بیداری اسلامی منتظران؛ زمینه ظهور را محقق می سازد

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، پانزدهم شعبان 255 هجری سالروز میلاد آخرین پیشوای شیعیان و منجی بشریت حضرت مهدی(عج) است. ایشان در شهر سامراء و در خانه امام حسن عسگری(ع) و نرجس خاتون از زنان پرهیزگار چشم به جهان گشود. تمامی اولیاء و فرستادگان خدا نوید میلاد حضرت مهدی(عج) را داده بودند که ایشان با آمدن و ظهور خویش پرچم عدالت و صلح را در جهان هستی برافراشته خواهد کرد و پایه های ستم و ظلم زمانه را در هم می شکند.

مهدی موعود(عج) در جامعه ای می زیست که حاکمان آن شرایطی سخت را برای مردم آن روزگار ایجاد کرده بودند، از این رو ولادت و حضور آن حضرت(عج) به جز برای چند تن از اصحاب خاص امام حسن عسگری(ع) از همگان پنهان بود. با به شهادت رسیدن یازدهمین پیشوای شیعیان دوران امامت حضرت قائم(عج) آغاز و در همین زمان غیبت صغرا شروع شد که 69 سال به طول انجامید و ایشان از راه نواب اربعه خویش به اداره امور می پرداختند. پس از آن مرحله جدیدی از غیبت که به «غیبت کبری» معروف است، شروع شد، برهه ای بسیار سخت‌ که دوران امتحان پیروان راستین خاندان نبی(ص) به شمار می رود زیرا ارتباط مستقیم با امام عصر(عج) برای همگان امکان پذیر نیست و در این دوران نایب خاصی نیز وجود ندارد تا مردم به وسیله او بتوانند از ایشان، پاسخ پرسش ها و شبهات خود را دریافت کنند. غیبت کبری که به انتظار فرج معروف است، تاکنون ادامه دارد و همگان باید در این دوره به پرهیز از گناه، انجام دادم واجبات، دوری از محرمات و داشتن اخلاق نیکو بپردازند و خواست الهی بر این استوار شده است که رهپویان راه حق با ایجاد آمادگی فکری و معنوی در خود، زمینه تشکیل حکومتی پر از عدل و داد را در گیتی فراهم آورند.

سالروز میلاد منجی موعود(عج) بهانه ای شد تا پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا درباره واژه انتظار و منتظران واقعی حضرت مهدی(عج) به گفت و گو با آیت الله «محسن غرویان» استاد برجسته حوزه علمیه قم بپردازد.

متن کامل این گفت وگو را می خوانیم:
** ایرنا:‌ در روایات اسلامی به ویژه سخنان پیامبراکرم(ص) و دیگر ائمه اطهار(ع) بر انتظار بسیار تاکیده شده به طوری که این مساله در میان دیگر ادیان دینی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است، منظور از انتظار و فلسفه آن چیست؟
*** آیت الله غرویان: مساله منجی و مُصلح به عنصر امید در انسان باز می گردد زیرا انسان موجودی امیدوار و از طرفی معتقد است که آینده جهان باید به سمت خیر حرکت کند. بنابراین در ادیان و مکاتب دیگر هم به موضوع منجی و انتظار به شکل های خاص خود اشاره شده است. امامان معصوم(ع) نیز همگی از ایشان و حکومت جهانی ‌شان یاد کرده‌اند و در احادیث تاکید بسیار بر شناخت امام (عج) و منش ایشان شده است. باید دانست ظهور زمانی محقق می‌شود که زمینه آن در جامعه مهیا باشد و یکی از عنصرهای تحقق ظهور بیداری اسلامی منتظران است. انتظار هم معنای مثبت و هم منفی دارد. مثبت آن بدان معناست که انسان باید از لحاظ روحی و عینی برای ساختن یک حکومت خیر و مصلح بر پایه عدالت آماده باشد و به انتظاری سازنده برسد اما معنای منفی آن که مارکسیست ها و کمونیست ها به آن اعتقاد دارند، این است که انسان نباید هیچ عملی از خود نشان دهد و کاری به امور جامعه نداشته باشد و صبر کند تا وقت ظهور برسد و تحول ایجاد شود. مهم ترین فلسفه انتظار، نجات بشریت از جهالت محسوب می شود و اینکه اگر فردی منتظر است، باید با اعمال صالحه و با ترک گناه، انتظار خود را ثابت کند و آمادگی لازم را برای داشتن حکومت عدل جهانی فراهم کند که این معنای مورد نظر پیامبر اعظم(ص) و علمای اسلام است. در فضای عمومی جامعه جهانی پذیرش برای آمدن آن حضرت(عج) باید به معنای یک تحول جدی در یک فضای معنوی باشد و افرادی که وجود امام زمان(عج) را می پذیرند و ایشان را یاری می رسانند، باید از لحاظ بلوغ فکری به درجه ای رسیده باشند که بتوانند یاری دهنده واقعی این امام همام در همه زمینه ها باشند.

