طايفهٔ زند از طوايف لُر بودند که در حدود قلعهٔ پرى از توابع ملاير مى‌زيستند. بعد از قتل نادر اين طايفه قدرت يافتند و کريم‌خان زند توانست دولت زنديه را تشکيل دهد.
کريم‌خان (۱۱۶۳ تا ۱۱۹۳ هجرى قمرى)
در اين دوره ايل بختيارى و زند ادارهٔ اصفهان را در دست داشتند و يکى از شاهزادگان صفوى با نام شاه‌اسماعيل سوّم به سلطنت برداشته بودند ولى به‌دنبال اختلافاتى که ميان کريم‌خان و بختيارى‌ها روى داد و جنگى که ميان آنها درگرفت، کريم‌خان آنها را شکست داد و اصفهان به‌دست او افتاد. سپس نواحى شمالى ايران را از تصرف محمد‌حسن خان قاجار بيرون آورد و بر نواحى مرکزى ايران مسلّط شد و توانست باقيماندهٔ افاغنه را از بين ببرد. او خود را وکيل‌الرعايا خواند و شيراز را پايتخت خود قرار داد. دورهٔ حکومت او مجموعاً آرام بود، از ماليات‌ها کاسته شد و تجارت و صنعت رونق گرفت. در اين دوره در شيراز بناهاى متعددى ساخته شد که بازار وکيل و مسجد وکيل و تجديد بناى مقاير سعدى و حافظ از آن جمله‌اند. در دورهٔ کريم‌خان براى احياء شبکه‌هاى آبيارى در فارس و جنوب که داراى اهميت حياتى مى‌باشند، اقداماتى صورت گرفت. کريم‌خان در اواخر سلطنت خود درصدد جنگ با عثمانى بود و بعد از ماه‌ها محاصره توانست بصره را تسخير کند و برادر خود صادق‌خان را در آنجا بگمارد. او مردى ساده و عادل بود که با مرگ وى دورهٔ کوتاه آرامش و امنيت به پايان رسيد. پس از مرگ او در عرض يک سال ۴ نفر حکومت را در دست گرفتند و در آخر برادر او صادق‌خان (۱۱۹۴ تا ۱۱۹۶) قدرت را در دست گرفت. او با طغيان عليمرادخان زند مواجه شد که ماه‌ها شيراز را در محاصره گرفت و توانست شهر را بگيرد و صادق‌خان را کور کند. دو روز پس از اين واقعه صادق‌خان را کشت.
عليمرادخان (۱۱۹۶ تا ۱۱۹۹ هجرى قمرى)
اصفهان را پايتخت خويش کرد. به قصد گرفتن مازندران در تهران بود که شنيد جعفرخان حکومت را در اصفهان به‌دست گرفته، در راه بازگشت به اصفهان در اثر بيمارى در مورچه‌خورت درگذشت.
جعفرخان (۱۱۹۹ تا ۱۲۰۳ هجرى قمرى)
پسر صادق‌خان مواجه با تاخت و تاز آقامحمدخان قاجار شد و از او شکست خورد. جعفرخان به‌دست عده‌اى از خوانين زند کشته شد.
لطفعلى‌خان (۱۲۰۳ تا ۱۲۰۹ هجرى قمرى)
پسر جعفرخان بود. دورهٔ سلطنت او تماماً در جنگ با آقامحمدخان گذشت. مقرّ حکومت او شيراز بود که با خيانت ابراهيم شيرازي، کلانتر شيراز به‌دست آقامحمدخان افتاد. لطفعلى‌خان به کرمان رفت و در کرمان مدت‌ها در مقابل آقامحمدخان مقاومت کرد. با فتح کرمان به‌دست آقامحمدخان به بم رفت و در آنجا آقامحمدخان بر او دست يافت. با کشته شدن لطفعلى‌خان حکومت زنديه خاتمه يافت. مدفن او در امامزاده زيد تهران است.