توهین به رییس جمهوری؛ توهین به ملت

موج گسترده حمله و توهین به دولت یازدهم و شخص رییس جمهوری در شماری از رسانه ها و شبکه های اجتماعی منتسب به مخالفان و منتقدان دولت تا آنجا شدت یافته که چند روز پیش شماری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در واکنش به تخریب و توهین ها، خواستار برخورد جدی با این روند شدند.
بر پایه اصل 113 قانون اساسی، پس‏ از ‏ رهبری،‏ رییس‏ جمهوری عالی ترین‏ مقام‏ رسمی‏ کشور است‏ و مسوولیت‏ اجرای‏ قانون‏ اساسی‏ را بر عهده‏ دارد و از این رو رعایت جایگاه اجتماعی و حقوقی وی دارای اهمیت ویژه ای است. همچنین، بر اساس ماده 2 قانون جرم سیاسی که اردیبهشت ماه امسال به تصویب نمایندگان مجلس رسید، توهین یا افترا به روسای سه قوه، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام، معاونان رییس جمهور، وزرا، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نمایندگان مجلس خبرگان و اعضای شورای نگهبان به واسطه مسوولیت آنان جرم سیاسی محسوب می شود.
گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا در گفت وگو با «بهمن کشاورز» حقوقدان و «داریوش قنبری» نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی و فعال سیاسی، جنبه های حقوقی و سیاسی توهین به مقام های کشور را بررسی کرد.
از دید کارشناسان، بی تفاوتی دستگاه مسوول در برابر توهین به رییس جمهوری باعث بی پروایی بیشتر توهین کنندگان و ایجاد تنش های سیاسی می شود و سایر مقام های سیاسی کشور را نیز هدف هجمه، تخریب و توهین می سازد. حاصل این روند نیز چیزی جز خدشه دار شدن وحدت، گسترش ناامیدی و افزایش بداخلاقی در جامعه نیست.

*** بی تفاوتی در برابر توهین ها به صلاح کشور نیست
کشاورز توهین به مقام های کشور را از دیدگاه حقوقی مورد توجه قرار داد و به پژوهشگر ایرنا گفت: در قانون اساسی چنین موضوعی مطرح نشده و ما چیزی در مورد توهین به افراد نداریم اما در قانون مجازات اسلامی، توهین به افراد در کل ممنوع شده است و رییس جمهوری نیز مشمول این قانون شده است. البته در ماده 609 قانون مجازات اسلامی آمده است که هرکس با توجه به سمت، به یکی از روسای سه قوه یا معاونان رییس جمهوری یا وزرا یا یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا نمایندگان مجلس خبرگان یا اعضای شورای نگهبان یا ... توهین کند، قابل مجازات است.
وی افزود: در صورت توهین به یک مقام رسمی و دولتی، تنها حق شخصی وی نیست که ببخشد بلکه این موارد قابل گذشت نیست و به طور حتم باید اقدامی صورت گیرد. در قانونِ جدیدِ جرمِ سیاسی نیز موضوع توهین، ایراد افترا و نشر اکاذیب درباره رییسان سه قوه آمده است و مدعی العموم باید علیه افرادِ توهین کننده اقدام قضایی انجام دهد.
رییس اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری ایران همچنین در مورد پیامدهای اجتماعی توهین به مقام های کشور گفت: هنگامی که مردم می بینند افراد هتاک، بی باکانه به رییس جمهوری و دیگر مقام ها توهین می کنند و عواقبی در پی ندارد، بدزبانی، توهین، هجمه و حمله به حیثیت افراد رواج می یابد. این به صلاحِ مُلک و ملت نیست. این شرایط ممکن است افرادی را که مورد توهین واقع می شوند ارتجالا (به معنی پاسخ دهی شخصی به توهین ها) وارد این درگیری کند و فضای توهین های بیشتر دوطرفه را گسترش دهد. به طور کلی، اگر پاسخی به این توهین ها داده نشود، افراد بی پرواتر خواهند شد.

***توهین به رییس جمهوری، توهین به ملت است
قنبری، مدرس دانشگاه و نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی نیز از منظری سیاسی به این موضوع پرداخت و اظهار کرد: توهین کنندگان به رییس جمهوری، پشتوانه حمایتی محکمی دارند که به آنان جرات توهین به منتخب ملت ایران را می دهد. در کل در کشورما، نه تنها باید احترام رییس جمهوری، بلکه حرمت یک فرد عادی نیز باید حفظ شود و هدف تهمت، افترا و توهین قرار نگیرد. رعایت این مساله در مورد منتخب یک ملت حساس تر است. توهین به رییس جمهوری توهین به ملتی به شمار می رود که با رای خود، وی را انتخاب کرده اند.
این مدرس دانشگاه افزود: توهین کنندگان باوری به حرمت، کرامت و نقش مردم ندارند. آنان کرامت انسانی بیان شده در قانون اساسی را قبول ندارند و اندیشه خود را که برآمده از منافع خاص جناحی و گروهی است، برتر می دانند. به همین دلیل، برای خود حاشیه امنی ایجاد کرده اند تا تهمت بزنند و توهین کنند.
وی در ادامه به رویکرد برخی رسانه ها در توهین به رییس جمهوری اشاره کرد و افزود: اگرچه برخورد مناسبی با این اقدام ها نمی بینیم اما باید دید به چه دلیلی آنان خود را بالاتر از ملت و شخص دوم کشور و عالی ترین مقام اجرایی گمان می کنند.
قنبری با اشاره به دشوار شدن کسب منافع شخصی و گروهی توهین کنندگان در دوره تصدی دولت یازدهم گفت: متاسفانه منافع این جمع در راستای منافع ملی و منافع ملت ایران نیست. ازآنجا که رییس جمهوری حرف دل ملت را می زند، به وی می تازند و توهین می کنند. به دلیل اینکه رییس جمهوری در راستای خواست مردم حرکت می کند، انواع تهمت ها و توهین ها را به وی روا می دارند.
نماینده ادوار هفتم و هشتم مجلس شورای اسلامی، برخوردنکردن با چنین رفتارهایی را عامل دلسردی مردم دانست و تصریح کرد: به طور قطع مردم با دیدن این توهین و تهمت ها ناامید می شوند. وقتی مردم مشاهده می کنند که مظهر اراده و انتخاب شان، مورد بی احترامی قرار گرفته است، نسبت به چارچوب ها و قدرت توهین کنندگان و دلواپسان تردید می کنند. ملت خواهد گفت این تراژدی برای دموکراسی است چرا که در ایران منتخب اکثریت، هدف تهمت و بی احترامی عده ای قرار گرفته است.
**گروه پژوهش و تحلیل خبری
پژوهشم**9130**9283** 9279