** ایرنا:‌ نسبت امام زمان(عج) با اخلاق و رفتاری که ما در دوره فعلی می توانیم داشته باشیم چیست تا زمینه های ظهور ایشان فراهم شود؟
*** آیت الله غرویان: هدف از ظهور امام زمان(عج) نیز چیزی غیر از بعثت پیامبر اکرم(ص) که همانا برقراری صلح و اخلاق مداری بود نیست، همانطور که رسول خدا(ص) می فرمایند که من برای مکارم اخلاقی مبعوث شدم. بنابراین هدف منجی موعود(عج) همان برقراری اخلاق، عدالت و صلح در جهان هستی است. منتظر واقعی باید مومن باشد و عمل صالح نظیر امر به معروف، جهاد، عدالت گستری و هرچیزی که خدای متعال در قرآن کریم دستور داده انجام دهد و برای اصلاح خود و جامعه تلاش کند تا حضرت ولی عصر(عج) ظهور پیدا کند و وعده الهی را تحقق بخشد و ریشه ظلم و ظالم را بخشکاند. در جامعه اسلامی سیاست نباید بر اخلاق غلبه پیدا کند بلکه تمامی امور دیگر از جمله سیاست، ثروت و قدرت باید در خدمت اخلاق باشند. جامعه منتظر امام زمان(عج) باید برپایه تکریم انسانی و از عداوت و کینه توزی به دور باشد. علما و سخنرانان مذهبی نیز باید بدانند که موضوع وحدت جامعه اسلامی، عدالت و اخلاق ورزی را به افراد گوشزد کنند. بنابراین معنای دقیق انتظار یعنی احساس مسوولیت داشتن و در مرحله نخست در پی تهذیب نفس خود بودند و سپس دیگران و اجتماع را آگاه ساختن است.

** ایرنا: برخی معتقدند که برای ظهور حضرت مهدی(عج) باید جامعه پر از گناه و بی عدالتی شود تا ایشان ظهور کند، این تفکرات از چه اصل و اصولی نشأت گرفته است؟
*** آیت الله غرویان: همانگونه که در جهان امروز جریان های ظالم و استکباری تمام نهایت تلاش خود را در زمینه گسترش ظلم به کار می گیرند و نگاهی که ابرقدرت ها به جهان دارند استکبار گونه و برافروختن آتش جنگ و فتنه است، عده ای نیز معتقدند برای ظهور حضرت مهدی(عج) باید جامعه پر از ظلم، گناه و بی عدالتی شود تا ایشان به عنوان منجی بشریت، عدالت واقعی را در جهان محقق گرداند. به همین دلیل ظلم و ستم هایی را که امروز مردم جهان علیه یکدیگر روا می دارند، طبیعی می دانند و چون آن را نشانه ای بر نزدیکی ظهور حضرت مهدی(عج) تلقی می کنند، از وقوع چنین حوادثی ناخرسند نیستند. روایات دینی بیان کننده و ترسیم کننده اصل ظهور هستند اما در هیچ کدام از آنها به صراحت به این موضوع اشاره نشده است. حضرت(عج) جامعه بشری را به عدالت می رساند و زمین را پر از قسط و عدل می کند اما نباید به این امر نادرست که برای تعجیل باید به ظلم ها دامن زد، استناد کرد زیرا پایه ای بر مبنای عقل و از هیچ گونه صحتی برخوردار نیست.

