خصوص‌ سازی تئاتر نیازمند حراست است

بنا بر اعلام روابط عمومی عمارت نوفل‌لوشاتو، ضیافت افطاری انجمن صنفی تماشاخانه‌های ایران به میزبانی این عمارت شب گذشته (28 اردیبهشت) با حضور جمعی از اهالی تئاتر، نمایندگانی از تماشاخانه های خصوصی و دولتی برگزار و تندیس و لوح تقدیری را به مهدی شفیعی به پاس تلاش‌های او در رشد و توسعه فعالیت تماشاخانه‌های غیردولتی اهدا شد.
شاهین چگینی با اشاره به فعالیت انجمن صنفی تماشاخانه‌های ایران از مهر 95 اظهار داشت: شایعات بسیاری در مورد سختی کار صنفی در کشور وجود دارد و عده ای معتقد بودند ممکن است در این مسیر با موانع بسیاری روبرو شویم.
وی تصریح کرد: در این مسیر، برخی مشکلات از طرف دستگاه‌های حاکمیتی و نظارتی پیش‌بینی‌پذیر بود و مشکلات بخش دوم بروز مشکل از سوی خود بهره‌برداران صنف و افراد غیردولتی بود که مستقیم با اصناف مواجه می‌شوند.
رئیس انجمن صنفی تماشاخانه‌های ایران خاطرنشان کرد: در این سال‌های فعالیت انجمن صنفی تماشاخانه‌های ایران، از طرف دستگاه‌های دولتی و نظارتی مشکل نداشتیم و کاملا تعامل و همکاری دو طرفه‌ای شکل گرفته بود ‌طوری ‌که قوه قضائیه احکام شورای داوری انجمن را که یک طرف دعوای آن تماشاخانه بود، به رسمیت می‌شناخت و این احکام را از نظر ساختاری بررسی و حکم را اجرا می کرد. یعنی با این تعامل، مشکلی با دستگاه‌های نظارتی و دولتی نداشتیم. اما قسمتی که نیاز به آسیب‌شناسی دارد، اصطکاک میان انجمن با دستگاه‌های نزدیک به خودمان یعنی خانواده تئاتر بود.
وی ادامه داد: دوبار در طول این سال‌ها مجبور به واکنش و صدور بیانیه شدیم که هر دو بار در پاسخ به خانه تئاتر بود که از نظر فعالیتی به ما نزدیک‌ است اما عملکردشان در این چند سال به نحوی بود که به نظر می‌رسد فعالیت‌های انجمن صنفی تماشاخانه‌های ایران را برنتابیدند. نمونه اخیر، تدوین آیین‌نامه‌ای برای تماشاخانه‌های خصوصی بود درحالیکه هی مشورتی با صنف ما نشده بود.

**خانه تئاتر نباید نگاه از بالا به ما داشته باشد
چگینی بیان اینکه از بیرون کسی با اصناف کاری ندارد تاکید کرد: نباید نهادی مثل خانه تئاتر نگاهی از بالا به ما داشته باشد و صنفی دیگر را تحمل نکند، اگر این وضعیت به این شکل ادامه پیدا کند، شرایط به نفع هیچ کدام نخواهد بود. باید صعه صدر بیشتری داشته و همدیگر را بپذیریم. ما اصناف باید کنار هم باشیم و امیدوارم بتوانیم زین پس با تعامل بیشتری کار را ادامه دهیم.
وی با اشاره به اینکه انجمن تماشاخانه‌های ایران با 10 عضو آغاز به کار کرد و الان 9 عضو دیگر به آن اضافه شده‌اند، گفت: اکنون بیش از 50 درصد تئاترها در سالن‌های خصوصی اجرا می‌شود و از این امر باید حراست کرد. امیدوارم همه دست‌اندرکاران اداره تئاتر کشور، این صنف و مشکلات تماشاخانه‌ها را ببینند.
در ادامه این مراسم با حضور هیات مدیره انجمن صنفی تماشاخانه‌های ایران، از تلاش‌های مهدی شفیعی مدیرکل پیشین هنرهای نمایشی به پاس توجه و توسعه فعالیت تماشاخانه‌های خصوصی، با اهدای یک تندیس و لوح تقدیر شد.
وی پشت تریبون قرار گرفت و اظهار داشت: همیشه از به کار بردن عنوان خصوصی برای تئاتر دوری ‌کرده‌ام حتی در فراخوان‌ها ترجیح می‌دادم از عنوان غیردولتی استفاده کنیم زیرا خصوصی تعریفی دارد که مصداق آنچه در این سال‌ها شاهد بودیم نیست.
شفیعی با تاکید بر اینکه فعالیت و حضور تماشاخانه‌های غیر دولتی، تابوی اینکه تئاتر غیردولتی وجود ندارد را شکست، گفت: این اتفاق کار یک شخص یا سیستم دولتی یا اداره و نهاد خاص نبود، بلکه اتفاقی بود که اگر انجام نمی‌شد از فرصت‌ها کمتر می‌شد استفاده کرد. البته این مسیر کامل هم نشد چون با بالاتر رفتن بینش خانواده تئاتر می‌توانست تکمیل شود.

