ماندلا رهبری نبود که با احترام به قدرت برسد و آن را با مرگ ترک کند

به گزارش خبرگزاری مهر، نشست "نلسون ماندلا؛ نماد مقویمت تا پیروزی" با همکاری انجمن ایرانی مطالعات جهان و دانشکده مطالعات جهان در دانشکده مطالعات جهان برگزار شد. در این نشست سخنرانانی که هر یک به گونه ای با نلسون ماندلا و فعالیت های وی آشنایی داشتند، به ایراد سخن پرداختند. نخستین سخنران جلسه دکتر "امیربهرام عرب احمدی" مدیر گروه مطالعات آفریقای دانشکده مطالعات جهان، بود. وی در ابتدای سخنان خود، ماندلا را رهبر معنوی قاره آفریقا و شخصیتی بین المللی خواند که 27 سال از بهترین سال های عمرش را در زندان سپری کرده بود. دکتر عرب احمدی افزود: ماندلا پس از آزادی از زندان نیز، اقدامات عام المنفعه ای را در راس کارهای خود قرار داد و بنیادهای خیریه متعددی برای ساماندهی کودکان خیابانی و کنترل بیماری ایدز تاسیس کرد. وی همچنین بخشی از جایزه صلح نوبل خود را به ساماندهی وضعیت کودکان بی سرپرست اختصاص داد.

مدیر گروه مطالعات آفریقا دیگر فعالیت های ماندلا را تلاش برای حل و فصل منازعات در سایر کشورهای آفریقایی بر مبنای تفاهم و آشتی ملی دانست و میانجیگری وی در حل منازعات در زیمبابوه و کنگو را به عنوان نمونه های این تلاش ها برشمرد. این کارشناس مسائل آفریقا در ادامه افزود: ماندلا نقش به سزایی در ارتقای جایگاه قاره آفریقا در اذهان عمومی جهان داشت؛ وی زمینه شکل گیری اتحادیه آفریقا را فراهم کرد که از آن به "رنسانس آفریقا" یاد می شود. از دیگر خصوصیات ماندلا، بی اعتنایی وی به تعلقات دنیوی بود که باعث شد پست ریاست جمهوری را پس از یک دوره به جوانترها واگذار کند درحالی که در آفریقا رهبرانی حکومت می کنند که با بیش از هشتاد سال سن، حاضر نیستند دست از قدرت بکشند.

در ادامه "آر. جی. وایتهد" سفیر آفریقای جنوبی در تهران، برای حاضران سخنرانی کرد. وی با اشاره به مراحل مختلف زندگی ماندلا و تلاش های وی برای رفع تبعیض علیه سیاه پوستان، به نقل از ماندلا گفت: این آرمانی است که من برای تحقق آن تلاش می کنم و حاضرم برای آن جانم را از دست بدهم. وی ادامه داد: ماندلا علیرغم آنکه به حبس ابد محکوم شده بود و در طول دوره زندانش مرتب به وی گفته می شد که اگر منکر مبارزه شوی آزاد خواهی شد، حاضر نشد به این امر تن دهد و گفت حاضر است در زندان بماند.

وی در ادامه افزود: باید بدانیم که جامعه آفریقا جامعه یکدستی نیست و هدایت آن از درون زندان کار آسانی به نظر نمی رسید. وی حتی وقتی سفیدپوستان برای مذاکره در زندان به سراغش رفتند، گفت من زندانی ام و زندانی نمی تواند مذاکره کند و توصیه کرد که بروید با رهبران کنگره ملی آفریقا مذاکره کنید. به این ترتیب وی هیچ پیش شرطی را برای آزادی قبول نکرد و بعد از آزادی هم تمام همتش را صرف تحقق اهدافی کرد که چهار دهه قبل از آن پایه گذاری کرده بود. هدف اصلی وی مبارزه با نابرابری و بی عدالتی بود. بعدها وقتی از ماندلا می پرسیدند که از زندگی خود پشیمان نیست، می گفت همه زندگی من هدفمند بوده است.

سفیر آفریقای جنوبی همچنین روش زندگی ماندلا پس از آزادی از زندان را نیز حاوی درس های مهمی دانست. وی گفت ماندلا از آن دست رهبرانی نبود که با آبرو و احترام به قدرت می رسند اما آن را با تابوت ترک می کنند. وی پس از زندان وقت خود را صرف فعالیت های خیرخواهانه کرد و برخلاف برخی رهبران که حتی پس از ترک قدرت هم سعی می کنند نفوذ خود را در دستگاه های دولتی حفظ کنند، در زمان ترک قدرت گفت: با من تماس نگیرید، من با شما تماس می گیرم. به این ترتیب ماندلا درس های مهمی به همگان داد و از جمله آنها این بود که پس از تحمل مشقت هاست که سرسبزی بهار از راه می رسد.

سومین سخنران این نشست، دکتر "سید عبدلله حسینی" رئیس مرکز اسلامی آفریقای جنوبی، بود. وی ضمن اشاره به برخی خصوصیات ماندلا از جمله عدم اصرار وی بر حفظ نفوذ و قدرت گفت: ماندلا بعد از آزادی هم بر همه اصول خود پایبند بود. آقای حسینی سپس به نقل چند خاطره از دیدارهای خود با ماندلا و نحوه برخورد وی با مسائل مختلف پرداخت و از جمله گفت ماندلا در زمان ریاست جمهوری آقای خاتمی که با انتخابات ریاست جمهوری آفریقای جنوبی همزمان شده بود، از وی خواست پیامی به مسلمانان آفریقای جنوبی بفرستد و آنها را به شرکت در انتخابات ریاست جمهوری تشویق کند. این درخواست، در عرف دیپلماتیک جهان، کاری غیر معمول است ولی ماندلا برای بهبود ویضاع کشورش هر کاری می کرد. وی دو بار نیز با وجود مخالفت های ایالات متحده و یهودیان، به ایران سفر کرد و گفت ما دوستان قدیمی خود را در شرایط سخت تنها نمی گذاریم. آقای حسینی در نهایت ماندلا را دارای همه شاخص های مناسب برای یک انسان کامل توصیف کرد و افزود: اگر بخواهیم دو رهبر غیرمذهبی نمونه را در جهان مثال بزنیم بی شک یکی از آنها گاندی و دیگری ماندلاست.

سخنران پایانی این نشست "مالام تیجانی" مدیر رادیو هوسای صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران بود. وی که اهل کشور نیجر و آشنا به مسائل قاره آفریقاست، سخنان خود را با تسلیت درگذشت این اسطوره جهانی مقویمت آغاز کرد. وی گفت آفریقای جنوبی بیست و پنجمین کشور بزرگ دنیا و معروف به کشور رنگین کمان است. نزاع بین سیاه و سفید، همواره در این کشور وجود داشته است، اما همانطور که می بینید از معدود کشورهای آفریقایی است که در آن کودتا نشد و همواره انتخابات منظم داشته است. با این حال تا سال 1994 سیاهان در این کشور حق رای و تحصیل در مدارس سفیدپوستان را نداشتند. ماندلا با اینکه پدرش رئیس قبیله بود و می توانست رهبری قبیله را برگزیند راه مبارزه برای آزادی را در پیش گرفت. آقای تیجانی با اشاره برخی مقاطع زندگی ماندلا، وی را الگوی صلح و مقاومت توصیف کرد.