آغاز فصلی نو در همکاری های هسته ای ایران و روسیه/نگاه سیاسی و اقتصادی روزنامه ها

این گزارش به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروز یکشنبه 21 شهریور 1395 خورشیدی در حوزه های سیاسی و اقتصادی نگاهی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی کرده است.

**گسترش همکاری های هسته ای ایران و روسیه
دیروز (20 شهریور) کلنگ ساخت واحد دوم و سوم نیروگاه اتمی بوشهر با حضور معاون اول رییس جمهوری، رییس سازمان انرژی اتمی ایران، مقام های سازمان انرژی اتمی روسیه و مسوولان استان بوشهر بر زمین زده شد؛ رخدادی که روزنامه های امروز آن را اعتماد دوباره به روسیه عنوان کردند.
در همین پیوند، روزنامه «ایران» آورد: تهران و مسکو روز گذشته ساخت 2 نیروگاه اتمی جدید در بوشهر را کلید زدند. معاون اول رئیس جمهوری، رئیس سازمان انرژی اتمی و وزیرعلوم، تحقیقات و فناوری به همراه رئیس شرکت «روس اتم »که مسئولیت ساخت و راه اندازی نیروگاه های جدید ایران را برعهده گرفته است، در مراسمی به مناسبت کلنگ زنی راه اندازی پروژه جدید هسته ای ایران حضور یافته تا آغاز دور جدید همکاری های متقابل تهران و مسکو بعد از تکمیل فاز اول نیروگاه بوشهر را اعلام کنند. این در حالی بود که به جریان افتادن مذاکرات هسته ای در یک بستر جدی و تکمیل واحد نیروگاه اول بوشهر، فرصتی را فراهم کرد تا مقدمات راه اندازی دو نیروگاه هسته ای دیگر فراهم شود.
روزنامه «اعتماد» از «آغاز فاز دوم نیروگاه بوشهر» خبر داد و نوشت: نیروگاه های کلنگ زده براساس ارزیابی های انجام شده، قرار است واحد ٢ آن در آذرماه سال ١٤٠٣ و دیگری در خردادماه ١٤٠٥ وارد مدار شود و آنگونه که محمود جعفری، مجری طرح نیروگاه اتمی بوشهر گفته است با تکمیل این دو نیروگاه، ١٠٥٧ مگاوات برق به ظرفیت تولید انرژی کشور اضافه کند و می تواند موجب صرفه جویی در مصرف ٢٢ میلیون بشکه نفت شود و از تولید ١٤ میلیون تن گاز گلخانه ای جلوگیری کند. از سوی دیگر، شرکت اتم استروی اکسپورت روسیه در بیانیه ای اعلام کرد که واحدهای جدید نیروگاه بوشهر با استانداردهای فوق ایمنی و جدید اروپایی براساس تجربیات جلوگیری از تکرار حوادث نیروگاه هسته ای فوکوشیما ساخته می شود و مجوز Eur را دریافت کرده است.
روزنامه «خراسان» در گزارشی با عنوان «بوشهر؛ قلب هسته ای منطقه» به مراسم کلنگ زنی این نیروگاه اشاره کرد و نوشت: در این مراسم معاون اول رئیس جمهور ساخت نیروگاه های جدید بوشهر را نشان دهنده پایبندی روسیه به عنوان یکی از اعضای امضا کننده برجام به تعهداتش دانست و با بیان این که پایداری برجام منوط به اجرای تعهدات سایر طرف هاست، افزود ساخت دو نیروگاه جدید در بوشهر یکی از مصادیق اراده راسخ مردم و هدایت رهبری دوراندیش و آینده نگر و یکی از نمادهای بهره مندی ایران از نتایج برجام است.
در ادامه مراسم افتتاح ساخت 2 نیروگاه هسته ای با همکاری ایران و روسیه، «علی اکبر صالحی» رییس سازمان انرژی اتمی ایران موفقیت در برجام را زمینه ساز این همکاری عنوان کرد. به گزارش روزنامه «فرهیختگان»، صالحی در این نشست، همکاری ایران و روسیه را نقطه عطفی در همکاری های دو کشور عنوان کرد و گفت: همکاری ایران و روسیه در چارچوب ان.پی.تی است و این همکاری ها صرفا در جهت استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای است و منشأ نگرانی برای کسی نیست و به ویژه به کشورهای حوزه خلیج فارس اعلام کردیم که می توانیم یک کمیته مشترک علمی با متخصصان شان داشته باشیم تا مسائل ایمنی و توسعه هسته ای را مورد بررسی قرار دهیم.
