آفتاب

واژه نامه های آفتاب

بازار ارز


موضوع
اقتصاد و تجارت

واژه نامه
فرهنگ گمرک و تجارت

واژه فارسی
بازار ارز

واژه انگلیسی
Foreign Exchange Market

توضیحات
بازاری که معاملات آن برای تأثیرگذاری بر انتقال پول یک کشور به کشور دیگر انجام می‌گیرد. این بازار ، محل مشخصی ندارد و بازاری است بین‌المللی که معاملات آن از طریق وسایل ارتباطی را دور مثل تلفن و فاکس صورت می‌پذیرد. در ایران ، در پی ازدیاد سریع درآمد ارزی ناشی از افزایش قیمت نفت در ۱۹۷۳ ، بانک مرکزی ایران در دی‌‌ماه ۱۳۵۳ اقدام به تأسیس یک بازار ارز غیربازرگانی کرد تا از این راه محدودیت‌های ارزی موجود بر سر راه ایجاد یک بازار بین‌المللی پول و سرمایه در کشور را از میان بردارد. در ابتدا منبع تغذیه‌کنندۀ این بازار ارزهای حاصل از صدور کالاهای غیرنفتی بود ، لیکن چون این منبع جوابگوی تقاضا برای ارز نبود ، لذا بانک مرکزی سیاست فروش ارز به بانک‌ها برای مصارف غیربارزگانی را در پیش گرفت. با توجه به تلاطم و بی ثباتی اقتصادی و سیاسی در اواخر برنامۀ عمرانی پنجم (۵۷-۱۳۵۲) ، بازار مزبور عملاً به‌‌صورت مجرای اصلی خروج ارز از ایران درآمد ، به‌طوری که در خلال عمر حدوداً پنج‌‌سالۀ بازار ، بخش اعظم ۷ میلیارد دلار فروخته شده به آن از کشور خارج شد. این مجرای اصلی فرار سرمایه سرانجام در آبان ۱۳۵۷ بسته شد و از آن پس تاکنون بازار ارز رسمی در کشور وجود نداشته است.