تبلیغات تلویزیونی، از رویا تا واقعیت

شاید پخش این همه تبلیغات مصداق ضد تبلیغ را داشته باشد ولی چه باید کرد؟ از فلان کفش و روغن سرخ کردنی گرفته تا سس و مواد شوینده. ترویج اشرافی گری و خانه های ویلایی و مجلل از یک طرف و یخچال پر از میوه و آشپزخانه های صد متری، همه این آسیب ها یک طرف و سلامتی مردم طرف دیگر. یعنی اگر بعضی از این تبلیغات های مسلسل وار شبکه های مختلف تلویزیون که گاهی سریال ها را هم تحت الشعاع خود قرار می دهد، سودی نداشت، می گفتیم که ما را به خیر تو امیدی نیست، شر مرسان، اما اخبار و گزارش ها از غیرقانونی بودن و غیر بهداشتی بودن بعضی از این تبلیغات حکایت دارد.
یکی از مواردی که هر روز از مقابل چشم بینندگان سیما رژه می رود مربوط به تقویت و رشد مجدد مو است که فاقد مجوز درمانی و مجوز تبلیغات از مراجع ذی صلاح است.

*تبلیغ محصولات درمانی غیرقانونی است
شهرام شعیبی سخنگوی سازمان غذا و دارو نیز چندی پیش در این رابطه گفت: محلول تقویت موی «ب» تنها از اداره آرایشی- بهداشتی یکی از دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، به عنوان یک محصول آرایشی مجوز دریافت کرده و تنها می‌تواند به عنوان محصول آرایشی تبلیغات یا فعالیت کند.
وی تاکید کرد: تبلیغات این محصول به عنوان یک محصول درمانی به دلیل نداشتن مجوز از سازمان غذا و دارو کاملاً غیرقانونی است.
شعیبی گفت: این محصول تبلیغی تنها می‌تواند ادعای تقویت مو را مطرح کند اما مطالبی که در تبلیغات آن مبنی بر جلوگیری از ریزش مو و خواص درمانی آن ادعا می‌شود، کاملا غیرقانونی است.
سخنگوی سازمان غذا و دارو ادامه داد: محلول تقویت موی «ب» فاقد مجوز تبلیغات از سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت است و این محصول حتی برای نمایش تبلیغات خود در رسانه ملی نیز از مراجع ذیصلاح مجوز ندارد. بنابراین سازمان صدا و سیما موظف است نسبت به مجوز و پروانه‌های فعالیت این محصول اقدام و آنها را بررسی کند.

*گلایه وزارت بهداشت از نبود نظارت بر آگهی های صدا و سیما
در گذشته هم چنین تبلیغاتی وجود داشت که وزیر سابق بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره تبلیغ انواع روغن، لاغری یا ریزش مو لب به انتقاد گشود و از نبودن حق نظارت وزارت بهداشت بر آگهی‌های صدا و سیما گلایه کرد و گفت: وزارت بهداشت متولی سلامت مردم است ولی اجازه نظارت بر تبلیغات مرتبط با سلامت را ندارد.
البته این سخن سید حسن هاشمی مربوط به دو سال پیش است ولی حالا وضعیت فرق کرده و وزارت بهداشت و چندین نهاد و سازمان از جمله صدا و سیما بر تبلیغات مرتبط با بهداشت و سلامت افراد نظارت دارند.
چندی پیش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با توجه به حجم بالای تبلیغات کالاهای مضر در رسانه صدا و سیما و احساس خطر در این باره اعلام کرد که تبلیغ اینگونه از محصولات به روی آنتن صدا و سیما ممنوع است اما برخی معتقدند این تصمیم برای مدتی کوتاه اثرگذار بود و تبلیغ محصولات مضر در شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی با انتصاب وزیرجدید وزارت بهداشت از سوی صدا و سیما از سر گرفته شد.