** ایرنا: آیا شناخت امام عصر برای در هر دوره ای ضروری است و اینکه می گویند ظهور امام زمان(عج) پایان هستی به شمار می رود، صحیح به شمار می رود؟
*** آیت الله غرویان: برای نشر فرهنگ انتظار باید فرهنگ اسلام و قرآن را ترویج ساخت و هر فرد خود عامل به آن باشد و نسبت به امام عصر آگاهی داشته باشد و برای آینده روشن تلاش کند. بنابراین آینده نگری، توجه و تمهید برای این مساله و آماده کردن زمینه ظهور یکی از ضروریات عقلی و نقلی است و نباید فکر کرد که ظهور امام زمان(عج) پایان جهان هستی محسوب می شود. شناخت امام عصر یکی از خصوصیات جامعه منتظر است و همگان باید بدانند پیشوایی که منتظر آن هستند، چه ویژگی هایی دارد و به چه منظوری ظهور می کند. ایشان برای عدالت، رفع ظلم، امنیت و صلح جهانی می آید، انتظار یک عمل فکری، خارجی و واقعی است یعنی باید با توسعه معارف دینی بستری فراهم شود که نسل آینده درباره منجی عالم و به تمامی مسایل مربوط به آن واقف باشد.

یکی از ویژگی‌های انسان منتظر این است که به واقعه‌ای که در آینده اتفاق خواهد افتاد، ایمان داشته باشد. جامعه منتظر باید برپایه اخلاق، عقلانیت و عدالت شکل بگیرد تا به کمال برسد. اگر حقیقت ظهور و منجی برای مردم به خصوص جوانان تبیین شود، بدون شک بر تعداد منتظران واقعی آن حضرت(عج) افزوده و از انحرافات و کجروی ها در جامعه کاسته می شود، تفکر انسان در چنین جامعه ای نزدیک شدن به کمال مطلق پروردگار است. عقلانیت، اخلاق و فطرت انسانی وقتی حاکم می شود که انحرافاتی که به نام دین، دینداری و آزادی به وجود آمده اند، تبیین و اصلاح شوند. نهادینه کردن فرهنگ مهدویت بسیاری از ناهنجاری‌ ها را در اجتماع کاهش می دهد تا زمینه سازی برای ظهور امام زمان (عج) صورت پذیرد.

** ایرنا: حکومت ایده آل و مورد نظر مهدی موعود(عج) چه نوع حکومتی است و حاکمان برای آماده سازی جامعه خود در زمینه ظهور چه وظایفی برعهده دارند؟
*** آیت الله غرویان: مسلمانان باید وظایف فردی و دینی خود را که همانا انجام دادن واجبات و ترک محرمات است، به درستی انجام دهند و مسوولیت خویش را در خصوص آماده سازی زمینه‌ های ظهور به سرانجام برسانند. جامعه جهانی باید آمادگی پذیرش یک حکومت پر از عدل و عدالت را داشته باشد. در این زمینه حکومت و حاکمان جامعه اسلامی وظیفه دارند، ضمن رعایت عدالت، مردم را به طرف صلاح و اصلاح سوق دهند. اگر اهداف حکومت رفاه و آزادی باشد، عدالت در سطح گسترده ای صورت می پذیرد. عمل به آموزه های دینی، قرآنی و خودسازی بستری مناسب برای ظهور امام زمان(عج) خواهد بود که در این زمینه افراد باید به تهذیب نفس بپردازند و خود را هر لحظه برای ظهور آماده سازند.

پژوهشم**9117**2002**9131