روزنامه «شرق» هم با عنوان قرار دادن «صنعت هسته ای نماد استراتژیک ایران و روسیه» به سراغ سخنان رییس سازمان انرژی اتمی رفت. به گزارش شرق، صالحی دیروز برجام را هموار کننده زمینه ساخت نیروگاه های جدید هسته ای دانست و از واگذاری کامل اداره واحد اول نیروگاه بوشهر به متخصصان ایرانی خبر داد. او در مراسم شروع ساخت واحدهای دوم و سوم نیروگاه هسته ای بوشهر، گفت: برای ساخت واحدهای جدید سه سند قرارداد، پروتکل و یادداشت تفاهم بین ایران و روسیه در سال ١٣٩٣ در مسکو به امضا رسید که این امر زمینه ساز ورود دو کشور به مرحله جدید راهبردی در همکاری صلح آمیز هسته ای است.
در همین پیوند، روزنامه «جوان» زیر عنوان نخست «صالحی: در تنظیم برجام باید دقت بیشتری می کردیم » آورد: رئیس سازمان انرژی اتمی اولین عضو تیم مذاکره کننده هسته ای است که تأیید کرده توافق هسته ای ایران با 1+5 نقص هایی دارد که اگر تیم مذاکره کننده در تنظیم برجام دقت بیشتری می کرد، طرف امریکایی نمی توانست از آن سوء استفاده کند. با این حال، صالحی در هشداری تلویحی به امریکایی ها گفته که ایران می تواند در مدتی کوتاه، به مرحله قبل از برجام برگردد.

**توافق تازه مسکو و واشنگتن درباره سوریه
آمریکا و روسیه روز جمعه بر سر طرحی برای برقراری آتش بس در جنگ داخلی سوریه و گذاشتن سنگ بنای یک فرایند صلح به توافق رسیدند؛ موضوعی که روزنامه های امروز به بازتاب آن پرداختند.
روزنامه «دنیای اقتصاد» با عنوان قرار دادن «توافق شکننده بـرای آینـده سوریه» به مذاکرات آمریکا و روسیه پس از 10 ماه اشاره کرد و نوشت: روسیه و آمریکا اوایل دیروز بر سر طرحی جدید برای کاهش خشونت در سوریه به توافق رسیدند؛ توافقی که اگر موفقیت آمیز از کار در آید برای اولین بار می تواند نیروی دو قدرت جهانی را با یکدیگر علیه داعش ترکیب کند. این توافق پس از 10 ماه تلاش ناکام برای توقف درگیری های 5 ساله در سوریه و رسیدن به یک راه حل سیاسی به دست آمد.
روزنامه «آرمان» در این باره نوشت: سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه گفت که ما و ایالات متحده متعهد شده ایم طرف های درگیری را تشویق به ایفای تعهد به مفاد این توافق کنیم. دولت سوریه آماده ایفای این تعهدات است و با نقشه راه مورد توافق با آمریکا برای حل بحران سوریه موافقت کرده است.
به گزارش آرمان، وی پس از مذاکره با جان کری وزیر خارجه آمریکا که ساعت ها طول کشید، تاکید کرد: همه چیز به روسیه ستگی ندارد، بلکه عوامل متعددی در سوریه فعال اند که می توانند این آتش بس را به هم بزنند. وی همچنین از تعهد جان کری برای مبارزه آمریکابا جبهه النصره تقدیر کرد.«جان کری» وزیرخارجه آمریکا در حالی که در کنار سرگئی لاوروف همتای روس خود ایستاده بود، گفت: به گمان من این طرح منجر به مذاکرات برای متوقف ساختن جنگ شد.
همچنین آرمان در یادداشتی به «نقش ایران درائتلاف روسیه و آمریکا درسوریه» اشاره کرد و نوشت: درشرایط فعلی ایران می تواند در میان داری بین دوگروه (متخاصم) در سوریه موفق عمل کند. زیرا اگر گروه مقابل اسد درآینده موفق شود، درنتیجه راه ارتباطی ایران با همپیمانان مدیترانه ای از بین خواهد رفت. حفظ این راه از نظر اقتصادی وتجاری دارای اهمیت فراوانی است و اقتضا می کند که این موضوع دردستورکار قرارگیرد. مهم ترین مساله یافتن راهی برای نجات مردم سوریه است و دنیا باید برای عبور از بحران سوریه متحد شود. البته روسیه و آمریکا در این راه متحد شده اند. ایران در این مسیر می تواند نقش بالایی را ایفا کند و به دولت سوریه فشار آورد و هم درصدد نوعی همکاری بین ترکیه و اسد و معارضان برآید و با وجود نوعی ائتلاف درمسیر حل بحران سوریه گام بردارد.
«فرجام بازی روسی-امریکایی در زمین سوریه؟» عنوان گزارش روزنامه «تعادل» بود که در این گزارش، جزییات توافق واشنگتن و مسکو برای استقرار آتش بس بررسی شد. تعادل با اشاره به محتوای این توافق آورد: در این پیش نویس به صورت آشکار به دو مساله پرداخته شده است؛ نخست آنکه مرکز امریکایی - روسی برای مقابله با القاعده از جمله النصرت تشکیل شود. در این پیش نویس به همکاری گروه های مخالف در جنگ علیه القاعده نیز پرداخته شده است. مساله دوم اینکه، مسوولان امریکایی در پیام شان به گروه های مخالف تاکید کرده اند که هدف نهایی ایجاد فضایی از مذاکره برای حل و فصلی است که این سند با تاکید بر این امر آغاز شده که هدف از توافق این است که حملات هوایی و حملات توپخانه یی سوریه و روسیه متوقف و اجازه وارد کردن کمک های انسانی داده شده و فضایی از مذاکره برای سازش فراهم شود.
