رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی: آینده متعلق به حکمت متعالیه است

به گزارش ایرنا، حجت‌الاسلام مرتضی جوادی آملی شامگاه چهارشنبه اول خرداد در مراسم یادروز حکیم صدرالمتالهین عنوان کرد: ملاصدرا همه حلقه های علم را به صورت یک کاروان همرنگ کرد.
وی ادامه داد:عارفان، حکیمان، متکلمان و حتی طبیعت‌گرایان درباره حکمت متعالیه اظهارنظر می‌کنند و از همین رو است که حکمت دوستان و علاقه مندان به حکمت متعالیه باید تبیین، تفسیر و تحلیل و تثبیت موقعیت این حکمت والا را در دستور کار قرار دهند.
وی با بیان اینکه بزرگی و عظمت ملاصدرا به بزرگی اندیشه اوست، ابراز داشت: ملاصدرا با همه وجود به مکتب متعالیه باور داشت و در راه آن، سر از پا نمی شناخت و از هر راه ممکن در مسیر ارائه آن سعی و تلاش می‌کرد؛ از همین رو است که می‌توان گفت او با این مکتب عجین بود.

** ملاصدرا کاروانی از علم بود
جوادی آملی گفت:ملاصدرا کاروانی از علم بود و نگاه و بینشش تنها از کسانی برمی‌آید که از علم به عین می‌رسند.
این استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: ملاصدرا از آنجا که علم آغاز شد، سخن را آغاز کرد و هیچ محدودیتی برای علم قائل نشد و به همه آنچه بر آن نام علم نهاده‌ایم در حوزه اندیشه فراجناحی دست یافت و از همه جریان‌های فکری از ارسطو و افلاطون بهره برد.
وی با اشاره به اینکه ملاصدرا مسائل فلسفی را تا نهایت پی می‌گرفت و به سرانجام می‌رساند، اضافه کرد: صدرالمتالهین قطع نظر از مسائل بیشماری که در درون آن دستگاه معرفتی شکل می یابد، نفس علم را به کمال رساند.
رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسرا امتیاز بزرگ ملاصدرا و حکمتش را همراه کردن کاروان علم و یک رنگ کردن آن دانست و گفت: صدرا فقط به زبان عقل باور داشت و از برهان و استدلال بهره می‌جست و هیچگاه از آن پا فراتر یا فروتر نگذاشت.

** مدرسه خان شیراز و سرچشمه مکتب عقلی
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس در این آیین مدرسه خان را جایگاهی بلندآوازه نامید و گفت: جایگاه این مدرسه به روزگاران دور می رسد، وقتی الله وردی خان با همکاری امام قلی خان در شیراز بنایی را بنیاد نهاد که از آن روزگار تا امروز عصاره هزار سال تفکر و اندیشه اسلامی را در خود پرورانده است.
کوروش کمالی سروستانی عنوان کرد: ملاصدرا از اصفهان تا کهک و تا دارالعلم شیراز پس از آنکه نخستین مکتب عقلی شیراز در قرن هشتم پا گرفت، مکتب عقلی دیگری را بنیان نهاد که در همین مدرسه خان شکل گرفت.
وی با بیان اینکه مکتب حکمت متعالیه نمادی بر میزان تعهد و رواج حکمت و منطق است، گفت: این مکتب شامل منطق، فلسفه و کلام اسلامی است که با نام چهار حکیم سرفراز ایرانی فارابی، ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا هویت یافته است.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس ابراز داشت: براین اساس شیراز در قرن یازدهم شاهد مکتبی بود که شامل مشا، اشراق و عرفان کلام و فلسفه اسلامی است، مکتبی که ایران به آن می بالد.
وی ادامه داد: این مکتب گرچه از لحاظ زمانی دیرهنگامی در شیراز نماند، از لحاظ عمق، غنا و بالندگی در شیراز ماند.
کمالی سروستانی دستاوردهای فلسفی و حکمی ملاصدرا را سترگ خواند و ادامه داد: از میان آثار ارزشمند فلسفی به جای مانده از او، دو نسخه به خط او هست که پژوهشگران درحال مطالعه بر روی آن هستند و به زودی به انتشار می‌رسد.
وی با اشاره به محتویات این نسخه‌ها، از علاقه ملاصدرا به سعدی سخن گفت و افزود: در این نسخ 90درصد انتخابهای ملاصدرا از بوستان است؛ به خصوص در بخش های اصول و توصیه های اخلاقی به حاکمان.
این استاد ادبیات بیان داشت: مکتب ملاصدرا شاخص اندیشه‌ای است که از آن زمان تاکنون پیروان بسیاری داشته است و بسیاری در معرفت و گسترش آن کوشیده اند.
وی با اشاره به شمارگان چاپ آثار ملاصدرا گفت: آمار نشان می‌دهد از سال 1397 کلا 56 عنوان درباره ملاصدرا کتاب منتشر شده که 37 عنوان از آن در شمارگان 25750 چاپ اول آثار و 19 عنوان در شمارگان 10950 چاپ مجدد آثارند. از این میان 3 عنوان در شمارگان 1920 آثار تالیفی 14 عنوان در شمارگان 8430 ترجمه و شرح و 39 عنوان در شمارگان 26350 کتاب‌های پیرامونی شامل نقد و تفسیر و زندگی‌نامه ملاصدراست.

