مطالبی که درمورد فلزیاب ها نمی دانید!

فلزیاب ها تاریخچه جالبی دارند شاید در نگاه اول پس از شنیدن اسم این دستگاه یاد موضوعاتی مانند طلایاب و گنج یاب و اموراتی مانند گنج یابی بیفتید ولی این دستگاه های فلزیاب کاربردهای متنوعی دارند.
فلزیاب از کجا آمد؟
دقیقا مشخص نیست سازنده "دستگاه فلزیاب" کیست. بسیاری از دانشمندان، محققان و معدنچیان در سال 1880 پس از اختراع برق، دنبال اجرای ایده ساخت دستگاهی بودند که بتواند فلزات با ارزش موجود در زمین از جمله طلا را پیدا کند. با این حال اولین دستگاه فلزیابی که در تاریخ یافت شده است هیچ ارتباطی با جسنجوی طلا نداشت.
ماجرای اولین دستگاه فلزیاب به ترور بیستمین رئیس جمهور امریکا از حزب جمهوریخواه به نام جیمز آبرام گارفیلد در سال 1881 برمیگردد. در روز دوم ژوئیه سال ۱۸۸۱ در ایستگاه راه آهن شهر واشنگتن به جان جیمز گارفیلد (رئیس جمهور وقت آن روزهای امریکا) سوءقصد شد. وکیل جوانی که نتوانسته بود درشغل دلخواه خود استخدام شود به رئیس جمهوری تیراندازی کرد. گارفیلد بشدت زخمی شد و چندین هفته در کاخ سفید تحت درمان قرار گرفت. الکساندر گراهام بل، مخترع تلفن، به کاخ سفید آمد و تلاش کرد گلوله را در بدن رئیس جمهوری با دستگاه الکتریکی (نسخه ابتدایی دستگاه فلزیاب) که خود طراحی کرده بود ردیابی کند، اما موفق نشد. گرچه بسیاری از افراد باور داشتند وجود فلز در رختخواب رئیس جمهور عامل این شکست و ناکامی بوده است.
در ادامه روز ششم سپتامبر گارفیلد را به کنار دریا در نیوجرسی منتقل کردند. با آنکه پس از چند روز به نظر رسید حال گارفیلد رو به بهبود است، اما روز نوزدهم سپتامبر سال ۱۸۸۱جیمز گارفیلد، بیستمین رئیس جمهوری آمریکا از عفونت و خونریزی داخلی درگذشت.