عنوان سرمقاله روزنامه «آفتاب یزد» هم «ملاحظات درباره توافق کری و لاوروف» بود که در آن آمده است: چنین توافقی بین روسیه و آمریکا قابل پیش بینی بود.
«آتش بس سوریه و الزامات آن» هم عنوان یادداشت روزنامه ایران بود که در آن می خوانیم: در ماجرای آتش بس ملاحظاتی وجود دارد که باید از سوی نهادهای نظامی مؤثر در سوریه و بویژه کشورهای متولی برقراری آتش بس مورد توجه قرار گیرد. کشورهای متولی اجرای آتش بس باید مراقب و متعهد باشند که این فرصت چند روزه سبب تغییر موازنه قوا، سوء استفاده جریانات تروریستی و تقویت هر چه بیشتر آنها نشود. متأسفانه تجربه موارد پیشین اعلام آتش بس نشان داده است که جریان های معارض و مقابل با متعهد نبودن به آتش بس و سوء استفاده از آن در عین تقویت مواضع خود به نقض آتش بس اقدام کرده و خسارت های قابل توجهی به طرف مقابل وارد کرده اند. به همین دلیل توافقی که اعلام شده است را باید با احتیاط پذیرفت و از متولیان اجرای آن خواست که ضمانت های لازم را ایجاد کنند و تضمین دهند که جریان های مقابل و جریان های تروریستی از این آتش بس سوء استفاده نخواهند کرد.

**اف.ای.تی.اف و تایید شورای نگهبان
دیروز «عباسعلی کدخدایی» سخنگوی شورای نگهبان، در نشست خبری از تایید همکاری ایران با گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در شورای نگهبان خبر داد.
روزنامه «مردم سالاری» در این باره آورد: جمعه گذشته دبیر شورای نگهبان با اعلام بی اطلاعی از امضای قرارداد FATF، از امضای این سند و تحریم برخی نهادهای داخلی در چارچوب تعهدات کارگروه بین المللی مبارزه با پولشویی و تروریسم به شدت انتقاد کرد. این درحالی است که سخنگوی شورای نگهبان، روز گذشته اعلام کرد: FATF سال 94 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
به گزارش مردم سالاری، سخنگوی شورای نگهبان در نشست خبری، در پاسخ به پرسش خبرنگاری درمورد FATF گفت: آنچه که تحت عنوان FATF مطرح است مربوط به مبارزه با پولشویی است و در واقع جمهوری اسلامی ایران پیش از این به کنوانسیون مربوط به مبارزه به پولشویی ملحق نشده بود.
روزنامه شرق هم به نقل از کدخدایی نوشت: از سال 89 این مسئله مطرح بود که برای گشایش در روابط مالی ایران قانونی داشته باشیم تا مطالب مدنظر این گروه تأمین شود. این مصوبه از سوی دولت وقت در سال 89 اعلام شد و شورای نگهبان بعد از بررسی، با ایرادهای متعددی مواجه شد که در این زمینه باید نظر قوه قضائیه هم اخذ می شد، برای همین این لایحه به مجلس عودت شد و مجلس نیز در سال های بعد با همکاری قوه قضائیه روی آن کار کرد و در سال های اخیر مورد تأیید شورای نگهبان قرار گرفت.
کدخدایی افزود: دو بند در قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم وجود دارد، یکی تبصره ٢ ماده یک این قانون است که تأکید می کند همکاری با سازمان های آزادی بخش برای مقابله با اموری از قبیل سلطه، اشغال خارجی، استعمار و نژادپرستی که علیه برخی کشورها انجام می دهند، از مصادیق اقدامات تروریستی همین قانون مستثنا شده اند و تعیین مصادیق آن برعهده شورای عالی امنیت ملی است. ظاهرا در نقشه اقدامی (ACTION PLAN) که به امضای وزیر امور اقتصادی و دارایی رسیده، قرار است مصادیق گروه ها و اقدامات تروریستی را تعیین کنند.
روزنامه «سیاست روز» در گزارشی از تاکید کدخدایی بر ضرورت بررسی پیوستن به FATF در مجلس خبر داد. بنا بر این گزارش، سخنگوی شورای نگهبان اظهار کرد: اگر الحاق ایران به کارگروه اقدام مالی بخواهد لازم الاجرا شود، باید حتما در مجلس بررسی شود.
**گروه پژوهش و تحلیل خبری
پژوهشم**9294**9279