قطر؛ جزیره‌ای کوچک با سنت کودتای پسر علیه پدر

خاندان أميري قطر، طايفه كودتاي پسر عليه پدر هستند. در اینجا قصد دارم خاطره ای را در این خصوص بیان کنم. 

چند سالي از كودتاي شيخ حمد بن خليفه ال ثاني عليه پدرش (خلیفه بن حمد آل ثانی) نگدشته بود كه در ملاقاتي بي تكلف، كه خود در ادامه يك ملاقات رسمي بود، و بسيار به درازا كشيده شده بود، در معيت يكي از دوستان و مقامات عاليرتبه كشور، در دوحه، ميهمان امير، شيخ حمد بن خليفه بوديم.
جلسه ، به لحاظ تشريفاتي، جنبه صميمانه و "گعده" پيدا كرده بود. مقام عاليرتبه ايراني، از احوال امير پيشين، و پدر امير وقت و پدر بزرگ امير كنوني ، سوْال نمود.
در ان زمان، شيخ خليفه به تبعيد محكوم بود و در كشور بريتانيا ساكن بود. شيخ حمد در پاسخ به سوْال مقام ايراني، بيان داشت كه، تبعيد پدر به اروپا، هم براي خودش بهتر است، هم براي ما بهتر است، هم براي كشور بهتر است و هم براي مردم قطر.

مقام ايراني، با اشاره به وليعهد، فرزند امير وقت ( و امير كنوني قطر، شيخ تميم بن حمد) كه در كنار پدرش و در جمع نشسته بود، از امير، شيخ حمد بن خليفه سوْال كرد: شما كه عليه پدر خود كودتا كرديد، و اجازه بازگشت به او به داخل كشور را نداده ايد، و او را در تبعيد قرار دادي، ايا نگران نيستي كه همين معامله را ، پسر أَت و وليعهد اَت ، با شما انجام دهد؟

شيخ حمد خنده نسبتاً تلخي كرد ، دستي بر گردن فرزند (وليعهد ان زمان و امير كنوني) كشيد و گفت: پدر من در گذشته سير مي كرد، و حاضر به قبول تغييرات دنيا و اصلاح امور داخلي و سياست خارجي ، و ضرورت پيشرفت مملكت ، نبود،اما، من همه اين مفاهيم را درك ميكنم، و خودم به پسرم مي اموزم. از اين لحاظ، فرزند من، دليلي بر اقدام عليه من، ندارد.

چهره فرزند، و عمق نگاه او، البته بسيار ديدني بود. مقام ايراني اما، با خنده و مزاح، و بسيار صميمانه به امير حمد بن خليفه گفت ؛ ما معتقديم "الولد سرّ ابيه"، لذا، در هر حال، اگر اين اقازاده شما، ميل به تاسي از پدر را داشت، و به سنت پدر متعهد ماند، شما مي توانيد راه نزديك كنيد، و تا اروپا نرويد، بلكه، در همين نزديكي، ما پذيراي شما خواهيم بود، با تضمين به ايشان (خطاب به وليعهد) ان روز ، امير قطر بسيار خنديد، و جلسه خصوص را تا ديروقت ادامه داد، و سعي تمام داشت كه خود را كاملا طبيعي و خونسرد جلوه دهد، اما، رنگ رخسار و نوع نگاه، فرياد ميزد كه، امير در فكر عميقي فرو رفته بود. فكري كه چند سال بعد، و دقيقا با تكرار همان عمل، ( كودتاي پسر عليه پدر) تعبير شد تنها با اين تفاوت كه، اينبار ، پسر، پدر را تبعيد نكرد، بلكه تحت الحفظ، نزد خود، نگاه داشت.
فرمود؛
تلك الأيام نداولها بين الناس...

*دانش اموخته صلح سازي و حفظ صلح، و بنيان گذار موسسه پژوهشهاي راهبردي تصميم

4949