**نسل جدید تئاتر با نسل پیشین تفاوت دارد
وی با اشاره به اینکه در نیمه دوم دهه 80 تعداد دانشکده‌های تئاتر از 12 به 60 رسید گفت: شاید خیلی‌ها منتقد وضعیت حوزه آکادمیک تئاتر باشند، نقدی که به فرایند و کیفیت آموزش می‌شود جای خود، اما من موافق افزایش تعداد دانشکده‌ها بودم و معتقدم حتی این تعداد هم کم است و با رعایت شروط، باید بیشتر شود.
شفیعی ادامه داد: در این سال‌ها با افزایش فعالان تئاتر شاهد به میدان آمدن نسل جدیدی هستیم که با نسل‌های پیشین تفاوت دارد و این تفاوت‌ها کاملا قابل ارزیابی و آمایش است. این نسل به دلیل ارتباطاتی که با گروه‌های نمایشی خارج از کشور دارد ‌توانست تغییراتی در آثارش به لحاظ فرم ایجاد کند همچنین از افزایش جمعیت طبقه متوسط و گشایش‌های فناوری برخوردار بود و توانست از ظرفیت‌های اجتماعی پیرامون خود بهره گرفته و جامعه‌پذیرتر و در تعامل با جامعه موفق‌تر باشد.
وی افزود: نسلی که در اتفاقات پیراتئاتری خیلی فعال‌تر از نسل‌های گذشته عمل می‌کند و منتظر نمی‌ماند تماشاخانه یا فرصت مالی و اجرایی در اختیارش بگذارند بلکه خودش از فرصت‌ها برای جلب مخاطب و گردش اقتصادی گام پیش می‌گذارد. نمی‌گویم برای چنین نسلی، دولت از حمایت شانه خالی کند؛ بحثی که اتفاقا همواره اتهام آن را به ما وارد می‌کردند. بلکه این اتفاق‌ها باید رخ می‌داد و محدود به هیچ بخشی هم نبود. عامل اصلی آن فعالانی بودند که عادت‌واره‌ها و سرمایه‌های اجتماعی ویژه خود را دارند که می‌توانند رویش حساب باز کنند.
معاون اجرایی خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) خاطرنشان کرد: دولت باید سهم خود را ایفا و از این فرصت استفاده می‌کرد و با تغییر پارادیم رخداده، ارکان مدیریت تئاتر را بازبینی می‌کرد. در کنار آن، اگر اعتباراتی در حوزه تئاتر دارد، آن را باید به سمت اتفاقات و تماشاخانه‌های غیردولتی و فعالان جدید آن سوق می‌داد که معتقدم این اتفاق با بینشی که در شهرام کرمی و توانمندی او و همکارانش سراغ دارم حتما عملی خواهد شد.
شفیعی با اشاره به روند رشد تماشاخانه‌های خصوصی، با بیان اینکه در این تماشاخانه‌ها سه دسته نگرانی وجود داشت گفت: یک دسته آنها بودند که همیشه نگران گسترش هنر و رشد آن در فضای جامعه هستند و همیشه تهدید هنر را به عنوان اتفاقی که می‌تواند نگران‌کننده باشد احساس می‌کردند.
مدیرکل پیشین هنرهای نمایشی ادامه داد: دسته دوم جزو خانواده تئاتر بودند؛ آنهایی که همیشه امکان بهره گرفتن از تماشاخانه‌های دولتی را داشتند و مدیران این سالن‌ها موظف به پاسخ مثبت برای اجرای این هنرمندان بودند. این دسته نگران بودند اگر دایره امکان اجرای تئاتر گسترده‌تر شده و فعالان آن بیشتر شوند، شاید این برخورداری کمرنگ‌تر شود.
شفیعی تصریح کرد: اما دسته سوم کسانی بودند که از توجه رسانه‌ها و مخاطبان همیشه برخوردار بوده و نگران بودند که تعداد بیشتر اجراها و حضور جوان‌هایی با آثار خلاقه، توجه رسانه‌ها را به آن سو کشانده و به آنها کمتر توجه شود که البته در عمل چنین اتفاقی هم رخ داد. وقتی آثار جوانان خلاق به صحنه می‌رفت اجرای آنها زیر سایه قرار می‌گرفت اما این دسته باید تحولات را می‌پذیرفتند که فکر می‌کنم طی این چند سال پذیرفته‌اند.
فراهنگ ** 7561 **9157