تماشای تئاتر با لباس محلی

به گزارش خبرنگار خبرآنلاین، یازدهمین جشنواره تئاتر رضوی پس از پنج روز اجرای نمایش به پله آخر رسید و گروه های نمایشی در آخرین روز از این جشنواره منتظراعلام نتایج نهایی در مراسم اختتامیه هستند. گزارشی از این دوره از جشنواره می تواند نگاه دقیق‌تری به مخاطب تئاتر در مورد جشنواره تئاتر رضوی و میزان رشد تئاتر در خراسان رضوی بدهد.

طراحی صحنه؛ خلاقیت و محدودیت: در این پنج روز چهارده نمایش در سالن های حافظ، گلشن و شمس روی صحنه رفتند. زمان اجراها فشرده بود و هر گروه زمان اندکی برای چیدمان صحنه نمایش داشت. بازبینی اولیه در نمازخانه انجام می شد و گروه‌ها در همان سانس ابتدایی و گاه مقابل چشمان داوران، اجرا در سالن جشنواره را تجربه می کردند. نکته جالب این جا بود که در تمامی اجراها حتی نمایش‌هایی که ضعف بیشتری نسبت به باقی کارها داشتند، طراحی صحنه و لباس با وجود سادگی، بسیار خلاقانه و در راستای کمک به نمایش بود. مثل دکور نمایش «منظومه» که به کمک چند صندلی چوبی سفید رنگ چهارپایه مانند و چهار سازه مربعی شکل، گاه تبدیل به ماشین می شد و گاه هم صندلی پارک. البته این طراحی صحنه و نور خلاقانه موجب اتلاف زمان برای چیدمان صحنه های مختلف و نقدهایی شد. [span]

بازی‌ها گاه فراتر از حد انتظار: بازیگران نمایش‌ها گاه بسیار ضعیف و گاه بسیار فراتر از حد و اندازه‌های جشنواره ظاهر می شدند. دو بازیگر نقش میانسالی و جوانی نمایش «شراره» یا بازیگران بخش‌های مختلف نمایش «منظومه» از جمله بازیگرانی بودند که بسیار خوب ظاهر شدند و با هنر بازیگری خود مخاطبان را با خود همراه کردند.

در حال و هوای حرم: موضوعات جشنواره همگی مرتبط با حرم مطهر امام رضا(ع) بودند، اما برخی تنها در حد یک خط به حرم ربط داشتند و نمایشنامه‌ای معمولی را روایت می کردند و برخی دیگر غرق در حال و هوای حرم و معجزات امام هشتم بودند. آن چنان که با پایان نمایش چشم ها تر می‌شد و حال و هوای حرم برای حاضران زنده می‌شد.

روزی سه نمایش برای داوران: سه داور جشنواره تاجبخش فناییان، سیاوش طهمورث و سهراب سلیمی هر بعدازظهر همراه با محمود عزیزی؛ دبیر این دوره از جشنواره راهی سالن‌های نمایش می‌شدند و بعد از تماشای سه نمایش به هتل بازمی گشتند تا در هوای آزاد گپی بزنند و نمایش‌ها را در ذهن مرور کنند.

کارگاه‌های پرطرفدار بازیگری: اولین برنامه هر روز، کارگاه های آموزشی بود که سه جلسه از آن به هدایت بازیگر و دو جلسه به اقتباس از منابع و روایت های مکتوب برای نگارش نمایشنامه دینی اختصاص داشت. کارگاه بازیگری قطب‌الدین صادقی پرطرفدار بود و در آن از بازیگران تئاتر بجنورد گرفته تا علاقه‌مندان به هنر حضور داشتند. صادقی در این کارگاه‌ها از چگونگی جذاب کردن شخصیت‌ها گفت و تاکید کرد که «اگر بازیگری می‌خواهد شخصیتی را بازی کند باید بداند چگونه فردی است و اصل دغدغه زندگی‌اش چیست؟ اگر این دغدغه را پیدا کنید می‌توانید شخصیت را بسازید. بسیاری از بازیگران تنها یک حس را بازی می‌کنند. فقط می‌ترسند یا تعجب می‌کنند، حال آن که درون آدمی در آن واحد چند حس از خود بروز می‌دهد. ممکن است نویسنده و کارگردان قادر نباشند در یافتن انگیزه‌های درونی شخصیت به شما کمک کنند.شما خودتان باید این انگیزه‌ها را پیدا کنید.»

در کارگاه مهدی نصیری هم هرچند جمعیت اندک بود، اما مباحث خوبی درباره نمایشنامه‌نویسی مطرح شد. در این کارگاه در کنار طرح موضوع و ارزیابی و تطبیق ساختار دو نمونه ادبی، نمونه هایی از آثار مکتوب دینی معرفی و الگوی اقتباس در کارگاه بر روی آنها تمرین شد.