بهبود طراحی اصلی فلزیاب
اگرچه اولین فلزیاب ساخت بشر به زنده ماندن رئیس جمهور امریکا کمک نکرد ولی دستگاه الکساندر گراهام بل که به عنوان اولین فلزیاب ساخته شده بود یک دستگاه فلزیاب قابل قبول و در واقع به عنوان نمونه اولیه فلزیاب های امروزی بود. دستگاه های فلزیاب ابتدایی بسیار بزرگ، پیچیده و با لوله های خلا کار می کردند و معمولا از آن ها برای یافتن و پاکسازی مین های زمینی و بمب های منفجر نشده (عمل نکرده) پس از جنگ جهانی دوم استفاده می شد.
در همان زمان گرهارد فیشر بنیانگذار شرکت و کمپانی فلزیاب فیشر به تکنولوژی دست یافت که به افراد آن زمان این امکان را می داد که با  فلزیاب های کوچک تر و قابل حمل فلزات موجود در زمین را جستجو و پیدا کنند. در سال 1925 فیشر اختراع خود را ثبت و در سال 1931 اولین دستگاه فلزیاب فیشر را فروخت.
فلزیاب ها از دهه 1950 تا به امروز
با اینکه فیشر اولین مخترع دستگاه فلزیاب بود ولی او تنها یکی از افرادی است که تکنولوژی این دستگاه ها را بهتر و تکمیل تر کرده است. چارلز گرت بنیانگذار شرکت فلزیاب گرت یکی دیگر از افراد مذکور در توسعه فلزیاب های آن زمان بود. گرت که در آن زمان یک مهندس برق بود ابتدا فلزیاب ها برای وی یک دستگاه سرگرمی بود. بعد ها او متوجه شد دستگاه هایی که در بازار وجود دارند نمی توانند کارهایی که او میخواهد انجام دهند . گرت برای دستیابی به دستگاهی پیشرفته تر، شروع به آزمایش و تحقیقات فراوانی کرد و پس از آن توانست دستگاهی شبیه به دستگاه های امروزی تولید کند که دارای طول موج های فرکانس پایین و انواع کویل منحصر به فرد بود.
انواع دستگاه های فلزیاب و طلایاب  امروزی شامل موارد زیر می باشند.
فلزیاب پالسی
نوع دیگری از فلزیاب ها، فلزیاب پالسی می باشند که توسط ارسال امواج پالس به زمین و برگشت آن با قدرت تفکیک پذیری قادر به تشخیص فلزات در اعماق زمین هستند. دقت در فلزیاب های پالسی نسبت به سایر فلزیاب ها بهتر و کامل تر است.
فلزیاب تصویری
فلزیاب تصویری یا فلزیاب ایمیجر نوع دیگری از فلزیاب ها می باشند که آنالیز تصویری فلزات را پس از مرحله تفکیک پذیری را برای اپراتور فراهم می کنند. فلزیاب تصویری هیچ فرقی با فلزیاب های بوقی ندارند در صورتیکه سیستم هشداردهنده فلزیاب بوقی، صوت و آلارم می باشد فلزیاب تصویری آن را به صورت رنگ و شکل های مختلف روی صفحه مانیتور نمایش می دهد.
فلزیاب شعاع زن و فلزیاب نقطه زن
فلزیاب شعاع زن:
شعاع زن ها زمانی کاربرد دارند که شما میخواهید بدانید در یک محیط وسیع دور اطرافتان آیا فلزی وجود دارد یا خیر؟ در این عمل دستگاه ردیاب شما را به سمت هدف هدایت میکند.شعاع زن عموما بر دو نوع یونی و فرکانسی هستند. نوع یونی آن که بسیار پرخطا می باشد دستگاه به سمت یون های طلا می رود.علت خطای این نوع دستگاه ها آلوده بودن خاک و حذف ضعیف ذرات می باشد و باعث سردرگمی اپراتور ردیاب یونی طلایاب می باشد.
اما مدل دیگر آن که بسیار عالی هست ردیاب و شعاع زن فرکانسی می باشد.این نوع دستگاه ها دارای تنظیماتی می باشند که شما با دادن اطلاعاتی به دستگاه، سیستم طبق فرکانس داده شده به سمت فلز خاص شما می رود.این فلز ممکن است طلا، نقره، برنز و یا حتی مس باشد.حذف ذرات این نوع شعاع زن ها نسبت به مدل یونی بسیار خوب است و شعاع کاری آن به کیلومتر هم می رسد.
فلزیاب نقطه زن:
فلزیاب نقطه زن به فلزیابی گفته میشود محل دقیق فلز را در زمین برای اپراتور دستگاه فراهم کند. از بهترین نوع فلزیاب های نقطه زن فلزیاب پالسی می باشد.
فلزیاب دست ساز
نوع دیگری از فلزیاب ها، فلزیاب دست ساز می باشد. فلزیاب دست ساز به فلزیابی گفته می شود که توسط افراد حقیقی ساخته می شوند و کاملا از نظر ظاهر با نمونه شرکتی فرق داشته و قابل تشخیص می باشند. البته لازم به ذکر است دست ساز بودن یک دستگاه فلزیاب معیار خوبی برای عدم کارایی آن نیست چون مشاهده شده که بسیاری از دستگاه های فلزیاب دست ساز در تست و آزمایش در سطح خیلی خوبی بوده اند. از دلایلی که فلزیاب دست ساز بین مردم پر طرفدار شده اند تولید شدن آن در داخل کشور و هزینه بسیار پایین نسبت به رقبای شرکتی و خارجی می باشد.
طلایاب
بخش تفکیک پذیری فلزات شامل فلزات با ارزش (مانند طلا، نقره و ...) و بی ارزش (مانند مفرخ، آهن و ...) می باشد. واژه دستگاه دستگاه طلایاب نیز به همین منظور در نظر عام در قسمت فلزات با ارزش شناخته می شود. یک دستگاه طلایاب صرفا در عمل طلایابی مورد استفاده قرار نمیگیرد و کاربردهای فراوانی دارد.
گنج یاب
از گذشته بسیاری از کاوشگران و جستجوگران جواهرات و طلاهای قدیمی که در خاک مدفون شده اند از دستگاه فلزیاب برای این امر بهره می بردند که به مرور در نظر عام به عنوان دستگاه گنج یاب معروف شد. البته دستگاه های فلزیاب امروزی آپشن و منوهای مخصوصی برای فلزات قدیمی دارا می باشند.
معدن یاب
فلزیاب های جی پی آر که در دسته دستگاه های معدن یاب قرار دارند کاملا شبیه رادار عمل میکنند یعنی موج رادیویی با سرعت ۱۰ تا ۱۰۰۰ مگاهرتز ارسال شده و در عمق به فلز برخورد کرده و برمیگردد و شروع به تشابه سازی میکنند.



این نوع دستگاههای فلزیاب به صورت تصویری هستند و عمق فلز را نشان میدهند. نسبت به سایر فلزیاب ها عمق بیشتری دارند و بیشتر در زمینه مطالعات زمین شناسی استفاده میشوند. در زمین های ساروجی،سنگی و صخره ای میزان عمق آنها به دلیل عدم نفوذ امواج کاهش می یابد و فقط توانایی یافتن فلزات با حجم بسیار بزرگ را دارند. همیشه نتایج آنها درست نیست و بیشتر در زمینه معدن یابی استفاده می شوند.
یک فلزیاب خوب باید چه ویژگی هایی داشته باشد:
• حداقل دارای عمق نفوذ 3 متر باشد. اعماق بیش از 5 متر وجود خارجی ندارند.
• قدرت تفکیک پذیری بالا داشته باشد و بتواند فلزات را از هم متمایز کند.
• سیستم حذف ذرات معدنی داشته باشد.
• پالسی و فرکانس پایین باشد.
• سبک و کم حجم باشد.
• حالت سیستم بالانس خودکار و دستی داشته باشد.
البته به غیر از موارد بالا اپراتوری دستگاه از اهمیت بالایی برخوردار است و شخص استفاده کننده معمولا باید توسط شرکت های مذکور آموزش های لازم را ببینند.