دلایل پافشاری آمریکا برای امضای پیمان راهبردی با افغانستان و پیامدهای آن

"پیرمحمد ملازهی" کارشناس مسائل شبه قاره در پاسخ به این پرسش "چرا حامد کرزای رئیس جمهوری افغانستان زیر بار امضای پیمان راهبردی واشنگتن و کابل رفته است؟" گفت: لویه جرگه در نشست اخیر در کابل پیشنهاد امضای پیمان راهبردی میان واشنگتن و کابل را مطرح کرد و حامد کرزای را متقاعد کرد که شروط این پیمان را بپذیرد، بدین منظور رئیس جمهوری افغانستان با امضای این پیمان پس از انتخابات اعلام آمادگی کرد اما آمریکایی ها اصرار به انعقاد این پیمان دارند و در پی آن هستند تا آن را پیش از سال میلادی و تصویب بودجه امضا کرده و تکلیف افغانستان را مشخص کنند.

وی در ادامه با اشاره به سفر چاک هیگل وزیر دفاع آمریکا به افغانستان هنگام سفر حامد کرزای به تهران گفت: پیمان راهبردی موافقان و مخالفان خاص خود را دارد و آمریکایی ها نگرانند که اگر زمان امضای این پیمان طولانی شود مخالفان در موضع مسلط قرار گرفته و این قرارداد کلا منتفی شود.

ملازهی گفت: آمریکایی ها حتی اعلام کردند که معاون کرزای می تواند این پیمان را امضا کند، این درحالیست که امضای قراردادهای خارجی در حوزه ریاست جمهوری است و امضای آن بدون تایید رئیس جمهور به لحاظ حقوقی رسمیت ندارد مگر آنکه رئیس جمهور خود امضای آن را به فرد دیگری واگذار کند.

ملازهی در پاسخ به این پرسش که "آیا حضور آمریکایی ها در افغانستان می تواند امنیت این کشور را تامین کند؟" گفت: آمریکایی ها با وجود آنکه نیروهای زیادی را در افغانستان داشتند اما نتوانستند امنیت مورد نظر افغانی ها را به این کشور بازگردانند و اگر می خواستند ثبات در افغانستان حاکم شود، توان نظامی مورد نیاز را داشتند اما در پی برقراری امنیتی در این کشور نبوده و اهداف استراتژیک داشته و درصدد نظارت بر کل منطقه آسیا و خاورمیانه هستند.

دو پایگاه نظامی آمریکا در دو ولایت هلمند و هرات به خاک ایران نزدیک است و اگرچه واشنگتن اعلام کرده که بر اساس این پیمان نمی تواند به کشور ثالثی حمله کند اما واشنگتن در آینده خیلی حرف کابل را نمی خواند و ممکن است علیه ایران اقدام نظامی انجام دهد.

این کارشناس مسائل شبه قاره در پاسخ به این پرسش که "آیا ممکن است رئیس جمهوری آینده افغانستان موافقت نامه امنیتی را ملغی اعلام کند؟" گفت: نه متاسفانه خیلی بعید است، زیرا افغان ها به شدت نیازمند ادامه حضور نظامیان بوده و وضع مالی دولت نیز نابسامان بوده و نابسامان تر نیز می شود و وابسته به کمک های مالی کشورهای دیگر هستند.

وی افزود: تردیدی وجود دارد که در صورت خروج کامل نظامیان آمریکایی از افغانستان، طالبان از نیروی لازم برای تصرف کابل برخوردار بوده و نظامیان افغانی نیز سلاح های پیشرفته را در اختیار ندارند که در مقابل طالبان مقاومت کنند.

ملازهی گفت: حتی مخالفان امضای پیمان راهبردی واشنگتن و کابل خواستار حضور نظامیان آمریکایی به شکل قانونمند هستند و نمی خواهند تا افغانستان گرفتار جنگ داخلی باشد. این درحالیست که در صورت امضای پیمان راهبردی نظامیان آمریکایی پایگاه جدید در افغانستان احداث می کنند و حداقل در 10 سال دیگر در این کشور حضور دارند و پس از این مدت نیز قرارداد را تمدید می کنند.

این کارشناس مسائل شبه قاره در رابطه با اعطای مصونیت قضایی به نظامیان آمریکایی که یکی از بندهای مهم این پیمان بوده و جنجال زیادی را در افغانستان به پا کرده است، گفت: لویه جرگه در نشست خود اعلام کرد که نظامیان آمریکایی به جای آنکه در کشور خود محاکمه شوند، در پایگاه نظامی آمریکا در افغانستان محاکمه می شوند و البته یک هیئت قضایی افغانی نیز در دادگاه شرکت می کند، اما موضوع مهم آن است که حق محاکمه در اختیار آمریکایی ها همچنان باقی می مانند.

وی در پاسخ به این پرسش که "این موافقت نامه چه تاثیری بر امنیت کشورهای منطقه همانند ایران دارد؟" گفت: ایران مخالف اصلی این پیمان بوده و روسیه، چین، پاکستان و تا حدی هند مخالفت خود را با امضای پیمان راهبردی اعلام کرده و از دید تهران ادامه حضور نظامیان تهدید امنیتی برای ایران است، زیرا آینده مناسبات ایران و آمریکا مشخص نیست.

ملازهی افزود: از طرفی دو پایگاه نظامی آمریکا در دو ولایت هلمند و هرات به خاک ایران نزدیک است و اگرچه واشنگتن اعلام کرده که بر اساس این پیمان نمی تواند به کشور ثالثی حمله کند اما واشنگتن در آینده خیلی حرف کابل را نمی خواند و ممکن است علیه ایران اقدام نظامی انجام دهد.

وی گفت: هدف آمریکا از امضای این پیمان امنیتی نظارت بر منطقه از جمله روسیه، چین، هند بوده و مخالفت کشورهای همسایه برای لغو پیمان واشنگتن و کابل تاثیری بر امضا نکردن آن ندارد.

این کارشناس مسائل شبه قاره در رابطه با تاثیر امضای این پیمان بر امنیت روسیه گفت: روسیه خود یک قدرت نظامی بزرگ بوده و اگرچه پس از فروپاشی مشکلاتی برای این کشور ایجاد شد، اما قدرت نظامی روسیه در سطح بالایی حفظ شده و روسیه بیشتر نگران افزایش نفوذ آمریکا در آسیای مرکزی و کاهش مناسبات این کشورها با روسیه است، اما به لحاظ نظامی آمریکا، روسیه را از افغانستان تهدید نمی کند.

پیرمحمد ملازهی در پاسخ به این پرسش که "'چرا برخی از بندهای پیمان راهبردی واشنگتن -کابل به اطلاع مردم افغانستان نرسیده است؟" گفت: در تمام کشورها وقتی دولتمردان قراردادی را امضا می کنند که دو بخش وجود دارد و برخی از مفاد علنی بوده و مردم با خبر می شوند، اما بخش دیگر سری بوده و حکومت ها نگرانند که افشای این مفاد به زیان خودشان تمام شود، به همین دلیل این بندها را به صورت سری باقی نگاه می دارند.