد مرسی در تغییر سیاست های جدید حماس نیز گفت: جنبش اخوان میوه ناقصی بود که دست به اقداماتی زد که منجر به خودکشی سیاسی شد قطعا سقوط دولت اخوان‌المسلمین و محمد مرسی که پشتوانه بود برای حماس، تاثیر زیادی در این قضیه داشت و آنها فهمیدند و به این باور رسیدند که باید بیایند و حول محور جمهوری اسلامی فعالیت کنند به طوریکه در آخرین جلسه مسئولان حماس اعتراف کردند عدم پیشبرد اهداف آنها دوری از ایران و حزب الله لبنان در یکی دو سال اخیر است.