بازار آزاد
- موضوع
- اقتصاد و تجارت
- واژه نامه
- فرهنگ گمرک و تجارت
- واژه فارسی
- بازار آزاد
- واژه انگلیسی
- Free Market/Grey Market
- توضیحات
- این اصطلاح دارای دو مفهوم اقتصادی نزدیک به‌‌هم است: ۱. بازاری که در آن دولت دخالتی نداشته باشد و نیروهای عرضه و تقاضا آزادانه عمل کنند (Free Market). بازار آزاد به این مفهوم بیشتر در متون مربوط به نظریه‌ای اقتصادی کاربرد داشته و معادل «اقتصاد بازار آزاد» است. ۲. بازاری که در آن با سوءاستفاده از اضافه تقاضای بازار ، کالاهای کمیاب به قیمت‌های گزاف به فروش روند و بدون وقفه به خریدار تحویل داده شوند ( Grey Market). این وضعیت به‌‌ویژه در خلال جنگ‌ها و انقلاب‌ها یا دوره‌های بحرانی پس از آن پدید می‌آید و اساساً با نظام دو قیمتی همراه است: قیمت متداولی که برخی مشتریان خاص می‌توانند بر اساس آن کالای کمیاب را مستقیماً از تولیدکنندگان یا توزیع‌کنندگان اصلی دریافت دارند ، و قیمت بسیار بالاتری که طبق آن همان کالا توسط برخی تولیدکنندگان ، توزیع‌کنندگان ، یا دلالان به متقاضیان معمولی بازار عرضه می‌گردد. در ایران پس از انقلاب ، بازار آزاد در کنار بازار سیاه و نظام سهمیه‌‌بندی کالاهای اساسی عمل کرده و در خصوص برخی کالاها مصداق داشته است. مثلاً کَره ، پنیر یا گهگاه گوشت مرغ و گوشت قرمز از جمله کالاهائی بوده‌اند که مشمول کارکرد بازار آزاد می‌شده‌اند. فرق این بازار با بازار سیاه آن است که معاملات بازار آزاد منع قانونی ندارد.