استفاده از تجربه مدیر یک تئاتر آلمانی:  جشنواره در روز چهارم با حضور پیتر اشپوهلر مدیرکل و مدیر هنری تئاتر دولتی کارلسروهه آلمان، رنگ و بوی بین المللی گرفت. این مدیر هنری تا پایان جشنواره حضور داشت و به تماشای اجراهای مختلف نشست.

حضور این هنرمند آلمانی و همراهانش تنها نکته جالب درباره مخاطبان جشنواره رضوی نبود. اهالی شهرهای اطراف بجنورد به همراه مردم بومی این شهر هر بعدازظهر دست در دست خانواده به سالن های نمایش می آمدند تا به تماشای چهارده نمایش حاضر در جشنواره رضوی بنشینند. جالب تر آن که کودکان کم سن سال بی هیچ سر و صدایی تا پایان نمایش در سالن می ماندند حال آن که بسیاری از نمایش ها مناسب گروه سنی این مخاطبان کوچک نبود.

استقبال بی نظیرمردم؛نقطه قوت جشنواره: مردم بجنورد همچون سال گذشته استقبال بی نظیری از جشنواره داشتند و این استقبال در کنار پرفروش شدن آخرین نمایشی که پیش از برگزاری جشنواره اجرای عمومی داشته با نام «شکلک» نشان می دهد اهالی این شهر به هنر تئاتر علاقه‌مندند. اقشار مختلف مردم از ترک گرفته تا ترکمن گاه با لباس های محلی در سالن های برگزاری جشنواره حضور می یافتند و این نشان می داد هنر تئاتر قومیت نمی شناسد و متعلق به مردم ایران است.

اجراهایی که به سانس ویژه رسید: یکی از اجراهای ویژه یازدهمین جشنواره تئاتر رضوی نمایش «سردار» به کارگردانی نادر برهانی مرند بود که به دلیل استقبال گسترده مردم به اجرای سوم یعنی ساعت 22:30 رسید. این نخستین نمایشی بود که موفق به سه اجرا در سالن شد. هدایت هاشمی ، میرطاهر مظلومی ، ایوب آقاخانی ، فریدون محرابی ، احمد کاوری ، سیدعلی صالحی ، ناهید مسلمی ، نسیم ادبی و ندا کوهی بازیگران این نمایش  بودند.این نمایش به روایت قصه سرداری در بیمارستانی در شهر مشهد و در مجاورت حرم امام رضا (ع) می پرداخت که به کما رفته بود . این نمایش قرار است به زودی در تهران اجرای عمومی داشته باشد.

نقالی یکی از بخش‌های جشنواره رضوی بود که اندکی مورد بی توجهی رسانه ها و البته مردم واقع شد. حسین مداح نیا و مرشد مصطفی سعیدی دو هنرمندی بودند که طی پنج روز به نقل خوانی پرداخته و داستان هایی از امام هشتم برای مردم روایت کردند.

دولتی‌ها چه می‌کردند؟: محمود عزیزی به عنوان دبیر این دوره از جشنواره تلاش داشت تا تعامل خوبی با هنرمندان و مسوولان داشته باشد. هوشنگ توکلی به عنوان مشاور دبیر همواره همراه عزیزی بود و برای مراسم افتتاحیه از حسین مسافرآستانه دعوت شده بود تا اجرایی کوتاه و نمادین در این مراسم داشته باشد. عزت الله مهرآوران نمایشی با عنوان «این عروسک» در جشنواره امسال داشت و همراه همیشگی بخش مجلس نقل بود. با وجود همه این‌ها عزیزی نقدهایی هم به نهادهای مسئول در زمینه حمایت از این جشنواره داشت که پاسخ چندانی در برابر نقدهایش دریافت نکرد.

مهدی شفیعی؛ مدیرکل مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و محمدرضا صالحی؛ استاندار خراسان شمالی مسوولانی بودند که به تماشای نمایش های جشنواره نشستند و علی مرادخانی؛ معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم قرار است در مراسم اختتامیه این جشنواره حضور داشته باشد.

***

حال که این جشنواره هم‌چون جشنواره های گذشته به ایستگاه پایانی نزدیک شده باید گفت علاوه بر پیشرفت هنر تئاتر در شهرهای مختلف، فرهنگ تماشای تئاتر رو به افزایش است. امید آن که آینده روشنی پیش روی این مخاطبان قرار گیرد و حضورشان در سالن‌های تئاتر به جشنواره های مناسبتی محدود نشود.

58247