** پیوند کلام وفلسفه در دیدگاه ملاصدرا
در ادامه این آیین رئیس انجمن حکمت فارس عنوان کرد: ملاصدرا در تفسیر قرآن و تفسیر حدیث دست داشته و تفسیر قرآن و اصول کافی را شرح کرده است.
آیت الله احمد بهشتی گفت: کلام ملاصدرا همان فلسفه و فلسفه ملاصدرا کلام است. برخی اصرار دارند فلسفه از کلام جدا شود یعنی فیلسوف نباید وارد بحث کلام شود درحالیکه فیلسوف ما متکلم ماست و متکلم ما فیلسوف ماست.
آیت الله بهشتی بیان کرد: اگر صدرالمتالهین وارد عرصه تفسیر می شود چه تفسیر قرآن و چه حدیث، با همان فلسفه ملاصدرا سر و کار داریم که در قالب تفسیر خود را نشان می دهد.
وی یکی از ایرادات وارد به فلسفه ملاصدرا را گره خوردگی در برخی مباحث دانست و افزود: گاه حکمت متعالیه در نزد ملاصدرا گره می‌خورد و جواب نمی‌دهد؛ اما این حکمت متعالیه ظرفیت دارد و قابل بسط است.
وی اضافه کرد: علامه طباطبایی در همین حوزه حکمت متعالیه ظهور کرد؛ او هم فیلسوف است هم مفسر، هم فقیه و هم اصولی و تشخیص می‌دهد باید فلسفه را در حوزه علمیه قم وسعت داد و بدین ترتیب علامه این گره ها را گشود.
وی در خصوص اندیشه ملاصدرا در حوزه تفسیر عنوان کرد: ملاصدرا با همان دیدی که در فلسفه دارد وارد عرصه قرآن می‌شود اما تفسیر به رای نمی‌کند، بلکه در تلاش است نظریه اش را بر قرآن عرضه کند.
اول خرداد با نام ملاصدرای شیرازی، نامگذاری شده است.
صدرالدین محمد بن ابراهیم قوام شیرازی، معروف به ملاصدرا و صدرالمتالهین در نهم جمادی الاول سال 980 یا 979 هجری قمری در شیراز و در محله قوام دیده به جهان گشود.
وی در طول عمر خود، هفت بار پای پیاده به حج مشرف شد و در آخرین سفر به سال 1050 هجری قمری در شهر بصره عراق چشم از جهان فرو بست و در این شهر به خاک سپرده شد.
7375 / 1876