*شورای نظارت بر تبیلغات صدا و سیما ورود کند
محمدجواد حشتمی، معاون قضایی دادستان کل کشور در این زمینه در گفت و گو با خبرنگار قضائی ایرنا خواستار ورود شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما در این زمینه شد و گفت: این شورا که متشکل از نمایندگان بخش های مختلف است باید در این زمینه و نحوه تبلیغات شرکت ها و قراردادهای تبلیغات کالاها نظارت کند. چون ممکن است افرادی با اغراض مختلف پشت این تبلیغات باشند.
شورای نظارت بر سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازوی نظارتی، مسئول ارائه مستقیم گزارش‌ها و ارزیابی‌های قوای سه‌گانه نظام از عملکرد رسانه ملی به رهبر معظم انقلاب است.
این شورا از شش عضو تشکیل می شود که 2 نفر به انتخاب رییس ‌جمهوری، 2 نفر به انتخاب رییس قوه قضاییه و 2 نفر به انتخاب مجلس شورای اسلامی هستند. حجت الاسلام غلامحسین محسنی اژه‌ای و محمد جواد لاریجانی از طرف قوه قضاییه، عبدالرضا رحمانی فضلی و حسام ‌الدین آشنا به عنوان نماینده قوه مجریه و سید احسان قاضی ‌زاده هاشمی و غلامرضا کاتب از طرف قوه مقننه در این شورا فعالیت دارند.
وی همچنین در حقوق عامه خواستار ورود شورای سیاست گزاری صدا و سیما در این زمینه شد و گفت: تبلیغات صدا و سیما باید نظام مند باشد و از پخش تبلیغات شرکت هایی که بدون مجوز لازم اقدام به تبلیغ کالاهای بهداشتی و درمانی جلوگیری کنند. قوانین در این زمینه بسیاری شفاف است و همه باید وظیفه خود را بدانند.
حشتمی افزود: دادستانی کل کشور تاکنون جلسات متعددی را در این زمینه با مسئولان مربوط همچون مجموعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، صدا و سیما و بخش های مختلف برگزار کرده است و به آن ها اعلام کردیم تا از پخش تبلیغاتی که مجوز ندارند یا وزرات بهداشت به عنوان متولی سلامت و بهداشت مردم، آن را تایید نمی کنند، جلوگیری کنند.
وی ادامه داد: نکته ای که برای صدا و سیما جای بحث است، این است که واحدهای مربوطه در شبکه ها با این شرکت ها قرارداد می بندند و در راستای اجرای تعهدات این قراردادها، خود را موظف به پخش تبلیغات می دانند و ما تاکید و اعلام کردیم که بعضی از آن ها مجوز فعالیت ندارند و بعضی از این آگهی ها مورد تایید وزارت بهداشت نیست.
حشمتی اضافه کرد: حجت برای ما در این موارد، وزارت بهداشت است و صدا و سیما در این زمینه تکلیف دارد. چون اگر اتفاقی بیافتد، باید در مسائل بهداشتی جوابگو باشد و تا زمانی که وزارت بهداشت آن را تایید نکرده، پخش هرگونه محصولات تبلیغی بدون مجوز و تعمیم آن در جامعه و جذب مشتری برای آن محصولات، خلاف قانون و مقررات است.
معاون دادستان کل کشور تاکید کرد: ما این مباحث را داشته ایم ولی صدا و سیما متاسفانه رعایت نمی کند. چون موضوع درآمدزایی و خودکفاشدن شبکه ها مطرح است. به عبارت دیگر رعایت ضوابط و مقررات مربوط، در بخش های مختلف صدا و سیما جدی گرفته نمی شود ولی باید به آن توجه کنند.
حشتمی افزود: همه نهادها و سازمان ها باید قوانین و مقررات آمرانه را اجرا کنند و همه ما باید این مقررات را قبول کنیم و مورد احترام باشد و این مساله به نفع همه جامعه و مردم است ولی وقتی بخشی به خاطر منافع زودگذر خود قوانینی را نادیده بگیرند و با سلامت مردم بازی کنند، چنین مساله ای پسندیده نیست.
وی تاکید کرد: ما جلسه گذاشتیم و اتمام حجت کردیم و نماینده صدا و سیما نیز در جلسه حضور داشته و این مطالب را به گوش مقامات رسانده است ولی همچنان می بینیم که این اتفاق کماکان وجود دارد و شورا مرجع مهمی برای رسیدگی به این مساله است.
از قدیم گفته اند علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد و حالا باید دید کدام مقام و مسئول عزم و اراده ای برای حفظ بهداشت و سلامت مردم خواهد داشت تا قبل از ورود مدعی العموم، تکلیف آگهی های تکراری و خسته کننده صدا و سیما را مشخص کند.
اجتمام*1003*9105