دانشگاه کارآفرین؛ ضرورت ، ویژگی‌ها و الزامات

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ویژگی های دانشگاه کارآفرین و الزامات آن را مورد بررسی قرار داد.

به گزارش گروه دریافت خبر خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، دفتر مطالعات اجتماعی این مرکز در گزارشی تلاش کرده تا در راستای ایجاد آشنایی با مفهوم دانشگاه کارآفرین و توجه دادن افراد ذی ربط به ضرورت سوق دادن دانشگاه های کشور به این سمت، مباحث متنوعی را مورد بحث و بررسی قرار دهد.

در بخش نخست به اختصار به مشکلات پیش روی دانشگاه های سنتی پرداخته و در بخش های بعد نیز ضمن معرفی دانشگاه کارآفرین و تبیین دقیق سیر تکوینی و ویژگی های آن ، نتایج و مزایای برخاسته از استقرار چنین دانشگاهی در نظام آموزش عالی کشور را بر شمرده است. در نهایت نیز الزامات تبدیل دانشگاه سنتی به دانشگاه کارآفرین و کیفیت مدیریت دانشگاهی در دانشگاه های کارآفرینی مورد بررسی قرار گرفته اند.

در بخشی از این گزارش آمده است: عصر حاضر شاهد تحولات عظیمی در نظام های دانشگاهی به منظور همسویی هر چه بیشتر آنها با فرایند توسعه اقتصادی بومی، منطقه ای و بین المللی است. لذا رویکرد حاکم بر فعالیت های آموزشی و پژوهشی ، رویکردی نیازگرا در تعامل با سازمان های پیرامونی دانشگاه محسوب می شود. این تعامل و کنش متقابل محیط های دانشگاهی با بنگاه های اقتصادی و سازمان های بیرونی ، چنانچه سازمان یافته و با ساز و کارهای اثربخش همراه باشد، حاصلی جز اشتغال‌زایی ، بهره وری بیشتر از منابع انسانی و غیرانسانی و رفاه به دنبال نخواهد داشت. دانشگاه ها به مثابه نهادهای عمده تولید دانش، به دلیل تغییر در ماهیت تولید علم و تولید اقتصادی، علاوه بر پژوهش و آموزش، نقش و رسالت جدیدی در توسعه اقتصادی و منطقه ای یافته اند. بر اساس نظر بسیاری از صاحبنظران حوزه مدیریت دانشگاهی، امروزه بسیاری از موسسات آموزشی و دانشگاه‌های دولتی بایستی اهداف و استراتژی های کلی شان را در جهت تحقق رسالت دانشگاه از نو بسنجند تا بتوانند همانند بسیاری از کشورهای توسعه یافته دنیا رفته رفته وابستگی خود را به بودجه دولتی کاهش داده، استقلال مالی خویش را برقرار ساخته و به طرق مختلف ایجاد درآمد کنند و نقشی اساسی در نوآوری صنعتی و توسعه فناوری و در نتیجه اشتغال‌زایی و رفاه به وجود آورند. این ارزیابی مجدد در نتیجه رقابت فشرده در بازار آکادمیک است که محیطی پردردسر بوده و بخش قابل توجهی از بودجه آن از طریق منابع دولتی تامین می شود.

فشارهای روزافزون بر دوش دولت ها و کاهش بودجه های دولتی در سال های اخیر ، افزایش تعداد دانش آموختگان ، بیکاری فزاینده و بحران اشتغال جوانان به ویژه تحصیلکردگان ، تغییر در انتظارات متقاضیان ورود به دانشگاه ها، رقابت ، نیازهای متغیر بازار، مسئولیت پذیری و پاسخگویی در مقابل افراد جامعه، انقلاب کیفیت و بهره وری ، تغییر در دانش و ضرورت مدیریت دانش و تجاری سازی دانش، تحول در آموزش های سنتی و گرایش به سمت آموزش های نو و پژوهش های کاربردی، به کارگیری فناوری های نوین و سایر مواردی که موجب تحول در رسالت ، نقش و کارکردهای دانشگاه شده اند، ضرورت کارآفرینی دانشگاهی و ایجاد دانشگاه کارآفرین را – به عنوان یکی از ابزارهای حیاتی ، راهبردی و کلیدی آموزش عالی برای مواجهه با این تغییرات و فشارها – روشن و بدیهی کرده اند. دانشگاه کارآفرین که به مفهوم کنش کارآفرینانه در راهبردها ، ساختارها ، دیدگاه ها و عملکردهای یک دانشگاه بوده و به «دانشگاه نسل سوم» نیز معروف است، موسسه ای خود مولد بوده که برای کسب منابعش، در روند گذر از «سازمان مبتنی بر هدایا و و ابسته به نهادهای دیگر » است و فارغ التحصیلاتی را به جامعه ارائه می دهد که دانش را در کنار پژوهش های کاربردی به خدمت گرفته و با نوآوری ، کار می آفرینند.

برای جامه عمل پوشاندن به کارکردهای استقرار دانشگاه کارآفرین در نظام آموزش عالی مدرن، بایستی تغییراتی را در ساختار ، تکنولوژی و رفتار نظام مدیریت آموزش عالی، آن هم با درک صحیحی از هنجارها ، ارزش ها، نگرش ها و باورهای آن صورت داد.

در یک جمع بندی از مباحث مطرح شده می توان گفت بخشی از الزامات تبدیل دانشگاه سنتی به دانشگاه کارآفرین، بازنگری در ساختار سازمانی و بخش دیگر ایجاد فرهنگ کارآفرینی در آن است. همانطور که ملاحظه شد، در این فرآیند نقش مدیران دانشگاهی محوری و کلیدی است . پیچیدگی های حاکم بر سیستم دانشگاه های کارآفرین ، لزوم پیدایش مدیرانی با توانایی ها، قابلیت ها و شایستگی های ویژه ای را ایجاد می کند. بر این اساس و باتوجه به اینکه مدیران دانشگاهی از مهره های اصلی و هسته عمده تصمیم گیری ها در مراکز آموزش عالی محسوب می شوند، توجه به قابلیت ها و شایستگی های آنان و تقویت و ارتقای این شایستگی ها ، می تواند به میزان چشمگیری بر موفقیت نظام آموزش عالی تاثیرگذار باشد.

انتهای پیام